Етмиш икки бузуқ фирқа қандай пайдо бўлди?

Савол: “Қуръони каримни ўз тушунчаси бўйича тафсир қилган одам кофир бўлади” деган мазмундаги ҳадисни кўпчилик эшитган. Яна “72 бузуқ фирқа Қуръонни нотўғри тафсир қилганлари учун жаҳаннамга кетишади. Лекин у ерда абадий қолишмайди” дейилади. Бу икки хабар бир-бирига зид, қарши эмасми?

Жавоб: Бу ерда зидлик йўқ. Ўз ақли бўйича тафсир қилиш бошқа, оятларни нотўғри тушуниш эса, бошқа нарса.

Абдулғани Наблусий ҳазратлари айтадиларки:

"Ижмо билан билдирилган ва зарурий равишда эътиқод қилиш керак бўлган масалаларда ҳамда амал қилинадиган ишларда ижтиҳод қилиш жоиз эмас. Чунки буларга ишонмаган одам кофир бўлади. Бу умматдан баъзилари эътиқод масалаларида ижтиҳод қилиб, 73 фирқага бўлинди.

Батафсил

Мазҳабсизликка доир масалалар

Савол: Бидъат аҳлига мазҳабсиз дейиладими?

Жавоб: Ҳа, тўрт мазҳабдан бирига тобе бўлмаган одамга мазҳабсиз дейилганидек тўғри ақидада бўлмаганга ҳам мазҳабсиз дейилади. Қуйидаги уч гуруҳнинг барчаси бидъат аҳли, яъни мазҳабсиздир:

1) Тўрт мазҳабдан бирига тобе бўлмаганлар.

2) Тўрт мазҳабнинг ўзи учун қулай бўлган ҳукмларини бир ундан, бир бундан олиб, мазҳабларни талфик этган, аралаштирганлар.

3) Тўрт мазҳабни ҳақ деб билгани ҳолда муайян бир эътиқоди аҳли суннатга хилоф бўлганлар.

Батафсил

Мазҳабсизларнинг баъзи фикрлари

Савол: ... исмли шахснинг нотўғри фикрлари ҳақида маълумот берсангиз. Буларни унга ишонганларга кўрсатиб, нотўғри йўлдан қайтаргим келади. Унинг адашган, бузуқ жиҳатлари нимада?

Жавоб: Мазҳабсиз сохтакорларнинг бузуқликлари авом халқнинг кўзига айни ҳақиқатдек кўрингани шунчалик, қанча одам ўйламай-нетмай гала-гала, гуруҳ-гуруҳ бўлиб изларидан эргашиб кетмоқда. Лекин улар этагидан тутган шахсларининг чор-атрофга нашр этаётган китобларидаги қарашларининг, фикрларининг нотўғри, бузуқ, залолат эканлигидан бехабарлар. Шунинг учун ундайларга “Сиз устоз деб билган шахснинг фалон гаплари-фикрлари нотўғри” дейишни ўрнига қўлларига аҳли суннатнинг нималигини ўргатувчи китобларни бериш керак.

Батафсил

Уйда ҳайвон боқиш

Савол: Ит ва мушук боқиш гуноҳми? Қўшнимиз мушук боқади. Уйига борганимизда қизларим ва онаси қўрқади. Мушук ошхонадаги ейдиган ва ичадиган нарсаларга тегиши мумкин. Юрган жойларида намоз ўқиса бўладими? Кўп қаватли уйларда ит ва мушук боқиш тўғрими?

Жавоб: Бир эҳтиёж учун ит боқиш жоиз. Масалан, полиция ити, ов ити, чўпон ити, қоровул ити боқилади. Фақат ит уйнинг ичига киритилмайди. Алоҳида жойи ёки уйи бўлади. Ит бўлган уйга раҳмат фаришталари кирмайди.

Мушукка келадиган бўлсак, мушук боқиш жоиз. Фақат ҳозирги кўп қаватли уйларда қийинроқ. Ҳожати учун жой излайди. Қум идиши бўлса ҳам бироз қийин. Баъзи мушуклар ҳожатга ташқарига чиқиши мумкин. Мушукнинг жунлари уйга, ҳатто ейдиган нарсаларга ҳам тўкилиши мумкин. Ювиб, тозалаш керак. Синчиклаб қараш лозим. Қишлоқ жойларда сичқон бўлгани учун мушук боқиларди. Бетон уйларда сичқоннинг бўлиши қийин.

Батафсил

Чўчқанинг териси ҳам нажсдир

Савол: Баъзилар “Тўнғизнинг фақат гўшти ҳаром, ёғи, териси ва қолган нарсалари ҳаром эмас, бундан ташқари “Ҳайвон териси ошлангандан кейин пок бўлади” ҳадисига кўра, тўнғизнинг териси ошлангандан кейин тоза бўлади, ундан кийим, камар, сумка ясаш мумкин” дейдилар. Тўнғизнинг териси ошлангандан кейин тоза бўладими?

Жавоб: Шунақа ўзбошимча "мужтаҳидлик" қилинса, мана шундай бемаъни наттижалар чиқарилади. Ояти каримада “Тўнғизнинг сийдиги нажс” деган бир сўз йўқ экан деб, унинг сийдигини ҳам тоза деб қабул қилиш керакми? Бу хил иддаоларни дин душманлари қилмоқда.

Тўнғизнинг ҳамма нарсаси ҳаром. Териси ошланса ҳам тоза бўлмайди. Одатда ҳамма нарсанинг бир истисноси бор. Истиснолар қоидани бузмайди. Бир неча мисол келтирамиз:

Батафсил

Телевизор томоша қилиш

Савол: “Телевизор Ғарбдан келгани учун томоша қилиш гуноҳ. Телевизорда диннинг амрлари билдирилса ҳам, ҳатто Жаннат кўрсатилса ҳам томоша қилиш ҳаромдир” дейдилар. Телевизор томоша қилиш гуноҳми?

Жавоб: Ғарбдан келгани учун телевизорни ҳаром дейиш нотўғридир. Бугун тиббиётда, саноатда ва бошқа соҳаларда фойдаланадиган машиналарнинг кўпи Европадан келган. Ҳадиси шарифда билдирилганига кўра динимизда фан мўминнинг йўқотган моли ҳисобланади. Қаерда топса, олиши керак. Телевизор жуда яхши хабар ва тарбия воситасидир.

Батафсил