Одатлар динда далил бўладими?

Савол: “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” деган қоидага биноан одатлар динда далил бўла оладими?

Жавоб: Одатлар Далили шарий бўлолмайди. Дин одатларга тобе бўлмайди. Одатлар, модалар исломиятга мос бўлиши керак. Бир ишнинг исломиятга мос бўлишини таъминлаш учун бу ишга алоқадор турли қавллар айтилган бўлса, булардан замонга ва шахсга мос бўлган қавл танланади. “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” дегани мана шу. (Бариқа) 

Савол: Урф-одатга тегишли суннатлар қайсилар? Одатга алоқадор суннатларни қилиш мустаҳаб бўлса, чап қўлни ишлатиш, яъни мустаҳабнинг тарки макруҳ эмасми?

Жавоб: Макруҳ эмас. Муборак, шарафли ва тоза ишларни қилаётганда ўнгдан бошлаш мустаҳабдир.

Батафсил

Ҳозирги кунда одат бўлган баъзи бидъатлар

Савол: Ҳозирги кунда ишланаётган бидъатлар қайсилар?

Жавоб: Ибодатларга бир нарса илова қилиш бидъатдир, катта гуноҳ бўлади. Динимиз нуқсон эмас. Астағфируллоҳ, Аллоҳу таоло ёки Жаноби Пайғамбаримиз динда бир нарсани кам қилиб қолдирган-у, ундан ҳам яхшироғини биз қила оламизми? Ибодатга бидъат аралаштириш Аллоҳу таолонинг динида нуқсонлик топиш, қўйган ҳукмларини ёқтирмаслик, динни ўзгартириш бўлади.

Масалан, шом намозининг фарзини 3 ракат ўрнига кўпроқ ибодат қилиш учун 4 ракат ўқиш бидъатдир. Ундай намоз 3 ракатнинг ўрнига ҳам ўтмайди, намози умуман қабул бўлмайди.

Батафсил

Унутилган суннат ва фарзлар

Савол: Ҳозирги пайтда унут бўлиб бораётган суннат амаллар ва аҳамият берилмай қўйган фарз амаллар қайсилар?

Жавоб: Суннатлар икки хил бўлади:

1) Суннати ҳудо (муаккад суннатлар).

2) Завоид суннатлар (одатга боғлиқ бўлган суннатлар).

Унутилган бир суннатни қайта тиклаш жуда қийматли ва қадрли амал. Бир ҳадиси шарифда: “Унутилган бир суннатимни қайта тиклаганга юз шаҳид савоби бор” деб марҳамат қилинди. (Ҳаким)

Батафсил

Ёмон ахлоқ ва даволари

Мусулмонлар ҳамма нарсадан аввал қалбларини тозалашлари лозим. Чунки қалб бутун баданнинг раиси, бошқарувчисидир. Бутун аъзолар қалбнинг амридадир. Пайғамбаримиз (саллоллоҳ алайҳи ва саллам): “Инсоннинг баданида бир эт парчаси бор. Агар у яхши бўлса барча аъзолар яхши бўлади. У ёмон бўлса бутун аъзолар бузуқ бўлади. Бу – қалбдир” деб буюрдилар. Яъни бу юрак деган эт парчасидаги кўнгилдир. Унинг яхши бўлиши, ёмон ахлоқдан тозаланиши ва яхши ахлоқ билан безанишини билдиради. Инсоннинг суратига, шакли-шамойилига “Бадан”, “Халқ” дейилади.

Батафсил

Салафия йўли нима?

Савол: "Салафия эътиқоди", "Салафия йўли" деган ибораларни охирги пайтларда кўп эшитадиган бўлдик. Бу қанақа йўл? Салафия деган мазҳаб борми?

Жавоб: Салафиялик ваҳҳобийликнинг ниқобланган бошқача кўринишидир. Ваҳҳобийлар мана шу ном остида ўзларини яширадилар. Ҳатто ўзларини ҳақиқий аҳли суннат бизмиз деган маънода "аҳли суннати хосса" деб аташади.

Салаф - аввалги деганидир. Истилоҳда Асҳоби киром ва Тобеин даври мусулмонларига "Салаф" ёки "Салаф-и солиҳин" дейилади. Салафи солиҳин йўлида бўлган мусулмонларга "аҳли суннат" дейилади. Ўзлари аҳли суннат бўлмаган ҳолда, аҳли суннат олимларининг носсларда очиқ билдирилмаган аҳкомдаги ижтиҳодларини ёқтирмаган ва мана шу маъноси очиқча тушунилмаган носсларни нотўғри равишда таъвил қилиб, эгри маъно бериш орқали тушунганларини Салафи солиҳиннинг йўли деб даво қиладиган гумроҳларга "Салафия" дейилади.

Батафсил

Ваҳҳобийлик нима? (1-қисм)

Ваҳҳобийлик оқимини қурган Муҳаммад бин Абдулваҳҳоб, инглиз жосусларидан Хемфернинг тузоғига тушиб, инглизларнинг исломиятни йўқ қилиш ҳаракатларига беминнат хизмат қилди.

“Инглиз жосусининг эътирофлари” китобида ваҳҳобийликнинг қурилиши атрофлича билдирилган.

Муҳаммад бин Абудлваҳҳоб Ибн Таймиянинг аҳли суннат эътиқодига хилоф китобларини ўқиган ва атрофида “Шайхи Наждий” номи билан машҳур бўлганди. Бузуқ ўй-фикрлари инглиз олтинлари-ю қуроллари билан, жоҳиллар ҳамда Дария аҳолиси ва раислари Муҳаммад бин Сууд (Сауд) тарафидан қўллаб-қувватланди. Адашган дин одами Ибн Таймиянинг фикрлари ва Хемфернинг ёлғонлари аралашмасига ваҳҳобийлик дейилади.

Батафсил