Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Муҳаммад Боқий-биллоҳ

Муҳаммад Боқий-биллоҳ ҳазратлари Силсилаи олиянинг йигирма иккинчисидир. Имоми Раббоний ҳазратларининг устозидир. 1563 йили Кобилда таваллуд топганлар. Кобилдан Самарқандга бориб, замонининг энг буюк олимларидан бўлган Мавлоно Содиқ Хулвонийдан керакли илмларни ўрганди. Юксак яратилиши ва қобилияти билан қисқа вақт ичида талабалар орасида энг юксак савияга етишди. Сўнгра тасаввуфга йўналиб, бу йўлнинг улуғ олимларидан ботиний илмларни ўрганиб, юксак даражаларга эришди. Хожаги Имканагий ҳазратларининг суҳбатлари, Баҳоуддин Бухорий ва халифалари руҳониятларининг ёрдами билан бу буюкларнинг силсиласига дохил бўлдилар.

Батафсил

Суннатнинг турлари

Савол: “Суннатимни тарк қилган кишига шафоатим ҳаром бўлади” ҳадиси шарифини олимларимиз қандай изоҳлаганлар?

Жавоб: Жаноби Пайғамбаримизнинг ўзлари буюрган ёки қилган ибодатларига “Суннат” дейилади.

Суннат иккига бўлинади:

1. Суннати ҳудо.

2. Суннати завоид. 

Батафсил

Мазҳабсизнинг китоби

Реформачи мазҳабсиз исломий (!) китобида бундай деган: “Бу китобимда ҳеч қайси мазҳаб ёки машрабга боғланиб қолмадим. Аксинча ижмо ва қиёсга берилмасдан мазҳаб ва машраб тафовутини бартараф қилдим. Далил сифатида фақат Қуръон ва Суннат асосландим.” (Мазҳабсизларнинг аксарияти ўз қарашларини “Исломий китоб” ниқобида мусулмонларга сотишга уринади. Шундай мазҳабсизлар томонидан ёзилган китобларнинг барчасининг муқаддимасида деярли юқоридагидай жумлаларни учратиш мумкин.)  

Жавоб: Тўрт ҳақ мазҳаб китоблари Қуръон ва Суннатга зидми? Зид бўлса, тўрт ҳақ мазҳабдан ҳеч бирига асосланмаган мазҳабсизларга Қуръон ва суннатни ким етказган? Ахир бу икки улуғ манбанинг асри саодатдан бу даврларга етиб келишини ўша мазҳаб олимлари ва уларнинг асарлари таъминламаганми? Агар зид бўлмаса, демак бу мазҳабсизлар ўз шахсий тушунчаларини Қуръон ва Суннат номи остида мусулмонларга сингдиришга уринишяпти.

Батафсил