Савол: Бидъат фирқасида бўлган дўстимга бузуқ йўлда эканлигини билдиришим керакми?
Жавоб: Унга “Сенинг юрган йўлинг бузуқ, нотўғри” дейиш душманликка, жанжалга сабаб бўлади. Унга фойдали бўлган бир китоб, масалан ҳақиқий ислом олимларининг китобларидан бериш керак.
Ҳозирги кунда амри маъруф қилишнинг энг яхши ва осон йўли дуруст бўлган бир китоб беришдир. Насиби бўлса, ўқиб ўрганади. Насиби йўқ бўлса, биз китоб берганимиз учун савоб қозонамиз.
Савол: Уйга ёки масжидга кирганимизда ичкарида ҳеч ким бўлмаса, салом беришимиз керакми?
Жавоб: Ҳеч ким бўлмаса “Ассалому алайна ва ала ибодиллаҳиссолиҳин” деб салом берилади. Чунки уйимизда ва масжидда фаришталар бўлади. Елкаларимизда ҳам фаришталар бор. Уларнинг барчасига салом берган бўламиз.
Савол: Бир қиз билан кўришиб-гаплашиб турамиз. Учрашганда қўл ушлашиб, сайр қиламиз. Бир-биримиз билан гаплашишимиз ва қўл ушлашиб юришимиз зино ҳисобланадими?
Жавоб: Ёлғиз “зино” дейилганда жинсий алоқа тушунилади. Қизга боқишингиз бу кўз зиносидир. Гаплашишингиз эса тил зиносидир. Ҳадиси шарифда: “Кўзларнинг зиноси боқмоқ, қулоқнинг зиноси эшитмоқ, тилнинг зиноси гаплашмоқ, қўлнинг зиноси тутмоқ, оёқларнинг зиноси юрмоқдир” деб буюрилди. (Бухорий, Муслим, Абу Довуд)
Савол: Жинлар инсонга зарар бера оладими, инсон шаклига кира оладими? Уларнинг зараридан сақланиш учун нима қилиш керак?
Жавоб: Жинларнинг мусулмони ва мусулмон бўлмагани бор. Мусулмон бўлган жинлардан инсонга бир зарар келмайди. Улар фақат ибодат билан машғул бўладилар. Аҳли суннат олимлари уларни танийди. Солиҳ инсонлар каби кўриниб, суҳбат қиладилар. Кофир бўлган жинлар инсонларга турли шаклларда зарар берадилар. Инсондан ажралмай турли шаклларга кира оладилар. Масалан, микроб шаклига кириб, инсоннинг томирларида юради. Фақат мўминларнинг юрагига кира олмаса ҳам, қалбига васваса солиши мумкин. Эчки, илон, мушук шаклига кирганлари кўп кузатилган.
Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?
Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:
1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.
2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)
Савол: Оғзимдаги қуртлаган тишга қўйилган дори рўзани бузмайди-ю, нима учун тил тагига ташланган таблетка рўзани бузади? Бадандаги соғлом терига қўйилган дори вужудга шимилса ҳам рўзани бузмайди-ю, оғиздаги соғлом терига қўйилган дори шимилса, нимага рўзани бузади?
Жавоб: Тилнинг тагидаги тери билан бадан сиртидаги тери бирдек эмас. Тил таги юмшоқ, шилимшиқ бир тўқимадир. Тиббиётда бунга микоза дейилади. Бадан сиртидаги тери билан жуда фарқ қилади. Буларни бир-бири билан асло қиёслаб бўлмайди. Тишнинг тузилиши эса микозанинг тузилишидан фарқ қилади.
Савол: Рўза тутишда эҳтиёж туғилса, бошқа уч мазҳабни тақлид қилиш мумкинми?
Жавоб: Албатта, мумкин. Динимизда тўрт ҳақ мазҳаб бор. Булар, астағфируллоҳ, фақат сўзда эмас, амалда ҳам ҳақ. Бир мазҳабда бажарилиши қийин бўлган ишни, бошқа мазҳаблардан бирини тақлид қилиб бажариш, бутун ислом олимлари наздида жоиз, ҳатто баъзан лозим бўлади. Масалан, Шофеъийда таҳорат олаётганида бехосдан томоғига сув кетиб қолса, рўзаси бузилмайди. Бўғзига сув кетиб қолган Ҳанафий ёки Моликий мазҳабидаги киши Шофеъий мазҳабини тақлид қилиб, рўзасида давом этади. Яна Ҳанафийда идрор йўлига пахта қўйиш рўзани бузмайди, Шофеъийда эса бузади. Буни билмаган Шофеъий мазҳабидаги киши “Аввалги рўзаларимни Ҳанафий мазҳаби бщйича тутдим” деб ният қилиб, аввалги рўзаларини қутқариши мумкин. Шунингдек, Ханбалий мазҳабида ўзи истамай қон ютиб қўйиш рўзани бузмайди. Мана шундай ҳолатга тушиб қолган Ҳанафий ёки Шофеъий мазҳабидаги киши Ханбалий мазҳабини тақлид қилиб, рўзасида давом этиши мумкин.
