1. Имомнинг ва ёлғиз намозхоннинг ҳар ракъатда Фотиҳани сурасини бир дафъа ўқиши – вожибдир.
2. Фотиҳадан кейин бир сура ёки камида уч қисқа оят ўқиш.
3. Фарз намозларининг илк икки ракъатида ва бошқа бутун намозларнинг ҳар ракъатида Фотиҳадан кейин бир Замми сура ўқиш вожиб.
1. Таҳрима такбири ва Қунут такбирида эркаклар қўлларини қулоққа, аёллар эса кўкракка кўтариши суннатдир.
2. Такбирда кафтни қиблага қаратиб туриш.
3. Такбирдан кейин қўл боғлаш.
1. Қиёмда, сажда ўрнига қараб туриш.
2. Рукуъда оёқ учларига қараб туриш.
3. Саждада бурун қўйилган жойга қараб туриш.
Савол: Бу йил Аллоҳу таоло насиб этиб, ҳажга бордим. Жуда ҳам тиқилинч бўлгани учун эркак-аёл аралашиб кетганди. Гоҳида бош ёпинғичлари очилиб, сочлари кўринарди. Аёллар йиқилиб тушмаслиги учун дуч келган эркакнинг қўлидан тутардилар. Эркаклар иҳромли бўлгани учун терисига тегарди. Буни баъзи домлалардан сўсрадим. Улар “Бу муборак ерларда гуноҳ бўлмайди. Бу ерда гуноҳ ишланса ҳам Аллоҳ авф этади” деб жавоб бердилар. Ҳажда гуноҳ бўлмайдими?
Жавоб: Ҳар қанақа бир гуноҳни ҳажда ишлаш ундан ҳам катта гуноҳ бўлади. “Гуноҳ бўлмайди” дейиш инсонни куфрга туширади. Бундай гапирган кимсалар дарҳол тавба этишлари керак.
Бир аёлнинг тавофда, саъйда, тош отишда эркакларга аралашиши ҳаромдир ва ҳажни савобини кетказгани каби катта гуноҳ ҳам бўлади.
Буюк олим Ибн Ҳажар-и Маккий ҳазратлари айтадики:
Каъбага ҳурматсизлик этишдан ва у ерда тақиқланган нарсаларни ҳалол деб ҳисоблашдан сақланиш керак. Ҳадиси шарифда “Тўққиз катта гуноҳдан бири Каъбанинг ҳурматини тарк этиб, ҳаром этилган нарсаларни ҳалол ҳисоблашдир” деб марҳамат қилинди. (Ҳаким) (Машҳур бир ҳаромни ҳалол ҳисоблаган кофир бўлади.)
Қуръони каримда маолан “Масжиди ҳарамда зулм билан илходга майл кўрсатганларга биз жуда аччиқ азоб тортдирамиз” деб буюрилди. (Ҳаж, 25)
Ибн Аббос ҳазратлари “Бу ердаги илход ҳаромни ҳалол қабул этишдир” деди. Илход зулмга мойилликдир. Ҳар гуноҳ зулмдир. Ҳақиқатан Қуръони каримда маолан “Муҳаққақки, ширк энг катта зулмдир” деб буюрилган. (Луқмон, 13)
Ширк кофирлик бўлгани учун энг катта зулмдир.
Ҳарамда қилинган яхшиликнинг мукофоти қат-қат бўлгани каби ёмонлигининг ҳам жазоси икки даражадир. Ҳарамда гуноҳ ишлаш бошқа жойларда гуноҳ ишлашдан анча чиркиндир. Ҳадиси шарифда “Ҳарамда зулмга мойиллик кўрсатган аччиқ азобларда қолади” деб марҳамат қилинди. (Баззор)
Ҳарамда бир ёмонлик қилишни ўйлаган кимса, агар у ёмонликни қилмаса ҳам гуноҳга киради. Макка ташқарисидаги кичик гуноҳлар Маккада қилинса, катта гуноҳ саналади. Ҳадиси шарифда марҳамат қилиндики: “Ҳарамда илход этган, зулмга мойил бўлган кимса жин ва инсонларнинг гуноҳлари тўпламидан ҳам ортиқ гуноҳ ишлаган бўлади.” (И.Аҳмад)
Ҳажнинг суннатлари қуйидагилардир:
1. Афаки (иҳромга кириладиган ерлардан узоқроқ мамлактлардан ҳаж ибодатини қилишга келганлар) бўлганларнинг зудлик билан Масжиди ҳарамга кириб тавофи кудумни бажаришлари. Каъба кўриниши билан такбир, тахлил ва дуо қилинади. Эркаклар Ҳажар-ул асвадга қўл ва юзларини суртади. Тавофи кудум ва икки ракат намоздан сўнг Сафо билан Марво орасида саъй этилади. Бундан кейин иҳромдан чиқмасдан Макка шаҳрида ўтириб, тарвия кунигача истаганича нофила тавоф қилиши мумкин. Муфрид ва карин бўлган ҳожилар тош отиб, соч-соқол олингунга қадар иҳромдан чиқмайдиган бўлганлари учун иҳромнинг тақиқлаган нарсаларидан ҳар кун сақланишлари лозим. Масжиди ҳарам ичида намоз ўқиётганларнинг олдидан ўтиш гуноҳ эмас.
2. Имомнинг уч жойда хутба ўқиши. Биринчиси Зулҳижжа ойининг 7 куни Маккада, иккинчиси 9 куни пешин намози кирганда пешин ва аср намозларидан олдин Арафотда, учинчиси 11 куни Минода ўқилади. Арафотда хутба битгач пешин ва дарров аср намози жамоат билан ўқилади. Имомга етиша олмаган аср намозини аср вақтида ўқийди. Намоздан сўнгра имом ва жамоат Масжиди Намрада Мавкифа қиблага қарши оёқда ёки ўтирган ҳолда вақфага турилади. Жабали Раҳма қоялари устига чиқиш ва вақфа учун ният қилиш лозим эмас.
Ҳажнинг вожиблари қуйидагилар:
1. Тавофни ҳажар-ул асвад ёки унинг қаршисидан бошлаш.
2. Иҳром тақиқларига бўйсуниш.
3. Тавофни юриб бажариш.
4. Арафа куни шом ва хуфтон намозларини хуфтон вақти киргандан кейин Муздалифада жами тахир билан қилиш ханафий мазҳабида вожибдир.
5. Умра саъйининг умра тавофидан сўнгра ҳали соқол олмай туриб. Иҳромли қилиниши вожибдир.
