Имоми Аъзам ҳазратлари аҳли суннатнинг раисидирлар. Асл исми Нуъмон. 80 (м.699) йили Куфада туғилиб, 150 (м.767) йили 6 майда Бағдодда шаҳид этилди.
Фиқҳ илмларини, аҳли суннат эътиқодини жамлаган имоми Аъзам ҳазратлари буларни юзлаб талабаларига ўргатиб, китобларга ёзилишига сабаб бўлдилар.
Теран илми, ўткир ақли, зуҳд-тақвоси, ҳилми, салоҳияти ва сахийлиги юзлаб китобларда ёзилиб, баён этилган.
Имоми Раббоний мужаддиди алфи соний Аҳмад Форуқий Сарҳандий ҳазратлари биринчи жилд 80-мактубида шундай деганлар:
Ҳадиси шарифда мусулмонларнинг етмиш уч фирқага ажралиб кетишлари билдирилган. Шу етмиш уч фирқадан ҳар бири исломга энг мос равишда яшаётган бизмиз деб даво қилиб, жаҳаннамдан қутулиши хабар берилган фирқа ўзлари эканлигини айтишмоқда. "Мўминун" сураси эллик тўртинчи ва "Рум" сурас ўттиз иккинчи оятида маолан “Ҳар бир фирқа тўғри йўлда эканлигини ўйлаб севинмоқда” дейилган.
Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари шофиий фиқҳ олимидир. 489 (мил.1096) йили Ямандаги Жанадда туғилди. Шу ердаги машҳур олимлардан дарс олди. Яманнинг кўзга кўринган Шофиий олимларидан бири бўлди. Ундан ҳам бир неча олимлар дарс олди. 558 (мил.1163) йили Жанадда вафот этди. Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари айтдиларки:
Диний мавзуларда билмасдан туриб гапиришнинг гуноҳи оғир.
Савол: Пайғамбаримизнинг чигирткани, идрор (сийдик) сузиш аъзоси бўлган буйракни, қонли бўлган талоқ ва жигарни емаганларидек, яна қуённи емаганлиги айтилади. Булар ҳаром бўлгани учун емаганларми?
Жавоб: Йўқ, буйрак, жигар, талоқ ҳаром эмас, ҳалолдир.
Чигиртка ҳам ҳалолдир. (Бухорий, Муслим, Термизий, Абу Довуд)
Савол: Қўшни боғидаги дарахтнинг ҳовлимизга осилиб турган шохларидаги мевалардан ва ерга тўкилганларидан еса жоизми?
Жавоб: Жоиз эмас. Дарахтдан ҳамма ўтадиган кўчага тушган бўлса, ёнғоқ каби чиримайдиганларини эгаси рухсат бергани маълум бўлса, ейиш жоиздир. Гилос каби чирийдиган мева бўлса, эгаси тақиқлагани маълум бўлмагунча олиб ейиш мумкин. Териб уйига олиб кетиш жоиз эмас.
Савол: Ҳозирги болалар нима учун истаганимиздек улғаймаяпти?
Жавоб: Болани ҳалол озиқ-овқат билан парваришлаш керак. Ҳаром овқат болаларга таъсир қилади, боладан дуруст бўлмаган ишлар содир бўлади. Ҳадиси шарифда “Еб-ичадиганларингиз ҳалол, пок бўлсин! Фарзандларингиз шулардан ҳосил бўлади” деб марҳамат қилинган.
