Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Узр соҳиби бўлиш

Савол: Бир сабаб билан таҳоратини тутиб туролмаган киши нима қилиши керак?

Жавоб: Таҳоратини тута олмаган киши агар узр соҳиби бўлса, хоҳлаган вақтида таҳорат олади. Бу таҳорат билан хоҳлаганича намоз ва Қуръони карим ўқиши мумкин. Намоз вақти чиққанда таҳорати бузилади. Ҳар намоз вақти кирганида янгидан таҳорат олиб, шу намоз вақти ичида истаганича ибодат қила олади. Пешиндан бошқа тўрт намознинг вақти кирмасдан аавал олган таҳорати билан шу намозларни ўқий олмайди. Чунки пешин намозининг вақти кирганида бошқа намознинг вақти чиқмайди.

Узр соҳибларининг узрли бўлишига сабаб бўлган давом этаётган узрли ҳолатлари таҳоратни бузмайди. Лекин таҳоратни бузадиган бошқа бир сабаб содир бўлса, бузилади. Намоз вақти чиққанида узрли ҳолда олган таҳорати бузилади. (Таҳтавий)

Батафсил

Бир отанинг қизига насиҳати

Қирқ йиллик оилавий ҳаётдан, бошимдан ўтган аччиқ-чучук хотиралардан ва тажрибалардан кейин қизимга ҳамда бутун мусулмон қизларга муҳим насиҳат айтмоқчиман. Ҳузурли бир оила қуриш учун ёшларнинг бу насиҳатларга қулоқ солишларини истайман. Чунки булар қирқ йиллик тажрибанинг натижаси. Ушбу насиҳатларни етмиш ёшга яқинлашган, ҳеч кимдан бирон нарса кутмаётган, ичидаги ўй-фикрларини шундайлигича ифода қилаётган қария бир мусулмоннинг самимий гаплари деб қабул қилинг:

Батафсил

Хасталикда таҳорат

Савол: Ўрнидан туролмайдиган, ётиб қолган хаста қандай таҳорат олиб, қандай қилиб намоз ўқийди?

Жавоб: Таҳорат олиш ёки олдириш мумкин бўлмаса, таяммум қилади. Намозларини имо билан ўқийди. (Мароқил фалоҳ) 

Савол: Оёғи тўпиғидан кесилган киши кесилган жойини таҳоратда ювиши керакми?

Жавоб: Ҳа. 

Савол: Оёғим тўпиғимдан кесилгани учун протездан фойдаланаман. Протезни кийиб-ечишим анча қийин. Бу нарса узр бўладими?

Жавоб: Ҳа. Протезнинг устидан масҳ қилиш жоиз.

Батафсил