Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Таҳоратнинг фарзлари

Савол: Тўрт мазҳаб бўйича таҳоратнинг фарзлари қайсилар? 

Жавоб:

Ҳанафий мазҳабида:

1. Юзни ювиш;

2. Икки қўлни билаклари билан тирсаккача ювиш;

3. Бошнинг камида тўртдан бир қисмини масҳ қилиш;

4. Икки оёқни тўпиқлари билан қўшиб ювиш; 

Батафсил

Ғуслга доир баъзи маълумотлар

1. Жунуб ҳолида аёли билан яқинлик қилиш гуноҳ эмас, жоиздир. Лекин таҳоратли ҳолда бўлгани афзалдир.

2. Ҳожатхонада ғусл олишнинг зарари йўқ. Душ хонасига ўнг оёқ билан кирилади.

3. Шофеъийда таҳорат олаётганида тартибга риоя қилиш фарздир. Жунуб ҳолидаги бир Шофеъий ғуслга ният қилиб, денгизга шўнғиб-чиқса, бу ҳоли билан намоз ўқиса бўлади. чунки ғусл вақтида бутун вужуд ягона аъзо ҳисобланади.

4. Ғуслда аврат жойлари ёпиқ ҳолича қиблага юзланиш макруҳ эмас.

Батафсил

Ғуслдан кейин маний келса

Савол: Ғусл олиб бўлганидан кейин манийси келган эркак киши қайтадан ғусл олиши керакми?

Жавоб: Тўрт мазҳаб бўйича билдирамиз:

Ҳанафий ва Ханбалийда: Шаҳват билан ўрнидан қўзғалган маний ҳар қандай бир сабаб билан шаҳватсиз чиқса ҳам ғусл олиш керак. Шунинг учун ғусл олишдан аввал бироз ухлаш ёки идрор чиқариб, сийдик йўлида маний қолган бўлса, уни чиқариб ташлаш керак.

Батафсил