Нафснинг душманлиги

Савол: Нафснинг ҳар бир истаги киши зарарига дейилади. Нафснинг энг катта душманлиги қайси жиҳатдан бўлади?

Жавоб: Нафснинг мақсади инсонни кофир қилишдир. Нафс инсонни кўпроқ мол-мулкка ва шон-шуҳратга берилишга мажбурлайди. Мол ва шуҳратга берилиб кетишнинг манбаи нафсдир. Нафс кўпинча мана шу йўллар орқали инсонни ҳалокатга судрашга ҳаракат қилади. Кўп мол ва шуҳрат эгаси бўлиш ҳамма вақт ҳам ёмонликдан дарак бермайди. Динга ва мусулмонларга хизмат қила олиш мақсадида кўп мол-мулкка эга бўлиш албатта яхши.

Батафсил

Гипноз нима?

Кишидаги идрок этиш ҳолатининг бошқа бир шахс тарафидан турли таъсир йўллари билан ўзгартириши натижасида вужудга келган махсус уйқу ҳолига гипноз ёки гипнотизм дейилади.

Гипноз ҳодисасини очиқлаб берадиган теория ҳали ҳам йўқ. Теориялардан бири кўра гипноз бу – бир уйқу туридир. Рус физиологи Иван Павлов гипнозни уйқуга кетишдан бироз аввал пайдо бўладиган рефлексларнинг шу вақтда ҳосил бўладиган бир ўтувчи ҳолат деб таърифлаган.

Батафсил

Туш кўриш

Савол: Туш кўриш ниманинг аломати?

Жавоб: Тушда турли ҳикматлар бор. Ким учун суюнчи, ким учундир эса огоҳлантириш. Қуръони каримда туш ва таъбири билан алоқадор билим бор. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Гўзал туш суюнчидир.” (Ибн Жарир)

“Солиҳ туш Раҳмоний, аралаш туш шайтонийдир.” (Бухорий)

Батафсил

Таъдил-и арконга риоя қилиш

Савол: Таъдил-и аркон нима? Унга риоя қилмаса, нима бўлади?

Жавоб: Таъдил-и аркон намозда беш ерда, яъни руку, икки сажда, қавма ва жалсада ҳар бир аъзоси ҳаракатсиз ва сокин бўлиб, бир миқдор тинч туриш деганидир. Таъдил-и арконни қасддан тарк этса, имоми Абу Юсуфга кўра намози бузилган бўлади. Тарафайнга, яъни имоми Аъзам билан имоми Муҳаммадга кўра, бузилмаса ҳам, вожиб қасддан тарк этилгани учун намозни қайта ўқиш вожиб бўлади. Унутиб тарк этса, саждаи саҳв лозим бўлади.

Батафсил

Шаҳодат бармоғини кўтариш

Савол: Намоз ўқиётганда ташаҳҳудда шаҳодат бармоғини кўтариш, ишора қилиш жоизми? Баъзи кишилар бу ҳақида ҳадис бор деб, бармоқларини кўтаришади.

Жавоб: Шофиъий мазҳабида шаҳодат бармоғини кўтариш суннат, Ҳанафий мазҳабида жоиз эмас. Бармоқ кўтаришга мужтаҳид олимларнинг бир қисми макруҳ, бир қисми суннат деганлар. Динда бир қоида бор. Бир ишга олимлар томонидан ҳам суннат, ҳам макруҳ дейилган бўлса, у иш қилинмайди.

Батафсил

Намоз ўқиётган одамнинг олдидан ўтиш

Савол: Намоз ўқиётган одамнинг олдидан кесиб ўтиш макруҳми ёки ҳаромми?

Жавоб: Намоз ўқиётган одамнинг олдидан кесиб ўтиш макруҳдир. Макруҳ калимаси ёлғиз ишлатилганда асосан таҳриман макруҳ тушунилади. Яъни гуноҳ бўлади. Ҳаром ундан каттароқ гуноҳ. Қир-адирда, катта ёки кичик масжидларнинг исталган жойида намоз ўқиётган кишининг олдидан яқин бўлсин, узоқ бўлсин, эркак ёки аёл ёхуд ит кесиб ўтса, намози бузилмайди.

Батафсил