Рамазонда ошкора еб-ичиш

Савол: “Аллоҳнинг билганини бандасидан яшираманми” деб Рамазонда кўча-кўйда еб-ичиб юраверадиганлар кўп учрайди. Бу гуноҳ эмасми?

Жавоб: Гуноҳ ишни очиқ-ошкора ҳам, яширинча ҳам қилиш жоиз эмас. Лекин нафсига, шайтонга алданиб гуноҳга қўл уриб қўйган одам шу гуноҳини яшириш керак. Гуноҳни яшириш бир неча жиҳатдан фойдалидир:

1. Агар гуноҳларимиз ошкора бўлмаса севинишимиз керак. Жаноби Ҳақ “Гуноҳларингни яширинглар” деб буюрган. Пайғамбаримиз эса, (саллаллоҳу алайҳи васаллам) “Инсон гуноҳини бу дунёда яширса, Аллоҳ ҳам унинг бу гуноҳини қиёматда қулларидан яширади” деб марҳамат қилганлар. (Муслим)

Батафсил

Ҳаром ишга қўл уриш рўзани бузадими?

Савол: Рўзадор вақтда бирон гуноҳ иш қилиб қўйиш, ғийбат қилиш рўзани бузадими?

Жавоб: Рўзани бузмайди, лекин рўзадор пайтда гуноҳлардан қаттиқ тийилиш керак. Ҳадиси шарифда: “Ғийбат қилиш, сўз ташиш, ёлғондан қасам ичиш, номаҳрамга шаҳват билан қараш рўзани бузади” деб марҳамат қилинди. (Дайламий)

 

Батафсил

Гуноҳкорнинг рўзаси

Савол: Баъзилар “Намоз ўқимайдиган, ичкилик ичадиган, очиқ-сочиқ юрадиган ёки бошқа гуноҳ қиладиганлар рўза тутиб овора бўлишмасин” деб насиҳат қилишади. Бу гап тўғрими?

Жавоб: Йўқ, бунақа гап динимизга хилоф. Бир неча гуноҳ иш қиладиган одамнинг бошқа гуноҳларни ҳам қилиши шарт эмас. Ҳам рўза тутиб, ҳам гуноҳ иш қилувчи кимса рўза тутишдан ҳосил бўладиган савобга қовуша олмайди. Лекин охиратда "нимага рўза тутмадинг?" деб ҳисобга тортилмайди.

Батафсил

Икки намозни жам қилиш (бир вақтда ўқиш)

Савол: Икки намозни қайси ҳолатларда бирлаштириш жоиз?

Жавоб: Баъзан икки намозни бирлаштириб бир вақтда ўқишни тақозо қиладиган ҳолатлар бўлади. Амалиётдаги хирург, туғуруқ қабул қилаётган доя ёки офатдан одам қутқариш, имтиҳонда бўлиш ёки хасталик сингари бирон сабаб билан киши намозини ўз вақтида ўқий олмаса, ўша намозни олдинги ё келаси намоз билан жам қилиб, яъни бирлаштириб бир вақтда ўқиш баъзи мазҳабларда жоиз. Асрни пешин вақтида, пешин билан бирга ёки хуфтонни шом вақтида шом билан бирга ўқишга “тақдим қилиб (илгари олиб) жам қилиш” дейилади. Пешинни аср вақтида аср билан ёки шомни хуфтон вақтида хуфтон билан бирга қўшиб ўқишга “тахир қилиб (кечиктириб) жам қилиш” дейилади. Бомдод намози жам қилинмайди.

Батафсил

Ҳайит (байрам) намозлари

Савол: Байрам намози қайси кунлар ўқилади?

Жавоб: Рамазон ва қурбон ҳайитининг биринчи куни ўқилади.

Савол: Ҳайит намози фарзми?

Жавоб: Ишроқ вақтида икки ракъат ҳайит намозини ўқиш эркакларга вожиб.

Савол: Байрам намозининг шартлари жума намозининг шартларига ўхшайдими?

Жавоб: Ҳа. Лекин ҳайитларда хутба суннат бўлиб, намоздан кейин ўқилади.

 

Батафсил

Мақбара ва мавзолей

Савол: Мавзолей мақбара деган маънога келадими? “Мавзолейга гулчамбар қўйилди” дейилади. Мақбарага ҳам гулчамбар қўйиладими?

Жавоб: Мавзолей (mausolée) асли французча бўлиб, мемориал қабр деган маънога келади. Буни кўпроқ ғайримуслимлар ишлатишади. Ўз қиролларининг қабрларига гулчамбар қўйишади. Мақбара эса авлиёларнинг қабри деганидир. Авлиёларнинг қабрларига гулчамбар қўйилмайди, қўйилса ҳам фойдаси бўлмайди. Авлиёларнинг қабрига келиб дуо қилинади. Наполеоннинг мозорига мақбара дейилмайди, мавзолей дейилади. Аҳмад Яссавий ҳазратларининг қабрига эса мавзолей эмас, мақбара дейилади. Булар зулмат билан нур, жаҳаннам чуқури билан жаннат боғчаси каби фарқли нарсалардир.

Батафсил