Имоми Аъзам ҳазратлари аҳли суннатнинг раисидирлар. Асл исми Нуъмон. 80 (м.699) йили Куфада туғилиб, 150 (м.767) йили 6 майда Бағдодда шаҳид этилди.
Фиқҳ илмларини, аҳли суннат эътиқодини жамлаган имоми Аъзам ҳазратлари буларни юзлаб талабаларига ўргатиб, китобларга ёзилишига сабаб бўлдилар.
Теран илми, ўткир ақли, зуҳд-тақвоси, ҳилми, салоҳияти ва сахийлиги юзлаб китобларда ёзилиб, баён этилган.
Имоми Раббоний мужаддиди алфи соний Аҳмад Форуқий Сарҳандий ҳазратлари биринчи жилд 80-мактубида шундай деганлар:
Ҳадиси шарифда мусулмонларнинг етмиш уч фирқага ажралиб кетишлари билдирилган. Шу етмиш уч фирқадан ҳар бири исломга энг мос равишда яшаётган бизмиз деб даво қилиб, жаҳаннамдан қутулиши хабар берилган фирқа ўзлари эканлигини айтишмоқда. "Мўминун" сураси эллик тўртинчи ва "Рум" сурас ўттиз иккинчи оятида маолан “Ҳар бир фирқа тўғри йўлда эканлигини ўйлаб севинмоқда” дейилган.
Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари шофиий фиқҳ олимидир. 489 (мил.1096) йили Ямандаги Жанадда туғилди. Шу ердаги машҳур олимлардан дарс олди. Яманнинг кўзга кўринган Шофиий олимларидан бири бўлди. Ундан ҳам бир неча олимлар дарс олди. 558 (мил.1163) йили Жанадда вафот этди. Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари айтдиларки:
Диний мавзуларда билмасдан туриб гапиришнинг гуноҳи оғир.
Савол: Ота ва устоз расмларини деворга осишга бўладими?
Жавоб: Яхши эмас. Уч зарари бор:
Биринчиси, инсон ва ҳайвон расмини белдан юқорига осиш ҳаром. Ўсимлик ва жонсиз нарсаларнинг расмини осишнинг зарари йўқ.
Иккинчиси, жонзот расми бўлган хонага раҳмат фаришталари кирмайди. Расмли газета бўлса ҳам кирмайди. Газетани ўқиб бўлгандан кейин усти ёпиқ бўлган жойга қўйиш керак. Фотосуратларнинг барчаси альбомда сақланиши лозим. Расмлар берк жойда бўлса раҳмат фаришталари киради.
Савол: Пайғамбарларнинг, авлиёнинг ёки кофирларнинг ёхуд ҳайвонларнинг расмларини чизиш ҳаромми?
Жавоб: Хоҳ ҳурмат кўрсатиш учун, хоҳ ҳақорат қилиш учун бўлса ҳам, хоҳ кичик, хоҳ катта бўлсин, хоҳ инсон, хоҳ ҳайвон расми бўлсин, жонли расм чизиш ва ҳайкал ясаш ҳаромдир, катта гуноҳ бўлади. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:
“Жонли расм чизганга қиёматда “Чизган расмингга жон бер” дея азоб берилади.” (Муслим)
Савол: Узук тақиш хусусида динимизнинг ҳукми қандай?
Жавоб: Эркакларнинг олтин узук тақишлари тўрт мазҳабда ҳам жоиз эмас. Олтин ва кумуш безак сифатида фақат аёлларга ҳалолдир. Лекин буларни маҳрам бўлмаган эркакларга кўрсатишлари ҳаром бўлади.
«Олтин ва кумушни безак сифатида тақиш эркакларга ҳаром. Тош, бронза, гуруч, платина, мис ва бошқа моддалардан зийнат сифатида узук тақишлари аёлларга ҳам ҳаромдир. Олтин ялатилган кумуш узук ва кумуш қопланган олтин узук тақишлари жоиз. Узук тақмаслик янада яхшироқ. Байрамларда ҳамманинг узук тақиши мустаҳабдир. Кўз-кўз қилиш, мақтаниш учун тақиш эса ҳаром.» (Радд-ул мухтор)
