Имон ва никоҳ янгилаш

Савол: Бир домла “Жума оқшомлари баъзи масжидларда жамоатнинг никоҳ ва имон янгилашлари бидъатдир, Яъни катта гуноҳ бўлади” дейди. Бошқа бири эса “Никоҳ ва имон эскирмайди, пахта иплари билан ҳам боғланмаган, узилмайди. Бу янгилашнинг динда ўрни йўқ” дейди. Куфрга тушиб қолган кишининг, имонини ва никоҳини янгилаши керак эмасми?

Жавоб: Албатта имонини ва никоҳини янгилаши керак. Имони кетадиган бўлса, имонни янгилаши керак бўлганидек, никоҳини ҳам янгилаш шарт бўлади. Никоҳ ҳам, имон ҳам эскиради. Икки ҳадиси шариф маоли:

Батафсил

Асбоблар орқали ибодат

Савол: Баъзи ўлкаларда бир масжиддан бошқа масжидларга видеокамера орқали боғланишмоқда. Бошқа масжиддагилар имомсиз жамоат ҳолида, катта масжиддаги имомга иқтидо қилишади, яна масжидга бормаганлар ҳам уйидан телевизордаги имомга иқтидо қилиб, намоз намоз ўқиркан. Бунинг зарари борми?

Жавоб: Ўрганиш нияти билан телевизордан Қуръони карим тинглаш жоиз. Магнитафондан тинглаш ҳам жоиз. Лекин ўқилган Қуръони каримни кассетага ёзиб олиб, қабристонга бориб, бу кассетани қўйиб, тинглаш билан Қуръони карим ўқиган ҳисобланмайди.

Батафсил

Ҳаром билан фарз тўқнашса

Савол: Бева аёл маҳрамлари бўлмаса ҳам, ҳажга маҳрамсиз бора олади дейилади. Ҳажда тавоф қилаётганда тиқилинч бўлиб, аёл эркакнинг баданлари бир-бирига тегса ҳам зарурат бўлгани учун ҳаром бўлмайди дейилади. Айниқса ҳажда аёл бегона эркакларнинг ёнида қўлларини очиб таҳорат олиши мумкин, нажосат бўлса тозалаши мумкин, ҳажда гуноҳ бўлмайди дейишади. Булар тўғрими?

Жавоб: Ҳеч қайсиси тўғри эмас. Чунки ҳаромдан қочиш фарзни бажаришдан аввал келади. Бир ҳадиси шарифда “Жуда кичик гуноҳдан сақланиш бутун жин ва инсонларнинг (нофила) ибодатлар йиғиндисидан ҳам яхшироқ” деб марҳамат қилинган. Ҳар бир гуноҳ Аллоҳу таолога исён бўлгани учун аслида катта ҳисобланади. Фақат баъзилари баъзиларига нисбатан кичик кўринади.

Батафсил

Иддат муддати кутиш

Савол: Бир хотин ажрашганидан кейин ёки эри вафот этганидан кейин бироз муддат турмушга чиқмасдан кутиши керакми? Бу иддат вақтида уйдан ташқарига чиқа оладими? Иддат муддати ичида никоҳланиши мумкинми?

Жавоб: Боин талоқ ва ўлим иддатида хотин киши безанмайди ва хушбўй ҳидлар сурмайди. Иддат муддати ичида хотин турмушга чиқа олмайди. Ҳатто никоҳланиш учун унга толиб бўлиш (совчи қўйиш) ҳам мумкин эмас.

Талоқ иддатида иддати битгунича эридан нафақасини олади. Лекин кечаси ва кундузи уйдан чиқмайди. Уйдан чиқадиган бўлса, нафақа ола олмайди.

Батафсил

Ёлғон гапириш жоиз бўлган жойлар

Савол: Хотиннинг эрини йўлга солиш учун ёлғон гапириши жоизми? Ёлғон гапириш жоиз бўлган бошқа ҳолатлар ҳам борми?

Жавоб: Дин душманларининг зараридан ҳимояланиш ёки мусулмонларни улардан ҳимоя қилиш учун ҳар қачон ёлғон гапириш жоиз бўлади. Золимдан бир мусулмоннинг жойини, мол-мулкини, гуноҳини яшириш ҳам жоиз. Икки мусулмонни яраштириш учун, молини ҳимоя қилиш учун, мусулмоннинг сири, айби ошкор бўлмаслиги учун ва бу каби ҳаромларнинг олдини олиш учун ёлғон жоиз бўлади.

Батафсил

Ҳулла нима?

Савол: Динни ёмонлаш учун ҳулла ҳақида гапириб, мазах қилаётганлар ҳам учрамоқда. Ҳулла дегани нима?

Жавоб: Ҳулланинг шаърий ва ғайришаърий бўлгани бор. Ғайришаърий бўлганини кўрсатиб исломият мана шундай қилмоқда дейиш нотўғри. Динимизда бир эркак аёлидан уч талоқ билан ажрашганидан кейин такрор бу аёл билан уйланиши ҳалол бўлмайди. Яъни никоҳ ўқилса ҳам никоҳлари ўтмайди. Эр-хотин ажрашганларидан кейин хотин киши уч ҳайз муддати иддат сақлайди. Сўнгра истаса бу хотин бошқа эркак билан турмуш қуриши мумкин. Хотин бу эри билан ҳам яшай олмасдан ажрашадиган бўлса, яна иддат муддати кутганидан иккинчи ажрашган эридан бошқа хоҳлаган кишига эрга тегиши мумкин. Биринчи ажрашган эри толиб бўлса, у билан ҳам никоҳланиши мумкин.

Батафсил