Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Мазҳабнинг кераклиги

Савол: Мазҳаб дегани нима, ҳақ бир мазҳабга тобе бўлмаган киши нима бўлади?

Жавоб: Бир мужтаҳиднинг ижтиҳод қилиб жамлаган ҳукмларининг барчасига бирдан ўша мужтаҳиднинг мазҳаби дейилади.Асҳоби киромнинг барчаси теран олим, мужтаҳид эдилар. Ҳар бири дин илмларида, сиёсат, идора ва замонларининг фан илмларида ҳамда тасаввуф маърифатларида гўёки дарё эдилар. Бу илмларнинг ҳаммасини Расулуллоҳнинг қалбларга зиё бўлган, руҳларга даво бўлган сўзларини эшитиш билан оз вақтда қўлга киритдилар. Ҳар бирининг алоҳида мазҳаби бор эди. Мазҳаблари бир-бирларидан оз ёки кўп фарқ қиларди.

Батафсил

Олимларга тобе бўлиш вожибдир

Савол: Аллоҳ ва Расулидан бошқасига итоат қилишнинг ширк ва бидъат эканлиги аниқ бўла туриб, нима учун аксар мусулмонлар олимларга ва мазҳабларга тобе бўляпти?

Жавоб: Бунинг жавоби бир китоб бўладиган даражада узун, изоҳ талаб қиладиган бир саволдир. Қисқача билдирамиз. Аллоҳ ва Расулидан бошқасига итоат қилиш диннинг амридир, ширк ва бидъат эмас. Бу хусус оятлар ва ҳадислар билан собитдир.

Батафсил

Хожаги Муҳаммад Имканагий

Хожаги Муҳаммад Имканагий ҳазратлари авлиёнинг улуғларидандир. Силсилаи олиянинг йигирма биринчи фарди комилидур.

1512 йили Бухоронинг Имкана деган жойида туғилди. 1599 йили шу ерда вафот этди. Авлиёнинг буюкларидан Дарвеш Муҳаммад ҳазратларининг ўғли ва Муҳаммад Боқий-биллоҳ ҳазратларининг устозидир.

Батафсил