Нафснинг душманлиги

Савол: Нафснинг ҳар бир истаги киши зарарига дейилади. Нафснинг энг катта душманлиги қайси жиҳатдан бўлади?

Жавоб: Нафснинг мақсади инсонни кофир қилишдир. Нафс инсонни кўпроқ мол-мулкка ва шон-шуҳратга берилишга мажбурлайди. Мол ва шуҳратга берилиб кетишнинг манбаи нафсдир. Нафс кўпинча мана шу йўллар орқали инсонни ҳалокатга судрашга ҳаракат қилади. Кўп мол ва шуҳрат эгаси бўлиш ҳамма вақт ҳам ёмонликдан дарак бермайди. Динга ва мусулмонларга хизмат қила олиш мақсадида кўп мол-мулкка эга бўлиш албатта яхши.

Батафсил

Гипноз нима?

Кишидаги идрок этиш ҳолатининг бошқа бир шахс тарафидан турли таъсир йўллари билан ўзгартириши натижасида вужудга келган махсус уйқу ҳолига гипноз ёки гипнотизм дейилади.

Гипноз ҳодисасини очиқлаб берадиган теория ҳали ҳам йўқ. Теориялардан бири кўра гипноз бу – бир уйқу туридир. Рус физиологи Иван Павлов гипнозни уйқуга кетишдан бироз аввал пайдо бўладиган рефлексларнинг шу вақтда ҳосил бўладиган бир ўтувчи ҳолат деб таърифлаган.

Батафсил

Туш кўриш

Савол: Туш кўриш ниманинг аломати?

Жавоб: Тушда турли ҳикматлар бор. Ким учун суюнчи, ким учундир эса огоҳлантириш. Қуръони каримда туш ва таъбири билан алоқадор билим бор. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Гўзал туш суюнчидир.” (Ибн Жарир)

“Солиҳ туш Раҳмоний, аралаш туш шайтонийдир.” (Бухорий)

Батафсил

Қазоси бор кишининг суннат ўқиши

Савол: Бир мулла “Қазоси бор киши вақтнинг суннатлари билан бирга ишроқ, духа, аввобин, таҳажжуд, субҳа, таҳиятул масжид каби нофила намозларни ҳам асло ташлаб қўймайди. Нариги уч мазҳабда қазоси бор кишининг суннат ва нофилаларни ўқиши ҳаром бўлса ҳам, Ҳанафий мазҳабида ушбу нофила намозларни албатта ўқиши лозим. Устозларимиз бу намозларни вақтида ўқимай одобсизлик қилган кимса буни тузатаман деб бу сафар суннатларни ва нофилаларни ўқимасдан бошқа бир хатога йўл қўйиши асло дуруст эмас дедилар” деяпти. Шунчалик ҳам жоҳиллик бўладими? Фарз билан суннат ёки нофилани тенглаштириб бўладими? Ҳатто нофила фарздан устун тутиладими? Бир инсон умрида ишроқ, духа каби нофила намозларни ўқимаса, охиратда сўроққа тортиладими? Лекин бир вақт фарз намозини ўқимаса, катта гуноҳга кирмайдими? Нофилалардан аввал фарз қазосини ўташга, яъни фарзни ўқишга одобсизлик дегани нимаси? Фарзни ўқимаслик ҳаромми ёки одобсизликми? Фарзга бундай енгил қараш куфр бўлмайдими?

Жавоб: Бу муаллиф ҳақиқатан қип-қизил жоҳил экан. Фарзни тарк этишга одобсизлик дейиш хоинлик бўлмаса, жоҳилликнинг, аҳмоқликнинг ўзгинаси. Одобсизлик гуноҳ эмас. “Жомиул фатаво” китобида «Душман қаршисида бир фарз намозни ўқиш имкони бўлиб туриб, уни тарк этишнинг жазоси 700 катта гуноҳга тенг» деб айтилган. Шунчалик катта гуноҳга қайси мусулмон одобсизлик деб айта олади?

Батафсил

Фарздан қазоси бор бўлса

Савол: Закотдан қарзи туриб садақа бериш, Рамазон рўзасидан қарзи бўлиб нофила рўза тутиш ва фарздан қазоси бўлиб нофила ўқиш жоизми?

Жавоб: Жоиз эмас. Чунки фарзнинг аҳамияти катта. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Энг фазилатли жиҳод фарзларни адо этишдир.” (И.Аҳмад)

“Ҳамма нофила билан машғул бўлганида сиз фарзларни бажаришга ҳаракат қилинг!” (Мифтоҳ-ун-нажот)

“Банда фарзни бажариш билан Аллоҳга яқинлашганидек бошқа ҳеч нарса билан яқинлаша олмайди.” (Байҳақий)

Батафсил

Суннат намоз дегани нима?

Савол: Жамоатга етиб олиш учун баъзан асрнинг илк суннатини 2 ракъат қилиб ўқиш жоиз дейилди. Ундан ташқари, шомнинг 2 ракъат суннати ўрнига 3 ракъат қазо ўқиш, хуфтоннинг сўнгги 2 ракъат суннати ўрнига 3 ракъат витр қазосини ўқиш жоизми? 3 ракъатлик нофила намоз бўлмагани учун суннатни тарк этган бўлмаймизми? “Саодати абадия” китобида бу ҳақида маълумот борми?

Жавоб: Фарзнинг ёнида хоҳлаган бир намоз ўқилганда суннат ҳам ўқилган бўлади. Ракъат сони муҳим эмас. Яъни асрнинг илк тўрт ракъат суннати ўрнига шомнинг уч ракъатлик қазоси ёки бомдоднинг икки ракъатлик қазосини ҳам ўқиш мумкин. Қазоси йўқ киши ҳам шундай ўқиса, суннатни тарк этган бўлмайди.

Батафсил