Етмиш икки бузуқ фирқа қандай пайдо бўлди?

Савол: “Қуръони каримни ўз тушунчаси бўйича тафсир қилган одам кофир бўлади” деган мазмундаги ҳадисни кўпчилик эшитган. Яна “72 бузуқ фирқа Қуръонни нотўғри тафсир қилганлари учун жаҳаннамга кетишади. Лекин у ерда абадий қолишмайди” дейилади. Бу икки хабар бир-бирига зид, қарши эмасми?

Жавоб: Бу ерда зидлик йўқ. Ўз ақли бўйича тафсир қилиш бошқа, оятларни нотўғри тушуниш эса, бошқа нарса.

Абдулғани Наблусий ҳазратлари айтадиларки:

"Ижмо билан билдирилган ва зарурий равишда эътиқод қилиш керак бўлган масалаларда ҳамда амал қилинадиган ишларда ижтиҳод қилиш жоиз эмас. Чунки буларга ишонмаган одам кофир бўлади. Бу умматдан баъзилари эътиқод масалаларида ижтиҳод қилиб, 73 фирқага бўлинди.

Батафсил

Мазҳабсизликка доир масалалар

Савол: Бидъат аҳлига мазҳабсиз дейиладими?

Жавоб: Ҳа, тўрт мазҳабдан бирига тобе бўлмаган одамга мазҳабсиз дейилганидек тўғри ақидада бўлмаганга ҳам мазҳабсиз дейилади. Қуйидаги уч гуруҳнинг барчаси бидъат аҳли, яъни мазҳабсиздир:

1) Тўрт мазҳабдан бирига тобе бўлмаганлар.

2) Тўрт мазҳабнинг ўзи учун қулай бўлган ҳукмларини бир ундан, бир бундан олиб, мазҳабларни талфик этган, аралаштирганлар.

3) Тўрт мазҳабни ҳақ деб билгани ҳолда муайян бир эътиқоди аҳли суннатга хилоф бўлганлар.

Батафсил

Мазҳабсизларнинг баъзи фикрлари

Савол: ... исмли шахснинг нотўғри фикрлари ҳақида маълумот берсангиз. Буларни унга ишонганларга кўрсатиб, нотўғри йўлдан қайтаргим келади. Унинг адашган, бузуқ жиҳатлари нимада?

Жавоб: Мазҳабсиз сохтакорларнинг бузуқликлари авом халқнинг кўзига айни ҳақиқатдек кўрингани шунчалик, қанча одам ўйламай-нетмай гала-гала, гуруҳ-гуруҳ бўлиб изларидан эргашиб кетмоқда. Лекин улар этагидан тутган шахсларининг чор-атрофга нашр этаётган китобларидаги қарашларининг, фикрларининг нотўғри, бузуқ, залолат эканлигидан бехабарлар. Шунинг учун ундайларга “Сиз устоз деб билган шахснинг фалон гаплари-фикрлари нотўғри” дейишни ўрнига қўлларига аҳли суннатнинг нималигини ўргатувчи китобларни бериш керак.

Батафсил

Қурбон сўйиш кимларга вожиб?

Савол: Қурбон сўйиш кимларга вожиб?

Жавоб: Моддалар ҳолида билдирамиз:

1) Қурбонлик - майда мол (қўй, эчки), сигир (буйвол, ҳўкиз) ёки туяни Қурбон байрамининг илк уч кунида қурбон нияти билан сўйиш деганидир. Қурбонлик вожиб вазифасини бажариш ва савоб учун сўйилади. Муқим, ақлли, балоғатга етган, озод, мусулмон эркак ва аёлнинг маълум кунларда маълум бир ҳайвонни қурбонлик қилиб сўйиши вожибдир.

Дин бўйича эр-хотиндан қайси бири бой бўлса, қурбонликни шу сўяди. Иккаласи ҳам бой бўлса, иккови ҳам сўяди, агар иккови ҳам фақир бўлса, иккови ҳам сўймайди.

Батафсил

Қурбон сўйишнинг фазилатлари

Савол: Қурбон сўйишнинг аҳаммияти ҳақида маълумот берсангиз?

Жавоб: Қурбон нисобига молик бўлган мўминнинг ҳеч қандай заруратсиз қурбон сўймаслиги гуноҳ бўлади. Қурбон сўйиши вожиб бўлиб, сўймаганларнинг уйлари инграб, соҳибига баддуо қилиб “Қурбон сўймаганинг учун Жаноби Аллоҳ сенга яхшилик қилишни ҳам насиб қилмасин” дейди. Бу уй шу йили балоларга дучор бўлади. Қурбонлик сўйганнинг уйи эгасидан мамнун бўлиб, унга хайр дуолар қилади. Шу сабабдан қурбон сўйишни ўзимиз учун неъмат деб билишимиз керак. Қурбон сўйган мусулмон ўзини Жаҳаннамдан озод этган бўлади. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Хасисларнинг энг ёмони (вожиб бўлгани ҳолда) қурбон сўймаган кимсадир.” (С.Абадия)

Батафсил

Ҳожиларга "ҳожи" дейиш

Савол: Тўрт халифага ва бошқа Асҳоби киромнинг ҳеч бирига “ҳожи” дейилмагани ҳолда ҳозирда ҳажга бориб келганларга “ҳожи” дейилиши бидъат эмасми?

Жавоб: Бир кимса аниқ, белгили бўлган лақаби билан чақирилади. Бир жамоатда ҳамма одобли бўлса, фалонча ҳам одоблидир дейилмайди. Ҳамма намоз ўқийдиган бўлса, улардан бирини “мусалли” деб чақиришга ҳожат йўқ. Бир ўлкада ҳамма ғозий бўлса, биттасини “ғозий” деб чақириш маъносиз бўлади. Бунинг каби Асҳоби киромнинг барчаси ҳожи бўлгани учун ҳар бирига алоҳида ҳожи дейиш ярашмайди. Ҳар ким белгили бўлган васфи билан чақирилади.

Ҳамма даврларда ҳожиларга “ҳожи” дейилган. Фақат илк замонларда ҳожи кўп бўлгани учун бу ном билан чақириш машҳур бўлмаганди. Шунинг учун ҳожига “ҳожи” деб айтиш бидъат эмас.

Қуйида бунга боғлиқ ҳадиси шарифлар келтирилган:

“Ҳожи оиласидан ажралиб, 3 кун йўл юрса, онасидан туғилгани каби гуноҳсиз бўлади.” (Абу Довуд)

“Бир ҳожи билан қаршилашганингда унга салом бер, у билан қўл олишиб кўриш, уйга кетишдан олдин сенга дуо ва истиғфор этишини сўра, чунки ҳожи мағфират бўлган кимсадир.” (Табароний)

“Ҳожи Аллоҳ йўлидадир. Ҳаж йўлида сарф этган мол учун бирига 700 савоб олади.” (Табароний)

“Ким бир ҳожини таъминласа, оиласини қараб турса, у билан бирдек савобга қовушади. Наригисининг савоби ҳам ҳеч камаймайди.” (Байҳақий)

“Ҳожи яқинларидан 400 кишига шафоат этади.” (Рамуз)

Ҳожига ҳожи дейишда ҳеч қандай зарар бўлмагани каби ҳожи бўлмаган бирига ҳурмат учун “Ҳожи амаки”, “Ҳожи тоға”, “Ҳожи хола” дейишнинг зарари йўқ.

Батафсил