Мазҳабнинг кераклиги

Савол: Мазҳаб дегани нима, ҳақ бир мазҳабга тобе бўлмаган киши нима бўлади?

Жавоб: Бир мужтаҳиднинг ижтиҳод қилиб жамлаган ҳукмларининг барчасига бирдан ўша мужтаҳиднинг мазҳаби дейилади.Асҳоби киромнинг барчаси теран олим, мужтаҳид эдилар. Ҳар бири дин илмларида, сиёсат, идора ва замонларининг фан илмларида ҳамда тасаввуф маърифатларида гўёки дарё эдилар. Бу илмларнинг ҳаммасини Расулуллоҳнинг қалбларга зиё бўлган, руҳларга даво бўлган сўзларини эшитиш билан оз вақтда қўлга киритдилар. Ҳар бирининг алоҳида мазҳаби бор эди. Мазҳаблари бир-бирларидан оз ёки кўп фарқ қиларди.

Батафсил

Далил қидириш керакми?

Савол: Ҳар бир кишининг мазҳабидаги ҳукмларнинг далилини билиши керакми?

Жавоб: “Мужтаҳидлар билдирган ҳукмларнинг далилларини муқаллидларнинг тадқиқ қилиши, тушунишлари шарт эмас.”(Радд-ул мухтор)

“Китоб, Суннат, ижмо ва қиёс мужтаҳидлар учун далилдир. Муқаллидлар, яъни ҳақ тўрт мазҳабдан бирини тақлид қилувчи кишилар учун далил - ўзи амал қилаётган мазҳаб имомининг ижтиҳоди ва сўзидир. Чунки муқаллидлар оятдан ва ҳадисдан умуман ҳукм чиқара олишмайди.

Батафсил

Ҳамма вақт мазҳабнинг ҳукмига итоат қилинади

Савол: “Ибни Обидин”, “Ҳиндия”, “Дурар” каби мўътабар асарларда келтирилган баъзи ҳадиси шарифлар ҳадис китобларидаги баъзи ҳадиси шарифларга ва оятларга зиддек туюлади. Мазҳабимизнинг баъзи ҳукмлари ҳам ҳадисларга ва оятларга мос келмайдигандек кўринади. Бу ҳолатда қайси бирига, Аллоҳнинг китобигами, Расулуллоҳнинг суннатигами ёки мазҳабимизнинг ҳукмларигами, қайси бирига амал қилишимиз керак?

Жавоб: Бундай савол қўйиш дуруст эмас. Ҳеч ҳам “Аллоҳнинг китобига ва Расулининг суннатига амал қилиш керакми?” деб сўраладими? Расулуллоҳнинг суннати Аллоҳнинг китобидан бошқача бўлармиди? Мазҳабимизнинг ҳукмлари ҳам Китобга ва Суннатга асло зид бўлмайди.

Батафсил

Ғусл ва таҳоратга моне бўлган нарсалар

Савол: Ғусл ва таҳоратга моне бўлган ва бўлмаган ҳолатлар қайсилар?

Жавоб: Моддалар ҳолида билдирамиз:

1. Бурундаги қуруқ кир тагига ва тишларнинг орасида ҳамда тиш чуқурида қолган овқат қолдиқларнинг тагига сув ўтмаса, таги ювилмаса, ғусл жоиз бўлмайди.

2. Терига ёпишган лой, мум, сақич, қаттиқ ёғ, балиқ тангачаси, чайналган нон, лак-бўёқ каби сув ўтказмайдиган нарсаларнинг тагини ювиш фарз.

Батафсил

Саййид Сибғатуллоҳ Ҳизоний

Саййид Сибғатуллоҳ Ҳизоний ҳазратлари Усмонлилар даврида яшаган олим ва авлиё бўлиб, Саййид Тоҳо Хаккорий ҳазратларининг талабаларидандир. 1870 йили вафот этди. Қабри Ҳизоннинг Ғайда қишлоғидадир.

Кичик ёшлигидан илм таҳсилини бошлади. Отаси Саййид Лутфуллоҳ афанди унинг етишиши учун кўп ғайрат сарфлади. Жуда закий бўлган Саййид Сибғатуллоҳ қисқа вақтда калом, тафсир, ҳадис, фиқҳ каби зоҳирий илмларни ўрганди. Замонининг фан билимларида ҳам мутахассис бўлди.

Батафсил

Бир жойини ювишни унутган одам

Савол: Таҳорат ёки ғусл олаётганида бир аъзосини ювишни унутган киши таҳоратдан, ғуслдан кейин ёки бир неча кундан кейин хотирласа нима қилади?

Жавоб: Эсига тушганида фақатгина ювилмаган жойини ювса кифоя. Моликийни тақлид қиладиган киши ювишни унутган жойини ёдига тушиши билан ювиши керак. Ўқиган намозларини қайта ўқиши керак эмас. “Ювдимми ё ювмадимми” деб шубҳа қилса, бу васваса бўлади. Ундай пайтда ювиши керак эмас.

Батафсил