Шаҳодат бармоғини кўтариш

Савол: Намоз ўқиётганда ташаҳҳудда шаҳодат бармоғини кўтариш, ишора қилиш жоизми? Баъзи кишилар бу ҳақида ҳадис бор деб, бармоқларини кўтаришади.

Жавоб: Шофиъий мазҳабида шаҳодат бармоғини кўтариш суннат, Ҳанафий мазҳабида жоиз эмас. Бармоқ кўтаришга мужтаҳид олимларнинг бир қисми макруҳ, бир қисми суннат деганлар. Динда бир қоида бор. Бир ишга олимлар томонидан ҳам суннат, ҳам макруҳ дейилган бўлса, у иш қилинмайди.

Батафсил

Стулда ўтириб намоз ўқиш

Савол: Баъзи масжидларга стуллар қўйилган. Стулда ўтириб намоз ўқийдиганлар “Динда осонлик бўлгани учун сутлда ўтириб намоз ўқиймиз” дейдилар. Бу тўғрими?

Жавоб: Тўғри эмас. Динда қийинчилик йўқ дегани “Сизга қийин бўлган ибодатни бажарманг ёки бу ибодатларни истаганингиздек ўзгартиринг” дегани эмас. Динимиз изн берган рухсатлардан фойдаланиш керак. Масжидгача келишга қурби етган одамнинг ерга ўтиришга кучи етмайдими.

Батафсил

Хасталикда намоз қандай ўқилади?

Савол: Хаста одам намозларини қандай ўқийди?

Жавоб: Хасталик турлича бўлади. Оёқда туролмайдиган касал намозни ўтирган ҳолида ўқийди. Ўтиролмайдиган эса ётган ҳолида имо билан ўқийди.

Ҳадиси шарифда: “Хаста намозини оёқда туриб ўқий олмаса, ўтирган ҳолида, бунга ҳам кучи етмаса, орқаси билан ётган ҳолида имо билан ўқийди” деб марҳамат қилинди.

Батафсил

Фарзандининг ўлимига сабр

Савол: Кичик фарзандимиз оламдан ўтди. Ота-она бўлганимиз учун қаттиқ қайғурдик, йиғлаб-сиқтадик. Бу бизга гуноҳ бўлдими?

Жавоб: Йиғлаш раҳмдандир. Йиғлаш гуноҳ эмас. Бақириб-чақириб, исён қилиш гуноҳ. Фарзанд ўлими, молини қўлдан бой бериш, кўзи кўр, қулоғи кар, бир аъзоси зарар кўриши сингари одамнинг ихтиёрида бўлмаган мусибатларга сабр қилишдан ҳам ортиқроқ фазилатли сабр бўлмайди. Сабр қилганларга бериладиган савобнинг миқдорини Аллоҳу таолодан бошқаси билмайди.

Мусибатларга сабр сиддиқларнинг даражасидир. Шунинг учун Пайғамбаримиз қуйидагича дуо қилардилар:

“Ё Рабби, менга шундай маърифат берки, мусибатлар менга қулай бўлсин!” (Термизий)

 

Батафсил

Қазо намозларига боғлиқ савол-жавоблар

Савол: Қазо намозлари қандай ўқилади, уларни ўз навбати билан ўқиш керакми?

Жавоб: Қазо намозлари айнан ўша қазосини ўқимоқчи бўлган намоздай ўқилади. Қазо намозларни ўқиётганда навбати билан ўқиш шарт эмас. Лекин қанча қазо намози ўқиганини билиш учун навбати билан ўқиган яхши.

Савол: Суннатларни ўқиётганда қазога ҳам ният қиламиз. Пешиннинг илк суннатини ўқиётганда энг аввал қазога қолган пешиннинг фарзига, асрнинг суннатини ўқиётганда энг аввал қазога қолган аср фарзига, шомда ҳам энг аввал қазога қолган шом фарзига деб ният қиламиз. Пешиннинг суннатини ўқиётганда шом ёки хуфтон фарзига деб ният қилсак бўладими?

Жавоб: Қайси намоз қазосини ўқишни хоҳласангиз, шунга ният қилишингиз мумкин.

Батафсил

Хайрли ишлар намоз ўрнига ўтмайди

Савол: Бир мулла Ибни Таймияга ўхшаб “Ўқилмаган намознинг қазосини ўқиш шарт эмас. Кўпроқ нофила ўқиши, кўп хайр-ҳасанот қилиши лозим” деяпти. Хайрли ишлар намоз ўрнига ўтадими?

Жавоб: Иброҳим Муҳаммад Нашот ҳазратлари айтганлар: «Намозни билиб туриб тарк этишнинг катта гуноҳлиги ва қазо қилиш кераклигини жумҳури уламо билдирган.» Ибни Таймия “Намозни қасддан тарк этган кишининг қазо ўқиши керак эмас. Қазо ўқиши саҳиҳ бўлмайди. Кўпроқ нофила ўқиши, кўп хайр-ҳасанот қилиши керак” деди. Ундан аввал Ибни Ҳазм ҳам мана шундай нотўғри фикрларни билдирганди.

Батафсил