Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Дарвеш Муҳаммад

Дарвеш Муҳаммад ҳазратлари авлиёнинг улуғларидан. Силсилаи олиянинг йигирманчи ҳалқасидир.

Руҳ илмларида мутахассис эди. Буюк олим ва комил авлиё бўлган тоғаси Қози Муҳаммад Зоҳиднинг дарсларида камол топди. Тоғасига шогирд бўлишдан аввал ўн беш йил нафсининг истакларидан қутулиш учун курашган ва инсонлардан узоқ яшаган эди.

Батафсил

Қози Муҳаммад Зоҳид

 Қози Муҳаммад Зоҳид ҳазратлари Ўрта Осиёда яшаган буюк авлиёлардан. Силсилаи олиянинг ўн тўққизинчисидир. Онаси Силсилаи олиянинг буюкларидан бўлган Яъқуб Чархий ҳазратларининг қизидир.

Кичик ёшлигидан бошлаб илм ўрганди. Ундан кейин тасаввуфга йўналди. Убайдуллоҳ Аҳрор ҳазратларига шогирд бўлди. 12 йил унинг қалбларга шифо бўлган суҳбатларига қатнашди. У зотдан вазифасини қабул қилиб олди. Кўплаган шогирд тарбиялаб етиштирди. Силсилаи олия улуғларидан Дарвеш Муҳаммад ҳазратлари у етиштирган авлиёлардан бири.

Батафсил

Убайдуллоҳ Аҳрор

Убайдуллоҳ Аҳрор ҳазратлари Туркистоннинг буюк авлиёларидан. Силсилаи олиянинг ўн саккизинчисидир. 1403 йилда Тошкентда туғилиб, 1490 йили Самарқандда вафот этди. Қабри Самарқанд шаҳрида.

Туғилганидан эътиборан устун ҳоллари кўринди. Онаси нифосдан тозаланганидан кейин эмишни бошлади. Юзидан шундай нур таралардики, кўрганлар ҳайратда қолиб, унга дуо қилардилар. Тилидан Аллоҳу таолони исми ҳеч тушмасди.

Батафсил