Имоми Аъзам ҳазратлари аҳли суннатнинг раисидирлар. Асл исми Нуъмон. 80 (м.699) йили Куфада туғилиб, 150 (м.767) йили 6 майда Бағдодда шаҳид этилди.
Фиқҳ илмларини, аҳли суннат эътиқодини жамлаган имоми Аъзам ҳазратлари буларни юзлаб талабаларига ўргатиб, китобларга ёзилишига сабаб бўлдилар.
Теран илми, ўткир ақли, зуҳд-тақвоси, ҳилми, салоҳияти ва сахийлиги юзлаб китобларда ёзилиб, баён этилган.
Имоми Раббоний мужаддиди алфи соний Аҳмад Форуқий Сарҳандий ҳазратлари биринчи жилд 80-мактубида шундай деганлар:
Ҳадиси шарифда мусулмонларнинг етмиш уч фирқага ажралиб кетишлари билдирилган. Шу етмиш уч фирқадан ҳар бири исломга энг мос равишда яшаётган бизмиз деб даво қилиб, жаҳаннамдан қутулиши хабар берилган фирқа ўзлари эканлигини айтишмоқда. "Мўминун" сураси эллик тўртинчи ва "Рум" сурас ўттиз иккинчи оятида маолан “Ҳар бир фирқа тўғри йўлда эканлигини ўйлаб севинмоқда” дейилган.
Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари шофиий фиқҳ олимидир. 489 (мил.1096) йили Ямандаги Жанадда туғилди. Шу ердаги машҳур олимлардан дарс олди. Яманнинг кўзга кўринган Шофиий олимларидан бири бўлди. Ундан ҳам бир неча олимлар дарс олди. 558 (мил.1163) йили Жанадда вафот этди. Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари айтдиларки:
Диний мавзуларда билмасдан туриб гапиришнинг гуноҳи оғир.
Савол: Христиан ўлкаларда қассобдан гўшт олиб ейиш жоизми?
Жавоб: Ҳа, жоиз. Ким сўйганлиги, қандай сўйилгани аниқ маълум бўлмагунча, мусулмон ёки аҳли китоб аралаш бўлган ҳар қандай ўлкадан гўшт сотиб олиб ейиш жоиз.
Ўз тиллари билан бўлса ҳам Аллоҳни номи айтиб сўйилса, буни ейиш жоиз. Яҳудийлар Аллоҳнинг номини айтиб сўяди, уларнинг сўйгани ейилади. Христианларнинг қандай сўйгани номаълум бўлса, номаълум бўлгани учун яна ейилади. Шофиъий мазҳабида мол сўяётганда бисмиллоҳ айтиш шарт бўлмагани учун бисмиллоҳ билан сўйилмагани аниқ бўлган жойларда Шофиъий мазҳабини тақлид қилиб гўштдан ейиш мумкин.
Савол: Ҳар ўлкада гўштли овқат ейиш жоизми?
Жавоб: Мусулмонлар, мушрик бўлмаган христианлар ва яҳудийлар сўйган мисмил ҳайвонларнинг гўштлари ейилади. "Мисмил" деб йирик ва майда қорамолга айтилади. Атеистлар, динсизлар, буддистлар, ҳиндлар ва бошқа ботил динларга мансуб кимсалар сўйган ҳайвон гўшти ейилмайди. Мушрик бўлган христианлар ва мушрик яҳудийлар сўйган мол гўшти ҳам ейилмайди. Лекин мушрикми деб суриштириш керак эмас. Христиан ёки яҳудий сифатида маълум бўлган кимсаларнинг сўйганлари ейилади. Мусулмонман дегани ҳолда муртад бўлган кимсаларнинг сўйганлари ейилмайди. Буларни ҳам сўраб-суриштириш лозим бўлмаганлиги учун қассобларда ва дўконларда сотиладиган гўштларни ейиш жоиз, яъни танзиҳан макруҳдир.
Савол: Баққолларда пиво хамиртуруши номи билан сотиладиган хамиртурушдан фойдаланиш жоизми?
Жавоб: Пиво хамиртуруши деб аталадиган хамиртуруш таркибида спирт йўқ. Пиво хамиртуруши деб аталгани билан хамир оширишда ишлатиладиган оддий хамиртурушдир. Бундан хамир оширишда ишлатишнинг зиёни йўқ. Арпалар нам тортганидан кейин ўсишни бошлайди. Униб чиққан яшилликлар юлиб ташланиб, арпани қуритиб ун қилинади. Бунга малт [солод] дейилади.
