Силсила-и олийя-и Нақшибандийя

Имом Ашъорий

Аҳли суннатнинг икки эътиқод имомидан бири. Исми Али бин Исмоилдир. Куняси Абул Ҳасандир. 260 ёки 266 (м.879) йили Басрада туғилди. 324 ёки 330 (м.941) йили Бағдодда вафот этди. Басра дарвозаси билан Карҳ орасидаги қабристонга дафн этилди. Насаби Асҳоби киромдан буюк бир саҳобага бориб тақалади. Шажараси қуйидагича: Али бин Исмоил бин Исҳоқ бин Салим бин Исмоил бин Абдуллоҳ бин Мусо бин Билол бин Аби Бурда бин Абу Мусал-Ашъорий.

Имом Ашъорий ўгай отаси билан мутазила фирқасида бўлган Абу Али Жуббаининг талабаси бўлганидан бу бузуқ йўлда етишди. 40 ёшигача мутазила фирқасида бўлди. Бу фирқанинг машҳурларидан бўлди. 40 ёшидан кейин Рамазон ойида кўргани тушида Пайғамбар жанобимизнинг амри билан бу бузуқ йўлдан чиқиб, аҳли суннат эътиқодига кирди.

Батафсил


Имом Мотуридий

Аҳли суннатнинг икки эътиқод имомидан биринчисидир. Исми Муҳаммад бин Муҳаммад Мотуридий. Куняси Абу Мансурдир. Туғилган жойи Самарқаднинг Мотурид ноҳиясидир. Ҳижрий 333 (м.944) йили Самарқандда вафот этди.

Имом Мотуридий имом Аъзам Абу Ҳанифанинг нақлан билдирган ва ёзган аҳли суннат эътиқодини, калом билимларини ундан нақл этганлар воситаси билан китобларга туширди, исбот ва изоҳ қилди. Калом илмида, ақоидда мужтаҳид бўлган имом Мотуридий калом ва фиқҳ илмини Абу Наср Ияддан ўрганди.

Батафсил


Имом Аҳмад бин Ханбал

Жаннат билан суюнчиланган аҳли суннат вал жамоатнинг тўрт буюк мазҳабидан бири бўлган Ханбалий мазҳабининг раисидир.

164 (м.781) йили Бағдодда туғилди. 241 (м.855) йили Бағдодда вафот этди. Асли Басраликдир. Отасининг исми Муҳаммад бин Ханбалдир.

Отаси у жуда кичиклигида вафот этган. Унинг тарбияси билан онаси шуғулланган. Кичиклигидан илм ўрганишни бошлаган. Бу вақтда Бағдод аҳамиятли илм маркази эди. Бу ерда ҳадис олимлари, қироат олимлари, тасаввуфда етишган буюк зотлар ва бошқа илмларда мутахассис бўлган қийматли олимлар бор эди. Аввал Қуръони каримни ёд олди. Ундан кейин луғат, ҳадис, фиқҳ, Саҳоба ва Тобеин ривоятларини ўрганди.

Тенгдошлари орасида жиддийлиги, тақвоси, сабр-матонати ва бардошлилиги билан машҳур эди. Бу ҳоли ҳали 15-16 ёшларида олимларнинг диққатини тортди. Ҳусайм бин Жамил  шу вақтларда у ҳақида шундай деганди: “Бу йигит яшаса, замонидагиларнинг илмда раҳбари бўлади.”

Батафсил


Имом Шофеъий

Жаннат билан суюнчиланган Аҳли суннат вал жамоатнинг тўрт буюк мазҳабидан бири бўлган Шофеъий мазҳабининг раисидир.

Исми Муҳаммад бин Идрисдир. Бобосининг бобоси Шофеъий Қурайш қабиласидан ва Асҳоби киромдан бўлгани учун Шофеъий исми билан машҳур бўлган. Шофеъийнинг бобосининг бобоси ҳам Ҳошим бин Абду Манафдир.

150 (м.767) йили Ғаззада туғилди. 204 (м.820) йили Мисрда вафот этди. Қабри Куфаро қабристонида катта мақбара ичида.

Ҳали бешикдалигида отаси вафот этди. Онаси уни икки ёшида асл ватани бўлган Маккага олиб келди. Шу ерда улғайди. Етти ёшига етганида Қуръони каримни ёд олди. Ундан кейин илм ўрганишни бошлади.

Батафсил


Имом Молик

Жаннат билан суюнчиланган Аҳли суннат вал жамоатнинг тўрт буюк мазҳабидан бири бўлган Моликий мазҳабининг раисидир.

Исми Молик бин Анасдир. 90 (м. 709) йили Мадинада туғилди. 179 (м.795) йили Мадинада вафот этди. Бобоси Абу Амр Асҳоби киромдан бўлади.

Тобеъи тобеъиндан бўлган имом Молик илм ва ҳадис ривояти билан шуғулланган бир оила ҳамда муҳитда улғайди. Бобоси Молик, отаси Анас ва амакиси Суҳайл ҳадис ривоят қилардилар. Аввал Қуръони каримни ёд олди. Ўзининг истаги ва оиласининг ташвиқлари билан илм ўрганишни бошлади. Бу хусусда унга энг кўп онаси қизиқиш кўрсатди. Онасига илм ўрганишга бормоқчи эканлигини айтганида, унга энг гўзал либосларини кийдириб, салласини ўраб “Энди бор, ўқи, ёз” деган эди. Бундан ташқари, ўғлига замонин6инг машҳур олими Робиатур Райнинг ёнига боришини, ундан илм ва одоб ўрганишини айтди.

Батафсил


Имом Аъзам Абу Ҳанифа

Аҳли суннатнинг раисидир. Фиқҳ билгиларини, аҳли суннат эътиқодини тўплади. Буларни юзларча талабасига ўргатиб, китобларга ўтказилишига сабаб бўлди. Мусулмонлар тарафида қоғоз тайёрлаш шу даврда бошланди.

Чуқур илми, закоси, ақли, тақвоси, ҳилми, салоҳи ва сахийлиги юзларча китобларда билдирилган.талабалари жуда кўп бўлиб, буюк мужтаҳидлар, олимлар етиштирди. Аҳли суннатнинг 80 фоизи Ҳанафий мазҳабидадир.

Асл исми Нўъмондир. 80 (м. 699) йили Куфада туғилиб, 150 (м.767)йили Бағдодда шаҳид этилди. Отасининг исми Собитдир. Эроннинг таниқли кишилари авлодидан бўлиб, форс ўғилларидандир. Бобоси Зута ислом динини қабул этган ва ҳазрати Алига икромда бўлган эди.

Батафсил