Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Савол: Ҳозирги кунда оилали бўлиш зарарлими? Турмушда нималарга диққат қилиш керак?
Жавоб: Турмуш қуришнинг фойда ва зарарлари одамдан одамга қараб ўзгаради. Баъзилар учун турмуш қуриш дунё ва охират саодатига сабаб бўлади. Баъзилар учун эса зарарли бўлади. Турмуш қурмоқчи бўлган киши бир неча марта истиҳора қилиши керак. Ҳақ таолога сиғиниб, нафснинг ва ёмон кимсаларнинг ўртага тушишидан сақланиш учун ёлвориш лозим.
Турмуш қуришнинг фойдаларидан баъзилари қуйида келтирилган:
Савол: ЭКО йўли билан фарзандли бўлиш жоизми?
Жавоб: Фарзанди бўлмаган эр-хотиннинг силсилаи олияни (улуғ ислом олимларини) восита қилиб, дуо қилишлари ва шаърий сабабларга мурожжат қилишлари керак. ЭКОда материаллар эр-хотиндан олиниб ва ҳаром ишланмасдан қилинса, жоиз бўлади. Лекин бу зарурат бўлмагани учун бу ишни эр-хотин ўзлари бажариши, табиб, ҳамшира, доя каби бегоналарга аврат жойларини кўрсатмаслиги ва сунъий уруғлантириш никоҳсиз эркак ва аёл орасида бўлмаслиги керак. (Ислом ахлоқи)
Савол: Кўзи ёриш вақтида вафот этган мусулмон аёл шаҳид бўладими?
Жавоб: Ҳа, шаҳид бўлади. Шаҳиднинг фарз қазрлари ва қул ҳақларидан ташқари бутун гуноҳлари авф этилади. Учта ҳадиси шарифнинг маъноси қуйидагича:
“Хотин ҳомиладорлигида, кўзи ёригунча ва гўдагини сутдан чиқаргунча Аллоҳ йўлида соқчиликда турган мужоҳид каби бўлади. Бу орада вафот этадиган бўлса, шаҳид ажри берилади.” (Табароний)
