Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

5. Каъбанинг бошқа бир қурувчиси

Иброҳим алайҳиссалом Жаброил алайҳиссалом кўрсатган ўрнидан яна унинг ўргатганидек деворларни кўтариб чиқди. Ҳазрати Исмоил гоҳ тош, гоҳ лой ташир, отасига керакли хом-ашёларни етказиб турарди. Қурилиш жараёнида устига чиқиб ишлаган тошга “Мақом-и Иброҳим” дейилади. Каъбаи шариф нима учун олтин ёки кумушдан эмас, тупроқдан қурилди? Иззат ва буюклик Жаноби Ҳақнинг қиймат беришига боғлик. Аллоҳу таоло Одам алайҳиссаломни ҳам тупроқдан яратди, аммо асли нур бўлган фаришталарни унинг қаршисида сажда қилдирди.

 - - Сарваримиз изларидан - 5

М. Саид АРВОС қаламидан

 Кимки Байтуллоҳни тавоф қилса, Аллоҳу таоло у кишининг ҳар бир қадамига бир савоб ёзади ҳамда бир гуноҳини ўчиради. (Ҳадиси шариф)

Одам алайҳиссаломнинг тавбаси қабул бўлиб, Ҳавво волидамиз билан қайта қовушганди. Биргаликда Муздалифа Мино орқали Макка-и мукаррамага келадилар. Уларни фаришталар кутиб олади. “Биз сенинг яратилишингдан икки минг йил аввал ҳам бу ерни тавоф қилардик. Сен ҳам тавоф қилгин, саодат эшиклари очилсин” дейишади. Ҳажнинг усул ва асосларини ўргатадилар.

Батафсил

4. Ҳажда нима учун саъй қиламиз? Нима учун тош отамиз?

Қалтис имтиҳон! Иброҳим алайҳиссалом уч нарса билан имтиҳон қилинади. Бири олов билан, иккинчиси мол-мулки билан, учинчиси эса фарзанди билан... Буюк набий Жаноби Ҳақнинг амри олдида заррача тараддуд қилмай, садоқатини исботлайди. Қандай содиқлик... Ҳазрати Исмоил отасининг "сени қурбон қиламан" деган амрини севинч билан қаршилайди. Фақат “Қўл-оёғимни яхшилаб боғлангки, сизни ранжитадиган бирор иш қилиб қўймайин. Кейин либосингиз этагини ҳам кўтариб олинг, қоним кийимингизга сачрамасин”,- дейди.

 - - Сарваримиз изларидан - 4

М. Саид АРВОС қаламидан

Кетма-кет етти тош

Ҳожи номзодлари Муздалифада нўхат катталигидаги тошларни тўплайдилар. Улар бу тошларни “Бисмиллоҳ, Аллоҳу акбар, рағман лиш-шайтон ва ҳизбиҳи” деб жамаротга қарата отадилар.

Ҳазрати Иброҳим билан Сора бахтли ҳаёт кечирсалар ҳам, узоқ йиллардан бери бефарзандлар. Ёшлари ҳам анча жойга борганди. Айниқса биби Сора фарзанд кўриш иштиёқида ўз ёғига ўзи қовруларди. Бир куни ўзи гап бошлаб, Иброҳим алайҳиссаломга “Ҳожарга уйланинг, зора ундан фарзанд кўрсангиз”,- деб таклиф қилади. Сўнгра Ҳожарни қуллиқдан озод қилиб, ўз қўллари билан набийга турмушга беради. Улардан ҳазрати Исмоил туғилади.

Батафсил

3. Озар ўгай, Торух ўз ота

Жаноби пайғамбаримизнинг оналари, ота-боболари ўз замонасининг ҳамда юртларининг энг асил, энг шарафли, энг мумтоз ва энг жамил инсонлари эди. Улар орасида Шит, Нуҳ, Худ, Идрис, Иброҳим ва Исмоил каби набийлар (алайҳиссалоту вассалом) бор. Иброҳим алайҳиссалом ўз отаси вафот этгач, онаси амакиси Озарга турмушга чиқишга мажбур бўлади. Ўгай отаси Озар бут ишлаб, сотарди. Ҳазрати Иброҳим бутларни ипга боғлаб, юзтубан судраб, бозорга олиб борар, уларни мазах қиларди.

 Сарваримиз изларидан – 3

 Тарих бўйича ер юзига тўрт киши тўла ҳукмрон бўлганки, улардан иккиси мўмин, иккиси кофирдир...

Мўминлар Сулаймон алайҳиссалом билан Искандар Зулқарнайн, кофирлар эса Намруд билан Бухтуннасардир. Намруд ҳокимиятининг илк йилларида инсофли ва адолатли бир ҳукмдор эди. Ҳар айтгани айтган, дегани деган бўлгандан кейин кибрга берилиб, илоҳликни даъво қила бошлади. Бўйи баробар ҳайкалларини ясатиб, ҳар тарафга тарқатди. Лекин бир куни кўрган туши унинг тинчини бузди. Тушида ёрқин порлаган бир нурнинг ой, қуёш, юлдузларни хира торттирган, бири келиб, уни тахти билан ағдариб ташлаганини кўрди. Коҳинлар, мунажжимлар яқинда туғиладиган бир гўдакнинг Намрудни расво қилиши, уни ер билан яксон қилиши ҳақида хабар бердилар.

Батафсил