Рамазонни ҳурмат қилган қутулади

Аллоҳу таоло рамазони шариф ойини одамзотнинг дунё ва охират саодатига эришиши учун васила қилган. Бу ойни кўплаб неъматлар билан безаган. Муборак рамазон ойининг кеча-кундузида файзу барака ёмғирдек ёғмоқда. Жаноби Ҳақ оламларга раҳм қилиб юборган севгили Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг ҳурматлари учун ушбу муборак ойда гуноҳларимизни авфу мағфират қилсин! Боши раҳмат, ўртаси мағфират, охири эса жаҳаннамдан озод (бароат) ойи бўлган Рамазони шариф ойининг файз ва баракотларидан тўйиб-тўйиб фойдаланишни барчамизга насиб этсин!

Батафсил

Рамазонда тўрт синф одамга авф йўқ!

Дин уламоларимиз кунларнинг хайрлиси жума, ойларнинг хайрлиси рамазон, амалларнинг хайрлиси эса вақтида ўқилган намоздир, деб айтганлар.

Аллоҳу таоло рамазон рўзасини тутганлар билан туҳматга учраганларнинг ажрларини ҳисобсиз беришини ваъда қилган. Марҳаматлиларнинг энг марҳаматлиси бўлган Аллоҳу таолонинг карами чексизлигига қарангки, мўмин бандаларининг ҳисобларини савоб-гуноҳ тарозисида ўлчаш билан бирга қулига фойда сифатида икки эшикни очиқ қолдирмоқда. Ҳолбуки савоблар билан гуноҳларнинг ёзилишларида ҳам қул фойдасига ҳаракат қилинади. Бунга вазифадор фаришталар банда бирон хайрли ишни мурод қилиб, уни қила олмаса ҳам савоб ёзади. Лекин ёмон амални эса фақат уни содир қилгандан кейингина ёзади.

Батафсил

Яна бир рамазон ва ҳайит ўтди

Насиби билан шарафланган ва “алвидо” деб кузатган раҳмат, мағфират ва жаҳаннамдан қутулиш ойи бўлган Рамазони шарифнинг ҳар куни мўминларнинг байрами эди. Иншааллоҳ у ҳам бизлардан хушнуд ва рози бўлгандир. Жаноби Ҳақ бу муборак ойнинг файзу баракатидан лойиғи билан фойдаланган қуллари сафига бизни ҳам қўшсин! Келгуси рамазонларга ҳам омон-эсон етишни барчамизга насиб этсин.

Батафсил

Тақвим тафовути

1-савол: Намоз вақтларини кўрсатувчи тақвимлар ва рамазон имсокиялари (жадваллари) нима учун бир-биридан фарқ қилади? Нима учун барчаси бирдай эмас?

ЖАВОБ: 1983 йилдан аввал бутун тақвимларда намоз вақтлари бирдай эди. Лекин 1983 йили намоз ва рўза вақтлари ўзгартирилди. 1982 ва ундан олдинги йилларнинг қайси бирига қарасак ҳам бутун тақвимларда тўғри имсок (фажр) ва намоз вақтлари берилган. 1983 йилдан бошлаб эса, тўғри вақтларга оид ҳисоб-китобнинг усул ва қоидалари тарк этилди.

Тақвимлар орасидаги тафовутнинг сабаби иккита:

Биринчиси: Илмий, астрономик заруратга биноан вақтларнинг ҳисобига мутлақо қўшилиши керак бўлган Тамкин муддатининг баъзи вақтлардан бутунлай олиб ташланиши, баъзи вақтлардан эса камайтириб ишлатилишидир.

Иккинчиси: Имсок вақти ҳисобларида қуёшнинг уфқ остидаги баландлик даражаси бўлган иртифоси -19°дан -18°га камайтирилиб, қуёшнинг уфққа яқинлаштирилишидир.

Қуйидаги изоҳлар, Туркия ва Ўрта Осиё сингари йилнинг ҳар фаслида, ҳар бир вақти тўлиқ ташаккул қиладиган, яъни кирадиган, ўлкаларга тегишли.

Батафсил

Муҳим эслатма

1. Имсок ва намоз вақтлари ҳисобида асос олинган усул ва қоидалар

Туркистон тақвимининг қозоқча, русча нашрларида ва интернетдаги www.namazvakti.com, www.turktakvim.com, www.ahlisunnat.com, www.islamdini.kz, www.veraislam.ru, www.namaztimes.com, www.namaztimes.kz, www.kuntizbe.kz  адресларимиздаги веб саҳифаларимизда билдирилган намоз вақтлари Усмоний олимларининг энг юксак мақоми бўлган “Машиҳати исломия” тайёрлаган 1334 (м.1916) йилининг “Илмия солномаси” номли тақвимда ва Истанбул университети Қандилли расадхонасининг 1958 йилги ва 14-сонли “Туркияга махсус авкоти шариа” китобидаги усулларга кўра ҳисобланган.

