Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

 

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

 

Батафсил

Талабага закот

Савол: “Саодати абадия”да нисобга эга бўлсалар ҳам илм ўрганаётган ва ўргатаётганларга закот бериш афзал, дейилган. Яъни бугунги профессор ва университет талабаларига бой бўлсалар ҳам закот беришга бўладими?

Жавоб: Йўқ. Фақат дин илмини ўргатаётган ва ўрганаётганларга закот бериш жоиздир.

Батафсил

Уйи йўқ ҳам закот беради

Савол: Бир тақвим саҳифасида шундай дейилган:

“Закот бериладиган молнинг ҳам қарздан, ҳам эгасининг аслий эҳтиёжларидан ортган бўлиши шарт. Аслий эҳтиёжларнинг бошида ўртача бир уй келмоқда. Шу билан бирга оила аъзоларидан боқишга масъул бўлганларининг бир йиллик нафақаси бўлиши керак. Қўлидаги олтини ёки пули нисоб миқдорига етган бўлса ҳам яшайдиган ўртача уйи ва бир йиллик нафақаси бўлмаган кишига закот фарз эмас. Бу худди суви бор йўловчи йўлда сувсиз қолишини ҳисобга олиб сувини ишлатмасдан таяммум қилишига ўхшайди. Бундай ҳолатда сув йўқ ҳукмида бўлгани учун таяммум жоиздир. Худди шунингдек бир кишининг аслий эҳтиёжларига сарфланадиган бўлса, нисобдан ортиқ пули бўлишига қарамай йўқ ҳукмида бўлади. Масалан бир кишининг 40 қўйи бўлса, бирини закот сифатида бериши керак. 39 та бўлса орадаги фарқ битта бўлишига қарамай закот фарз бўлмайди. Чунки Аллоҳу таоло ояти каримада “Аллоҳ сиз учун қулайлик истайди, қийинчилик истамайди” деб буюрилган. Аллоҳу таоло ҳеч кимга тоқатидан ортиқ бир юк юкламайди.”

Батафсил

Муассаса ва жамғармаларга закот бериш

Савол: Қуръони каримдаги “фи сабилиллоҳ” калимасига Аллоҳ йўлида бўлган ҳар қандай муассаса ва жамғарма киради дея, уюшмадан партиягача бўлган ҳар ташкилотга, айниқса диний идорага закот бериш кераклиги айтилмоқда. Бу тўғрими?

Жавоб: Қуръони каримда закот берилиши билдирилган 8 синфдан бири “фи сабилиллоҳ”, яъни Аллоҳ йўлидагилардир. Бу синфга кирувчилар:

1.Фи сабилиллоҳдан мақсад, фақир аскарлардир. (Нур-ул изоҳ)

2. Фи сабилиллоҳдан мақсад, жиҳод ва ҳаж йўлидаги муҳтожлардир. (Радд-ул мухтор)

 

Батафсил