Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Еб-ичиш ҳаром бўлган нарсалар

Савол: Еб-ичиш ҳаром бўлган нарсалар қайсилар ва уларнинг ҳаром этилишига сабаб нима?

Жавоб: Динимиз ҳаром этгани учун баъзи ҳайвонларнинг гўшти ейилмайди. Албатта бунда баъзи ҳикматлар бор. Мусулмон киши ҳикматини билмаса ҳам, дини тақиқлаган нарсани емайди. Озиқ-овқатнинг инсонга ижобий ёки салбий таъсир этиши ҳақиқатдир. Онаси ёмон феълли бўлса ёки ёмон аёлнинг сути билан боқилган бола ярамас бўлиб ўсади. Бундайларга сути бузуқ дейилади. Ўз фойдасини ўйлаган одам динимиз ҳалол этган нарсаларни еб, тақиқлаган нарсаларидан сақланиш керак.

Еб-ичиш ҳаром бўлган нарсалар:

1. Асли ҳаром бўлган нарсалар ейиш (ўлакса, тўнғиз эти ва шароб каби).

Батафсил

Қурбонликка сўйилган мол гўштини нима қилиш керак?

Савол: Қурбонликка сўйилган молнинг гўштини нима қилиш керак?

Жавоб: Моддалар ҳолида билдирамиз:

1) Агар қурбон моли йирик ҳайвон бўлиб, бир-неча ҳиссадор иштирокида сўйилган бўлса, гўштини тарозида тортиб, тенг бўлиш керак. Ёғ, ичак-қорин, жигар, калла, туёқлари ва ейиладиган барча аъзоси тенг бўлинади. Тарозида тортмасдан бўлишиб, ҳалоллашиш жоиз эмас, бу фоиз ҳисобланади. Етти кишидан тўрттасига гўшт билан бир-бир туёқ, бешинчисига гўшт билан териси, олтинчисига гўшт билан калласи берилса, тортмасдан ҳалоллашиш жоиз бўлади. Еттинчисига ҳеч нарса қўшиш керак эмас. Ёки етти ҳиссадор қурбонлик сигирни ораларидан бирига топшириб “Сўйишга, сўйдиришга, гўштини истаганингдек сарфлашга сени умумий вакил қилиб тайинладик” дейишса, умумий вакил гўштини бўлмасдан хоҳлаганига бера олади ёки тарозида тортмасдан шериклар ичида кўз билан чамалаб, бўлиштириши мумкин.

Батафсил

Қайси ҳайвонлардан қурбонлик бўлади?

 Савол: Қайси ҳайвонлар қурбонликка ярайди ва улар қандай бўлиши керак?

Жавоб:

1) Майда мол, сигир ва туядан қурбонлик бўлади. Бошқа ҳайвонлардан қурбон бўлмайди. Майда мол дейилганда қўй, эчки; сигир дейилганда ғунажин, буқа, буйвол, ҳўкизча тушунилади.

2) Урғочи мол ҳам, эркак мол ҳам қурбонликка ярайди. Қўйнинг эркаги ва оқи қорасидан кўпроқ бўлганини ҳамда эчкининг урғочиси қурбон қилинса, савоби кўпроқ. Баҳоси бир бўлса, қўй сўйиш сигир сўйишдан савоблироқдир.

Батафсил