Батафсил

Ру’яти ҳилол (Ҳилолни кузатиш)

     “Мароқил фалоҳ”даги ҳадиси шарифда“Ҳилолни кўришингиз билан рўза тутишни бошланг, яна ҳилолни кўришингиз билан байрам қилинг!”деб марҳамат қилинди.Бу амрга биноан Рамазон ойи, ҳилолнинг (янги ойнинг) кўриниши билан бошланади. Ҳилолни кўрмай, аввалдан қилинган ҳисоб ва тақвимга суяниб рўзага бошлашнинг жоиз эмаслигини “Ибни Обидин” қибла баҳсида ва “Ашиъат-ул-ламаот” ҳамда “Неъмати ислом” муаллифлари билдирганлар.

     Яна “Ибни Обидин”: «...Рамазон ойининг бошланганини билиш учун астрономик ҳисоблар билан иш кўрилмайди. Чунки Рамазони шариф ойи кўкда ҳилол кўриниши билан бошланади.

Батафсил

Рўзани бузадиган ва бузмайдиган ҳолатлар

Савол: Оғзимдаги қуртлаган тишга қўйилган дори рўзани бузмайди-ю, нима учун тил тагига ташланган таблетка рўзани бузади? Бадандаги соғлом терига қўйилган дори вужудга шимилса ҳам рўзани бузмайди-ю, оғиздаги соғлом терига қўйилган дори шимилса, нимага рўзани бузади?

Жавоб: Тилнинг тагидаги тери билан бадан сиртидаги тери бирдек эмас. Тил таги юмшоқ, шилимшиқ бир тўқимадир. Тиббиётда бунга микоза дейилади. Бадан сиртидаги тери билан жуда фарқ қилади. Буларни бир-бири билан асло қиёслаб бўлмайди. Тишнинг тузилиши эса микозанинг тузилишидан фарқ қилади.

Батафсил

Рўзада мазҳаб тақлиди

Савол: Рўза тутишда эҳтиёж туғилса, бошқа уч мазҳабни тақлид қилиш мумкинми?

Жавоб: Албатта, мумкин. Динимизда тўрт ҳақ мазҳаб бор. Булар, астағфируллоҳ, фақат сўзда эмас, амалда ҳам ҳақ. Бир мазҳабда бажарилиши қийин бўлган ишни, бошқа мазҳаблардан бирини тақлид қилиб бажариш, бутун ислом олимлари наздида жоиз, ҳатто баъзан лозим бўлади. Масалан, Шофеъийда таҳорат олаётганида бехосдан томоғига сув кетиб қолса, рўзаси бузилмайди. Бўғзига сув кетиб қолган Ҳанафий ёки Моликий мазҳабидаги киши Шофеъий мазҳабини тақлид қилиб, рўзасида давом этади. Яна Ҳанафийда идрор йўлига пахта қўйиш рўзани бузмайди, Шофеъийда эса бузади. Буни билмаган Шофеъий мазҳабидаги киши “Аввалги рўзаларимни Ҳанафий мазҳаби бщйича тутдим” деб ният қилиб, аввалги рўзаларини қутқариши мумкин. Шунингдек, Ханбалий мазҳабида ўзи истамай қон ютиб қўйиш рўзани бузмайди. Мана шундай ҳолатга тушиб қолган Ҳанафий ёки Шофеъий мазҳабидаги киши Ханбалий мазҳабини тақлид қилиб, рўзасида давом этиши мумкин.

Батафсил

Сафарда рўза тутиш

Савол: Сафарда бўлган кишига ҳам рўза тутиш фарзми?

Жавоб: Ҳа, фарз. Лекин қазога қолдириши жоиз.

Савол: Сафарда рўза тутмаслик жоиз бўлганига қараганда, Рамазонда рўза тутган сафарий нофила савобини оладими?

Жавоб: Сафарий бўлган киши Рамазон рўзасини тутадиган бўлса, фарз савобини олади.

Савол: Давомли шаҳарлараро ҳайдовчилик қиладиган киши рўза тутмаса гуноҳ бўладими?

Батафсил

Рўзани уйқу билан ўтказиш

Савол: Битта имом “Рўзани уйқу билан ўтказган одам савобни тушида кўради” дейди. Мен кечаси ишлайман, кундуз куни ухлайман, фақат намоз вақтларида уйғонаман-да, намозларни ўқиб қайта ётаман. Имомнинг гапи бўйича, менинг тутган рўзаларим бари бекор кетдими?

Жавоб: Йўқ, рўзадор кишининг ухлашининг зарари йўқ. Аксинча уйқуси ҳам савоб бўлади. Кечаси ишламасангиз ҳам кундузи ухлай оласиз. Бир ҳадиси шарифда “Рўзадорнинг уйқуси ҳам ибодатдир” деб марҳамат қилинган. (Дайламий) 

Батафсил