Мавлуд кечаси

Савол: Мавлудни нишонлаш бидъатми?

Жавоб: Мавлуд - таваллуд чоғ, туғилган пайт демакдир. Мавлуд кечаси Рабиул аввал ойининг 11 ва 12 кунлари орасидаги кеча. Бу (2022) йил 7 октябрдан 8 октябрга ўтар кечасига тўғри келади. Сарвари оламнинг (алайҳиссалом) туғилган кунлари, барча мусулмонларнинг байрамидир.

Расулуллоҳ дунёга келганида амакиси Абу Лаҳабнинг жорияси Сувайба “Укангиз Абдуллоҳ ўғиллик бўлди” деб хушхабар келтирганида хурсанд бўлганидан “Унга сут бериш шарти билан сени озод этдим” деган эди. Шу сабабдан Абу Лаҳабнинг азоби ҳар Мавлуд кечасида енгиллайди.

Батафсил

Никоҳ қура оладиганлар билан кўришиш ва хилватда бирга қолиш

Савол: Хилватда қолиш сўзи қандай маънода айтилади?

Жавоб: Бу ерда хилват сўзи бир эркак кишининг бегона аёл билан бирга бир хонада, бир уйда, бир жойда ёлғиз қолишига айтилади. Бу эса ҳаромдир.

Савол: Йигирма ёшга етиб қолган, ақл-ҳуши соғлом бўлмаган, аёл-эркак муносабатларини билмайдиган, гапиролмайдиган ҳеч кимга зиёнсиз иккита мажрух фарзандим бор. Бири ўғил, бири қиз. Буларнинг аёл ва эркаклар орасидаги ҳукмлари қандай бўлади? Қўшни аёллар ўғлимнинг олдида бошлари очиқ ҳолда ўтира олишадими? Булар билан ёлғиз қолгудек бўлса хилватда қолган ҳукмида бўладими?

Жавоб: Қизингиз аёл ва эркаклар билан қандай муносабатда бўлишни билмаса ҳам натижада барибир аёлдир.

Батафсил

Тўйдан олдин кўришиш

Савол: Мусулмон йигит билан қизнинг тўйдан олдинги кўришишлари қандай бўлиши керак? Нималарни гаплашиб, нималарни сўраб, келишиб олишлари керак? Ёнларида бошқа одамнинг бўлиши керакми?

Жавоб: Тўйдан аввал ёшларнинг бир-бирларини камида бир марта кўришлари динимизда суннат бўлиб ҳисобланади. Чимилдиқда кўришиш кейинчалик анча пушаймонликларга сабаб бўлади. 

Йигит билан қизнинг мана шундай суннатни адо этиш учун учрашганларида, савдолашаётгандек савол-жавоб қилишлари тўғри эмас. Яъни суннат бўлган кўришиш, бундай ишларнинг жойи ҳам ва вақти ҳам эмас. Бир-бирига мос келиш-келмаслиги аввал оилалар орасида сўраб-суриштирилади. Барча жиҳатдан турмуш қуришлари лозим топилса, йигит билан қиз шундан кейин кўришиши керак. Намоз ўқийдими, топиши етарлими, қайси ўқишни битирган, феъл-атвори қандай, касб-ҳунари борми, тўйдан кейин ота-онаси билан яшайдими деган масалалар оилалар орасида гаплашилиб, ҳал қилинади, қиз-йигит орасида эмас.

Батафсил

Аҳли суннат ва фирқалар

Қуръони карим бутун мусулмонларни пайғамбаримиз алайҳиссалом таблиғ қилган, саҳобалари нақл этган, мужтаҳид олимлар изоҳлаган, барча мусулмонлар томонидан юз йиллардан бери татбиқ этиб келинаётган ва “ҳаблуллоҳ” дея номланган Ислом динига амал қилишимизни буюрган (Ол-и Имрон, 103). Яна бу оятда мусулмонларнинг Асҳоби киром нақл қилган ҳадиси шариф ва ижтиҳодлардан ажралиб ҳамда Қуръони каримга ботил, фосид маънолар бериб, залолат - бидъат фирқаларига айрилиш тақиқланган. 

Пайғамбаримиз (саллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳам ҳадисларида: “Умматим етмиш уч фирқага бўлинади. Етмиш иккиси жаҳаннамга кетади, фақат биттаси қутулади. Улар менинг ва асҳобимнинг йўлидан юрадиган жамоатдир (аҳли суннат вал жамоат)” деб марҳамат қилганлар. (Абу Довуд, Суннат, 1; Термизий, Иймон, 18; Ибн Можа, Фитан, 17; Доримий, Сийар,74.)

Батафсил

Ким сунний, ким муътазила?

Аждодларимиз Хоразмшоҳлар, Салжуқийлар,Темурийлар, Бобурийлар ва Усмонийлар фақат аҳли суннат эътиқодини тамсил этишарди. Шу боис ушбу давлатлар ҳукмрон бўлган юз йиллар мобайнида, айниқса ақоид ва фиқҳда ушбу ҳақ эътиқод оламга ҳоким бўлди. Чунки бу эътиқод асослари мужтаҳидларга таянарди. Мужтаҳид олимлар Асҳоби киромдан тўғридан қабул қилиб олган Исломни, асосан Қуръони карим ва ҳадиси шарифларни турли нотўғри таъвилу талқин ва фалсафа тажовузидан ҳимоялаб, аҳли суннат вал жамоат номи билан муҳофаза остига олган эдилар. Таркибидаги илмлар эътиборида ушбу диннинг асос ва меъёрлари аниқланди. Мужтаҳид бўлмаган олимлар ҳам ушбу меъёрлар доирасида илм ва таълим фаолиятларини юритдилар. Шу тариқа мусулмонларнинг иймон, ибодат ва бошқа жиҳатлардан бирлик ва ҳамжиҳатлиги таъминланди.

Батафсил

2021 (ҳижрий 1442/1443) йилги қийматли кунлар ва кечалар

2021 (ҳижрий 1442/1443) йилги қийматли кунлар ва кечалар

Батафсил