Савол: Бидъат фирқасида бўлган дўстимга бузуқ йўлда эканлигини билдиришим керакми?
Жавоб: Унга “Сенинг юрган йўлинг бузуқ, нотўғри” дейиш душманликка, жанжалга сабаб бўлади. Унга фойдали бўлган бир китоб, масалан ҳақиқий ислом олимларининг китобларидан бериш керак.
Ҳозирги кунда амри маъруф қилишнинг энг яхши ва осон йўли дуруст бўлган бир китоб беришдир. Насиби бўлса, ўқиб ўрганади. Насиби йўқ бўлса, биз китоб берганимиз учун савоб қозонамиз.
Савол: Уйга ёки масжидга кирганимизда ичкарида ҳеч ким бўлмаса, салом беришимиз керакми?
Жавоб: Ҳеч ким бўлмаса “Ассалому алайна ва ала ибодиллаҳиссолиҳин” деб салом берилади. Чунки уйимизда ва масжидда фаришталар бўлади. Елкаларимизда ҳам фаришталар бор. Уларнинг барчасига салом берган бўламиз.
Савол: Бир қиз билан кўришиб-гаплашиб турамиз. Учрашганда қўл ушлашиб, сайр қиламиз. Бир-биримиз билан гаплашишимиз ва қўл ушлашиб юришимиз зино ҳисобланадими?
Жавоб: Ёлғиз “зино” дейилганда жинсий алоқа тушунилади. Қизга боқишингиз бу кўз зиносидир. Гаплашишингиз эса тил зиносидир. Ҳадиси шарифда: “Кўзларнинг зиноси боқмоқ, қулоқнинг зиноси эшитмоқ, тилнинг зиноси гаплашмоқ, қўлнинг зиноси тутмоқ, оёқларнинг зиноси юрмоқдир” деб буюрилди. (Бухорий, Муслим, Абу Довуд)
Савол: Жинлар инсонга зарар бера оладими, инсон шаклига кира оладими? Уларнинг зараридан сақланиш учун нима қилиш керак?
Жавоб: Жинларнинг мусулмони ва мусулмон бўлмагани бор. Мусулмон бўлган жинлардан инсонга бир зарар келмайди. Улар фақат ибодат билан машғул бўладилар. Аҳли суннат олимлари уларни танийди. Солиҳ инсонлар каби кўриниб, суҳбат қиладилар. Кофир бўлган жинлар инсонларга турли шаклларда зарар берадилар. Инсондан ажралмай турли шаклларга кира оладилар. Масалан, микроб шаклига кириб, инсоннинг томирларида юради. Фақат мўминларнинг юрагига кира олмаса ҳам, қалбига васваса солиши мумкин. Эчки, илон, мушук шаклига кирганлари кўп кузатилган.
Савол: Динмизда овчилик ҳақида нима дейилган?
Жавоб: Аллоҳу таоло инсонлар учун турли ҳайвонлар яратган. Бедана, қуён, балиқ каби ҳайвонларнинг гўштидан, сувсар, бўрсиқ, тулки каби ҳайвонларнинг терисидан, тиббиёт ва парфюмерияда ишлатиш учун жайлонларнинг мускусидан, денгиз жониворларининг маржонидан, филнинг тишидан фойдаланиш учун овлаш, бўри, тўнғиз, илон, сичқон каби ҳайвонларни зарар кўрмаслик учун қийнамасдан, масалан, тириклайин ёқмасдан, сувда чўктирмасдан ўлдириш жоиздир.
Савол: Фақат мусҳаф, диний китоб, диний ёзувлар ва диний шеър ёки катта ашула ёзилган кассеталарни сотишнинг зарари борми?
Жавоб: “Мусҳафни Қуръони карим ўргатилишига сабаб бўлиш нияти билан сотиш жоиз ва савоб бўлади. Олган пули ҳалол бўлади. Лекин бундай ниятнинг аломати китобнинг устига жуда кам нарх қўйиб сотишдир. Агар фойдасини бошқа китоблар билан қоплаётган бўлса, мусҳафларни ўз нархига сотиш керак.” (Ширъа)
Мусҳаф, диний ёзувлар, илмиҳол китоблари тижорат моли эмас. Амри маъруф мақсадида сотилади. Бозорларда сотилмайди.
Савол: Ижарачидан депозит олиш ва бу депозитни ишлатиш, уни сўмда бериб, сўмда қайтиб олиш жоизми?
Жавоб: Ижарачидан депозит олиш жоиз. Олинган бу депозитни кейинчалик ижарачининг изни билан ишлатиши мумкин. Рухсатсиз ишлатиши таҳриман макруҳдир, ҳаром бўлади. Ижарачи рози бўлса, сўмда олиб, сўмда қайтариши жоиз. Лекин бир неча йил ўтиб, сўмнинг қадри тушиб кетиши мумкин. Қиймати тушиб кетган пулни ижарачига қайтараётганда бироз ўйлаш керак. Шунинг учун депозитларни олтин билан берган афзал. Шунда ҳеч қандай йўқотиш бўлмайди.
