Мазҳабнинг кераклиги

Савол: Мазҳаб дегани нима, ҳақ бир мазҳабга тобе бўлмаган киши нима бўлади?

Жавоб: Бир мужтаҳиднинг ижтиҳод қилиб жамлаган ҳукмларининг барчасига бирдан ўша мужтаҳиднинг мазҳаби дейилади.Асҳоби киромнинг барчаси теран олим, мужтаҳид эдилар. Ҳар бири дин илмларида, сиёсат, идора ва замонларининг фан илмларида ҳамда тасаввуф маърифатларида гўёки дарё эдилар. Бу илмларнинг ҳаммасини Расулуллоҳнинг қалбларга зиё бўлган, руҳларга даво бўлган сўзларини эшитиш билан оз вақтда қўлга киритдилар. Ҳар бирининг алоҳида мазҳаби бор эди. Мазҳаблари бир-бирларидан оз ёки кўп фарқ қиларди.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Ота-боболаримизнинг йўлидамиз

Савол: Салафий эътиқодли бир йигит: “Мазҳаб имомларининг йўлидан юриш - ота-боболарнинг йўлидан юриш демакдир. Боболар йўлидан юришни таъқиқловчи шунча оятлар тушганига қарамай ота-бобо йўлига кўр-кўрона эргашиш ширк”, - дейди. Шу тўғрими?

Жавоб: Албатта нотўғри. Салафий йигит кофирлар учун нозил бўлган оятни мусулмонларга тўнкап, ўз залолатини ўзгаларда кўришга интилмоқда. Унинг рўкач қилаётган оятлари кофир-мушрик ота-боболар ҳақида нозил бўлган. Мавзуимизга алоқадор бўлган оятлар қуйидагилар:

Батафсил

Асри саодат ошхонаси

Ҳижоз иқлимида нима ейиларди, қандай ейиларди, бизга ўхшаш тарафлари, фарқлари...

Пайғамбаримиз уйларида шўрвалар доим сопол идишларда қайнарди. Ёру дўстга етсин деб суюқроқ қилинарди. Хасталарга сабзавотли шўрва пиширилар, ҳеч бўлмаса арпа билан лавлаги қайнатиларди.

Бойлар Ҳарамайн фақирларига эзиб майдаланган кўкатлар билан гўштдан тайёрланган “Дашишаи Расулуллоҳ” номли бир нав таом тарқатишарди. 

Батафсил

Нажосат қандай тозаланади?

Савол: Нажосат қандай тозаланади?

Жавоб: Нажосат хоҳлаган тоза сув билан, таҳорат ва ғусл олишга яроқли сув билан, сирка (уксус) ҳамда гул суви каби суюқ ёғлар билан тозаланади. Таҳоратда, ғуслда ишлатилган сувга “мустамал сув” дейилади. Бу сув тоза, лекин ҳадасни тозаловчи эмас. Яъни бу билан нажосатни тозаласа бўлади, лекин таҳорат ва ғусл олинмайди.

Савол: Буғдой хирмонининг бир жойига мол сийса, шу жойни аниқ билмасдан, тахмин қилинган жойни ювиш билан буғдой тоза жеб қабул қилинадими?

Жавоб: Ҳа. (Ҳадиқа)

Батафсил

Хурмо

“Ҳазрати Марям ҳам Исо алайҳиссаломни дунёга келтиргач, хурмо еди. Агар унга хурмодан фойдалироқ нарса бўлганида Аллоҳу таоло Марямга уни тақдим этарди.” (Ҳадиси шариф)

Хурмо фақат араб ярим оролига хос мева эмас. Тунис, Судан, Ироқ, Эрон, Фаластин ва Ҳиндистон сингари кўп минтақаларда учратиш мумкин. Шумер, Аққад, Бобил матнларида; нақш сифатида Умавий ва Аббосий меъморчилигида; Мамлук, Салжуқий матоларида; Усмоний китоб безаш санъатида қаршимизга чиқади.

Бир замонлар Басра соҳиллари, айниқса Баҳрайн ва Файлака ороллари (Дилмун минтақаси) ям-яшил хурмозордир, лекин нефть топилгач, бу жойлар чўлга айланди.

Батафсил