Имон ва никоҳ янгилаш

Савол: Бир домла “Жума оқшомлари баъзи масжидларда жамоатнинг никоҳ ва имон янгилашлари бидъатдир, Яъни катта гуноҳ бўлади” дейди. Бошқа бири эса “Никоҳ ва имон эскирмайди, пахта иплари билан ҳам боғланмаган, узилмайди. Бу янгилашнинг динда ўрни йўқ” дейди. Куфрга тушиб қолган кишининг, имонини ва никоҳини янгилаши керак эмасми?

Жавоб: Албатта имонини ва никоҳини янгилаши керак. Имони кетадиган бўлса, имонни янгилаши керак бўлганидек, никоҳини ҳам янгилаш шарт бўлади. Никоҳ ҳам, имон ҳам эскиради. Икки ҳадиси шариф маоли:

Батафсил

Асбоблар орқали ибодат

Савол: Баъзи ўлкаларда бир масжиддан бошқа масжидларга видеокамера орқали боғланишмоқда. Бошқа масжиддагилар имомсиз жамоат ҳолида, катта масжиддаги имомга иқтидо қилишади, яна масжидга бормаганлар ҳам уйидан телевизордаги имомга иқтидо қилиб, намоз намоз ўқиркан. Бунинг зарари борми?

Жавоб: Ўрганиш нияти билан телевизордан Қуръони карим тинглаш жоиз. Магнитафондан тинглаш ҳам жоиз. Лекин ўқилган Қуръони каримни кассетага ёзиб олиб, қабристонга бориб, бу кассетани қўйиб, тинглаш билан Қуръони карим ўқиган ҳисобланмайди.

Батафсил

Ҳаром билан фарз тўқнашса

Савол: Бева аёл маҳрамлари бўлмаса ҳам, ҳажга маҳрамсиз бора олади дейилади. Ҳажда тавоф қилаётганда тиқилинч бўлиб, аёл эркакнинг баданлари бир-бирига тегса ҳам зарурат бўлгани учун ҳаром бўлмайди дейилади. Айниқса ҳажда аёл бегона эркакларнинг ёнида қўлларини очиб таҳорат олиши мумкин, нажосат бўлса тозалаши мумкин, ҳажда гуноҳ бўлмайди дейишади. Булар тўғрими?

Жавоб: Ҳеч қайсиси тўғри эмас. Чунки ҳаромдан қочиш фарзни бажаришдан аввал келади. Бир ҳадиси шарифда “Жуда кичик гуноҳдан сақланиш бутун жин ва инсонларнинг (нофила) ибодатлар йиғиндисидан ҳам яхшироқ” деб марҳамат қилинган. Ҳар бир гуноҳ Аллоҳу таолога исён бўлгани учун аслида катта ҳисобланади. Фақат баъзилари баъзиларига нисбатан кичик кўринади.

Батафсил

Фарз ва нофила

Савол: “Қарздор бўлган киши қарзини тўласа кўпроқ хурсанд бўламизми ёки совға берсами? Албатта совға берса кўпроқ қувонамиз. Чунки қарзини тўлашга шундоқ ҳам мажбур. Шунингдек Аллоҳ ҳам фарзни бажарганларни эмас, нофила ибодатларни бажарганларни кўпроқ севади. Фарзлар қарздир, лекин нофила ортиқча ибодат бўлгани учун булар муҳимроқ” деб айтувчилар учраб қолади. Бу сўзлари тўғрими?

Жавоб: Келтирган қиёси нотўғри. Бизнинг қувониб-қайғуришимиз динда далил бўлмайди. Одам порага ҳам, қиморда ютганига ҳам қувониши мумкин. Қарз берган киши қарздоридан оладиган совғасига қувониши мумкин.

Батафсил

Намозда аврат жойи очилиб қолиши

Савол: Намозда аврат жойининг бехосдан очилиб қолиши билан ўзимиз атайлаб очишимизнинг фарқи борми?

Жавоб: Ҳа, фарқ қилади. Ўзимиз атайлаб очадиган бўлсак, намоз бузилади. Бехосдан очилиб қолганида бир рукнчалик вақт ўтмагунча намоз бузилмайди. Масалан, аёл киши сочларини атайлаб очадиган бўлса, намози шу заҳоти бузилади. Бехосдан очилиб қолса, бир рукн вақт ўтмагунча бузилмайди.

Батафсил

Суннат билан фарз орасида гапириш

Савол: Суннат билан фарз орасида ёки фарз билан суннат орасида гапириш, салом бериш, алик олиш, дуо қилиш, тасбеҳ тортиш, Қуръон ўқиш бидъатми? Бомдоднинг суннатини уйида ўқиб келган киши масжидда тасбеҳ тортиб, калима-и тавҳид ёки саловот айтса ёки гапирса нима бўлади?

Жавоб: “Мароқил фалоҳ”нинг Тахтавий ҳошияси таржимаси бўлмиш “Неъмати ислом” китобининг “Нофила намозлар” қисмида бундай дейилган: «Фарз билан суннат ёки суннат билан фарз орасида гапириш суннатни фосид қилмайди (бузмайди). Лекин суннатнинг савобини камайтиради. Саҳиҳ бўлган қавлда эса суннатни қайта ўқиш лозим. Ҳар турли дуо ўқиш ҳам гапириш билан бирдек.»

Батафсил