Имоми Аъзам ҳазратлари аҳли суннатнинг раисидирлар. Асл исми Нуъмон. 80 (м.699) йили Куфада туғилиб, 150 (м.767) йили 6 майда Бағдодда шаҳид этилди.
Фиқҳ илмларини, аҳли суннат эътиқодини жамлаган имоми Аъзам ҳазратлари буларни юзлаб талабаларига ўргатиб, китобларга ёзилишига сабаб бўлдилар.
Теран илми, ўткир ақли, зуҳд-тақвоси, ҳилми, салоҳияти ва сахийлиги юзлаб китобларда ёзилиб, баён этилган.
Имоми Раббоний мужаддиди алфи соний Аҳмад Форуқий Сарҳандий ҳазратлари биринчи жилд 80-мактубида шундай деганлар:
Ҳадиси шарифда мусулмонларнинг етмиш уч фирқага ажралиб кетишлари билдирилган. Шу етмиш уч фирқадан ҳар бири исломга энг мос равишда яшаётган бизмиз деб даво қилиб, жаҳаннамдан қутулиши хабар берилган фирқа ўзлари эканлигини айтишмоқда. "Мўминун" сураси эллик тўртинчи ва "Рум" сурас ўттиз иккинчи оятида маолан “Ҳар бир фирқа тўғри йўлда эканлигини ўйлаб севинмоқда” дейилган.
Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари шофиий фиқҳ олимидир. 489 (мил.1096) йили Ямандаги Жанадда туғилди. Шу ердаги машҳур олимлардан дарс олди. Яманнинг кўзга кўринган Шофиий олимларидан бири бўлди. Ундан ҳам бир неча олимлар дарс олди. 558 (мил.1163) йили Жанадда вафот этди. Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари айтдиларки:
Диний мавзуларда билмасдан туриб гапиришнинг гуноҳи оғир.
Савол: Соима ҳайвон деб урғочи ҳайвонларга айтиладими? Эркак ҳайвонларнинг ҳам закоти бериладими?
Жавоб: Соима ҳайвон деб йилнинг ярмидан кўпида қир-адирда, яйловда текинга ўтлаб юрадиган гўшти ёки сути учун етиштириладиган эркак ёки урғочи ҳайвонларга айтилади. Фақат жуни учун, юк ташиш учун ёки миниш учун бўлса, соима синфига кирмайди, закоти берилмайди.
Савол: Аёллар тақиб юрадиган инжу, зумрад, олмос ва бриллиант каби тақинчоқларнинг ҳам закоти бўладими?
Жавоб: Аёлларнинг олтин ва кумушдан ташқари, бошқа тақинчоқлари, қанчалик кўп бўлса ҳам закот нисобига қўшилмайди. Лекин қурбон нисобига қўшилади. Яъни нисобдан ортиқ тақинчоқлари бўлган аёл бой ҳисобланади, қурбонлик сўйиши вожиб бўлади.
Савол: Мен фақирман. Номимдан закот олиши ва истаса бундан фойдаланиши учун бировга қандай ваколат бераман?
Жавоб: Ваколат бераётганда “Менинг номимдан ваколат олишга ва хоҳлаган жойингга сарфлашга сени вакил қилдим” дейишингиз кифоя. Бир кишини вакил қилсангиз у ҳам бошқасини, у ҳам ўз навбатида бошқасини вакил қилиши мумкин.
