Савол: Жаноза намозини ўқиш фарзми?
Жавоб: Фарзи кифоядир. Бир неча киши ўқиса, бошқалардан бу фарз соқит бўлади. Яъни бир мўминнинг вафоти ҳақида эшитган эркакларга, эркаклар бўлмаса, аёлларга жаноза намозини ўқиш, ювиш, кафанлаш ва дафн қилиш фарзи кифоядир.
Савол: Жанозада намоз майит учун ўқиладими?
Жавоб: Йўқ. Жаноза намози - Аллоҳ учун намоз, майит учун дуо ҳисобланади.
Савол: Ўликнинг кафан пулини бегона одам ўз ёнидан берса бўладими?
Жавоб: Кафан марҳумнинг ўз ҳалол молидан олинган ва аввалдан ювилган бўлиши афзалроқ. Кафан маййитнинг молидан олинади. Қарзидан, васиятидан ва меросидан аввал кафан пули ажратилади. Хотин киши бадавдат бўлса ҳам кафанини эри олиб беради.
Савол: Ўликнинг кафани нечта парча бўлади?
Жавоб: Эр кишининг кафани уч парча, хотинники эса беш парча бўлиши суннат. Бундан ортиқ бўлиши бидъат.
Савол: Бировнинг ўлганини эшитганда нима дейиш керак?
Жавоб: Ҳадиси шарифда марҳамат қилиндики: “Бир мусулмоннинг ўлимини эшитганда “Инна лиллоҳ ва инна илайҳи рожиун” дегандан кейин “Ё Рабби, уни солиҳлар қаторидан қилгин, бола-чақасига яхшиликлар эҳсон қил, бизни ҳам, уни ҳам мағфират қил” деб дуо қилсин!” (Ибни Асокир)
[“Инна лиллоҳ ва инна илайҳи рожиун” Бақара сурасининг 156-ояти каримасидир. “Албатта биз Аллоҳу таолонинг қулимиз. Ўлгандан кейин яна Унга қайтамиз” маолида.]
Қуръони карим бутун мусулмонларни пайғамбаримиз алайҳиссалом таблиғ қилган, саҳобалари нақл этган, мужтаҳид олимлар изоҳлаган, барча мусулмонлар томонидан юз йиллардан бери татбиқ этиб келинаётган ва “ҳаблуллоҳ” дея номланган Ислом динига амал қилишимизни буюрган (Ол-и Имрон, 103). Яна бу оятда мусулмонларнинг Асҳоби киром нақл қилган ҳадиси шариф ва ижтиҳодлардан ажралиб ҳамда Қуръони каримга ботил, фосид маънолар бериб, залолат - бидъат фирқаларига айрилиш тақиқланган.
Пайғамбаримиз (саллаллоҳу алайҳи васаллам) ҳам ҳадисларида: “Умматим етмиш уч фирқага бўлинади. Етмиш иккиси жаҳаннамга кетади, фақат биттаси қутулади. Улар менинг ва асҳобимнинг йўлидан юрадиган жамоатдир (аҳли суннат вал жамоат)” деб марҳамат қилганлар. (Абу Довуд, Суннат, 1; Термизий, Иймон, 18; Ибн Можа, Фитан, 17; Доримий, Сийар,74.)
Аждодларимиз Хоразмшоҳлар, Салжуқийлар,Темурийлар, Бобурийлар ва Усмонийлар фақат аҳли суннат эътиқодини тамсил этишарди. Шу боис ушбу давлатлар ҳукмрон бўлган юз йиллар мобайнида, айниқса ақоид ва фиқҳда ушбу ҳақ эътиқод оламга ҳоким бўлди. Чунки бу эътиқод асослари мужтаҳидларга таянарди. Мужтаҳид олимлар Асҳоби киромдан тўғридан қабул қилиб олган Исломни, асосан Қуръони карим ва ҳадиси шарифларни турли нотўғри таъвилу талқин ва фалсафа тажовузидан ҳимоялаб, аҳли суннат вал жамоат номи билан муҳофаза остига олган эдилар. Таркибидаги илмлар эътиборида ушбу диннинг асос ва меъёрлари аниқланди. Мужтаҳид бўлмаган олимлар ҳам ушбу меъёрлар доирасида илм ва таълим фаолиятларини юритдилар. Шу тариқа мусулмонларнинг иймон, ибодат ва бошқа жиҳатлардан бирлик ва ҳамжиҳатлиги таъминланди.
2021 (ҳижрий 1442/1443) йилги қийматли кунлар ва кечалар
