Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Саййид Абдулҳаким Арвосий

Сўнгги асрда етишиб чиққан зоҳир ва ботин илмларида комил, тўрт мазҳабнинг фиқҳ илмларида моҳир, буюк олим ва руҳ илмларининг мутахассиси буюк авлиёдир. Силсилаи олиянинг ўттиз бешинчисидир. Отаси Саййид Мустафо афанди. 1865 йили Ваннинг Бошқалъа туманида туғилди. 1943 йили Анкарада вафот этди. Қабрлари Анкаранинг Боғлум ноҳиясидадир.

Отаси Саййид Мустафо афанди ва бутун боболари замонининг олим ва фозил кишилари эди. Имоми Али Ризо бин Мусо Козим авлодидан бўлиб, саййид эканликлари Ироқдаги шарий маҳкама дафтарида қайдли.

Батафсил

Саййид Фаҳм Арвосий

Саййид Фаҳм Арвосий ҳазратлари Туркиянинг шарқида етишиб чиққан буюк авлиёлардан. Силсилаи олиянинг ўттиз тўртинчисидир. Усмонли давлатининг сўнгги даврларида яшаган. Саййидлардан бўлиб, “Ҳазрати Шайх” ва “Аллома” деган лақаблари ҳам бор. “Арвосий” деган ном билан машҳур бўлган. Отаси Саййид Абдулҳамид Арвосийдир. 1825 йили Ваннинг Боғчасарой (Мукус) туманига қарашли Арвос қишлоғида туғилди. 1895 йили шу қишлоқда вафот этди. Қабри ҳам шу ерда ва ҳамон муҳиблари томонидан зиёрат қилинмоқда.

Покиза оиласи ўлканинг шарқий вилоятларида илм, ирфон ва гўзал ахлоқ васфларининг тимсоли эди.

Батафсил

Таҳоратнинг фарзлари

Савол: Тўрт мазҳаб бўйича таҳоратнинг фарзлари қайсилар? 

Жавоб:

Ҳанафий мазҳабида:

1. Юзни ювиш;

2. Икки қўлни билаклари билан тирсаккача ювиш;

3. Бошнинг камида тўртдан бир қисмини масҳ қилиш;

4. Икки оёқни тўпиқлари билан қўшиб ювиш; 

Батафсил