Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Ҳажнинг фарзлари

 Ҳажнинг учта фарзи бор. Биттаси бажарилмаса ҳам ҳаж саҳиҳ бўлмайди.

1. Ҳажни иҳром билан бажариш.

2. Вақфада туриш (Арафа куни Арафотнинг Водийи Урана дейилган жойидан бошқа ҳар қанақа бир ерида пешин ва аср намозларидан сўнгра вақфага турилади).

3. Каъбаи Муаззамани тавоф-и зиёрат этиш.

Тавоф Масжиди ҳарам ичида, Каъбаи муаззама атрофида айланиш дегани. Тўрттаси фарз, учтаси вожиб бўлиб, етти марта айланади. Замзам қудуғининг ва Мақоми Иброҳимнинг ташқарисидан айланиб тавоф этиш жоиз.

Батафсил

Ҳаж турлари

Уч турли ҳаж бордир:

1. Ифрод ҳаж: Бу ҳажга бориб-келганга муфрид ҳожи дейилади. Иҳромга кираётганда фақат ҳаж этишга ният этган кимса. Маккада ўтирганлар фақат муфрид ҳожи бўладилар.

2. Кирон ҳаж. Бу ҳажни бажарганларга карин ҳожи дейилади. Ҳаж билан умрага бирга ният этган кимсадир. Аввал умра учун тавоф ва саъй (ҳаж ибодатида Сафо ва Марво тепалари орасида етти марта бориб-келиш) этади, сўнгра иҳромини ечмасдан ва соқолини олмасдан ҳаж кунлари ҳаж учун такрор тавоф ва саъй этади.

3. Таматту ҳаж. Бу ҳажни бажарганга мутаматти ҳожи дейилади. Ҳаж ойларида, яъни Шаввол, Зилқада билан Зулҳижжанинг илк ўн кунида умра қилиш учун иҳромга кирган ва умра учун тавоф ва саъй этиб бўлгач, соқолларини олиб, иҳромни ечади. Кейин мамлакатига кетмасдан шу йили тарвия кунида ёки бироз аввал ҳаж учун иҳромга кириб, муфрид ҳожи каби ҳаж қилади. Фақат тавофи зиёратдан кейин саъй этади. Карин ва мутаматти ҳожиларнинг шукр қурбонлиги сўйиши вожибдир.

Батафсил

Ҳажнинг фазилати

Кучи етганнинг умрида бир марта Каъбага бориб, у ерда махсус ибодатларни бажариши фарздир. Ундан кейин қилинган ҳажлар нофила бўлади. Фарз бўлган ҳажга бориш керак. Бир марта фарз бўлган ҳажни бажариш 20 марта Аллоҳ йўлида жанг қилишдан ҳам савоблидир. Ҳадиси шарифда “Ҳаж, сув кирларни тозалагани каби гуноҳларни йўқ этади”деб марҳамат қилинди. (Табароний)

Қабул бўлган ҳаж намоз, рўза ва закот қарзларининг кечирилишига сабаб бўлмайди. Буларни кечиктириш гуноҳларининг авфига сабаб бўлади. Қул ҳақлари берилмагунча ёки ҳалоллашмагунча ўталган бўлмайди. Қул ва Ҳақ қарзларидан бошқа гуноҳлари кечирилади. Ҳадиси шарифда “Арафотда вакфада туриб гуноҳларининг кечирилмаганлигини ўйлаган кимса катта гуноҳ қилган бўлади” деб марҳамат қилинди. (Хатиб)

Батафсил