Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари шофиий фиқҳ олимидир. 489 (мил.1096) йили Ямандаги Жанадда туғилди. Шу ердаги машҳур олимлардан дарс олди. Яманнинг кўзга кўринган Шофиий олимларидан бири бўлди. Ундан ҳам бир неча олимлар дарс олди. 558 (мил.1163) йили Жанадда вафот этди. Яҳё бин Абул-Хайр Имроний ҳазратлари айтдиларки:
Диний мавзуларда билмасдан туриб гапиришнинг гуноҳи оғир.
Сулаймон алайҳиссалом Байт-ул-Мақдиснинг иншосини битиргач, Аллоҳу таолодан тақдирига муносиб ҳукм билан ҳукмронлик насиб этишини сўради. Бу унга берилди. Ундан бошқа ҳеч кимга берилмаган мулк ва салтанат берилишини ҳам сўради. Бу ҳам унга берилди. Байт-ул-Мақдис қурилишини тугатгач, ушбу масжидга холис намоз ўқиш учунгина келган кишининг бу ердан онасидан туғилган кунидагидек гуноҳларидан пок ҳолда чиқишини сўради.
Эртага Қадр кечасини (лайлатулқадр) кутиб оламиз иншоаллоҳ. Қадр кечаси Қуръони карим илк нозил бўлган кечадир. Бу кеча минг ойдан ҳам хайрлидир. Ўтмишда қанча минглаб ойлар шу бир кеча берган нафни бера олмай ўтиб кетган.
Қадр кечаси фақат бизга, фақат уммати Муҳаммадга махсусдир! Бошқа умматларда бундай кеча бўлмаган. Бу қандай улкан илоҳий эҳсон!
