Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Сафарга чиқаётганда ўқиладиган дуолар

Савол: Сафарга чиқаётганда қандай дуо ўқилади?

Жавоб: Сафарга чиқаётган киши икки ракат намоз ўқиши ва садақа бериши керак. Зоҳид Абул-Ҳасани Ғазвий ҳазратлари “Сафарга чиқаётганда Қурайш сурасини ўқиган одам бутун ёмонликлардан сақланади” деди. (Ширъа)

Уйдан чиқаётганда Оятил курсини ўқиган киши уйга қайтганига қадар балолардан омон бўлади. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилинадики:

“Уйдан чиқаётганда Оятил курси ўқиган кишига етмиш фаришта уйига қайтгунга қадар дуо ва истиғфор этади.” (Эй ўғил илмиҳоли)

“Уйидан чиқаётганда “Бисмиллоҳи таваккалту алаллоҳи, ла ҳавла ва ла қуввата илла биллоҳ” деган одам таҳликаларда сақланади, шайтон ундан узоқлашади.” (Термизий)

Батафсил

Овқатдан кейин ўқиладиган дуолар

Савол: Таомга бошлаётганда бисмиллоҳ айтиш фарзми?

Жавоб: Фарз эмас. Таомга бошлаётганда бисмилло айтиш, яъни “Бисмиллоҳиррахмониррахим” дейиш ва еб бўлгандан кейин “Алҳамдулиллоҳ” дейиш суннатдир. (Ҳиндия)

Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Овқатланиб бўлгандан кейин “Алҳамдулиллоҳиллази атамана ҳазаттаома ва разақана мин ғайри ҳавлин минна ва ла қувваҳ” дуосини ўқиган кимсанинг гуноҳлари авф бўлади.” (Абу Довуд)

“Бир кимса еб-ичгандан кейин “Алҳамдулиллоҳиллази атамани ва ашбаони ва сакани ва арвани” дуосини ўқиса, онасидан туғилган кундагидек гуноҳсиз бўлади.” (Ибн Сунний)

Пайғамбар жанобимиз овқатдан кейин “Алҳамдулиллоҳиллази атамани ва сакана ва жаолана муслимин” дуосини ўқирди. (Термизий)

Овқатдан кейин юқоридаги дуоларни ҳам ўз ичига олган қуйидаги дуони ўқиш яхшироқ бўлади:

“Алҳамдулиллоҳиллази ашбаона ва арвани мин ғайри ҳавлин минна ва ла қувваҳ. Аллоҳумма атимҳум кама атамуна. Аллоҳуммарзуқна қалбан тақиййан минашширки бориййан ла кофиран ва шақиййан валҳамдулиллоҳи раббилоламин.”

Маъноси:

Бизнинг кучимиз ва қувватимиз бўлмасдан, бизни неъматлари билан тўйдирган ва чанқоғимизни кетгизган Аллоҳу таолога ҳамд бўлсин. Ё Рабби, бизга бу таомни ҳозирлашда меҳнати сингган ва бизга бу неъматларни икром этганга сен ҳам икром эт. Ё Рабби, бизнинг қалбимизни ширк, куфр ва ёмонликлардан сақла. Бизларга динимизнинг амрларига бўйсунган бир қалб насиб эт!

Шукр дуоси

Ҳар тонгда бир марта “Аллоҳумма ма асбаҳа би мин нематин ав би ахадин мин халқика фа минка вахдака ла шарика лака фа лакал ҳамду ва лакашшукр” дейиш керак ва ҳар шомда “ма асбаҳа” ўрнига “ма амса” деб барини айнан ўқиш лозим. Пайғамбаримиз (саллаллоҳу алайҳи васаллам) “Бу дуони кундуз ўқиган кимса бу куннинг шукрини қилган бўлади. Кечқурун ўқиса, шу кечанинг шукрини бажарган бўлади” деб марҳамат қилдилар. Таҳоратли ўқиш шарт эмас. Ҳар кун ва ҳар кеча ўқиш керак. бу шукр дуоси юқоридаги таом дуосига қўшиб ўқилса, яхши бўлади.

Шукр дуосининг маъноси:

Ё Рабби, менга ва бошқа  яратганларингга берган моддий ҳамда маънавий неъматларнинг тонгга (шомга) қадар бизнинг ёнимизда қолиши ёлғиз Сендандир. Сенинг шеригинг йўқ. Сенга ҳамд ва шукр этамиз. 

Батафсил

Ухлашга ётганда ўқиладиган дуолар

Савол: Кечқурун ётганда ўқиладиган дуоларни тартиби билан айтиб берасизми?

Жавоб: Саййид Абдулҳаким Арвосий ҳазратлари айтадики:

Ётоғингга таҳоратли ҳолда, аузу бисмиллоҳ ўқиб кир. Ўнг тарафинг билан қиблага қараб ёт. Ўнг кафтингни ўнг ёноғинг тагига қўй. Аузу бисмиллоҳ билан бир Оятал курси ўқи. Сўнгра ҳар бири учун бисмиллоҳ айтиб, уч Ихлос, бир Фотиҳа, бир Фалақ ва бир Нос сураларини ўқи. Сўнгра уч марта истиғфор дуоси, яъни “Астағфируллоҳалазим аллази ла илоҳа илла ҳу” ўқи. Учинчи ўқишда “ал-хаййул қаййума ва атубу илайҳ”ни қўшиб ўқи. Сўнгра ўн марта “Таваккалту алаллоҳ ва ла ҳавла ва ла қуввата илла биллоҳ” ўқи. Ўнинчисида “хил алиййул азим аллази ла илоҳа илла ҳу”ни қўш. Сўнгра “Аллоҳуммағфирли ва ли валидаййа ва лилмўминина вал мўминат”, бир марта “Аллоҳумма солли ала саййидина Муҳаммад”, бир марта “Аллоҳумма Раббана отина фиддунё ҳасанатан ва фил охирати ҳасанатан ва қина азабаннор би рахматика ё архамаррахимин”, 3, 10, 40 ёки 70 марта истиғфор, яъни “Астағфируллоҳилазим” ва бир калимаи тавҳид, яъни “Ла илоҳа иллаллоҳ Муҳаммадун Расулуллоҳ” ўқи! (Ислом ахлоқи)

Батафсил