Динимизда саломлашишнинг аҳамияти ва ҳукми

Динимизда саломлашишнинг аҳамияти катта. Салом – хавфсизлик, ҳузур, саломатлик, соғлиқ, тинчлик, роҳатлик, яхши натижа, қутулиш каби маъноларни билдиради. Салом бериш бир кишига қилинадиган энг чиройли дуодир. Салом “Мен мусулмонман, мендан сенга зарар келмайди, саломатдасан” ва “саломат бўл, сўнгги нафасингни мусулмон сифатида бер” маъноларига келади.

Салом бериш суннат, алик олиш фарздир. Мусулмонларнинг ёнига келганда, кетаётганда, учрашганда, ажралишганда мутлақо салом бериш керак.

Батафсил

Ғарбдаги ғайриинсоний турмуш сабаблари

Бугун ғарб мамлакатларида зино, фаҳш жуда кенг ёйилган. Бунинг энг муҳим сабаби эса аёл ва эркакларнинг бир-бирлари билан назоратсиз, меъёрсиз шаклда кўришишларидир. Шунинг дастидан ғарбда зино қилмай умр кечирган бир эркак ёки аёл жуда ҳам кам учрайди.

Эркак-аёлнинг ҳеч қандай андишасиз бирга ўтириши, гаплашиши ва кўришиши орқали “мана аёлларга ҳурмат кўрсатяпмиз, уларнинг ҳақ-ҳуқуқларига риоя қиляпмиз” десалар ҳам, уларни бу хатарга ўзлари дучор қилиб, аслида аёлларни эркаклар қўлида хор қилишмоқда ва савдо матоҳидек фойдаланишмоқда.

Батафсил

Ўзига фойдаси йўқнинг ўзгага ҳам фойдаси йўқ

Инсон ижтимоий борлиқдир. Яъни ёлғиз ўзи, дўстларсиз яшай олмайди. Шу сабабли одам яхши дўстларга эга бўлиш лозим. Яхши одамлар билан учрашган киши ҳеч қачон пушаймон бўлмайди. Одамнинг бошига келадиган ҳар фалокат, ёмон дўстлар сабаблидир.

Сирни ҳечкимга айтмаслик керак. Ҳар кимнинг сўзига алданиб қолмаслик лозим. Одамларнинг сўзига эмас, ишига қараб баҳо бериш керак. Ўзига ҳам фойдаси бўлмаган кимсадан эҳтиёт бўлиш керак. Ўзига фойдаси тегмаган одамнинг ўзгага ҳам фойдаси тегмайди.

Батафсил

Намоздан кейинги дуо ва тасбиҳ

Савол: Намоз ўқиб бўлгандан кейин нималар қилинади?

Жавоб: Ёлғиз ёки имом билан ўқиган киши салом бергандан кейин (Аллоҳумма антассалому ва минкас-салому таборакта ё зал-жалоли вал-икром) дейди. Ундан кейин 3 марта (Астағфируллоҳал азим аллази ла илоҳа илла ҳув алҳаййалқаййума ва атубу илайҳ) дейди. Бунга истиғфор дуоси дейилади.

Сўнгра Оятал-курси ўқиб, 33 марта (Субҳоналлоҳ), 33 марта (Алҳамдулиллоҳ) ва 33 марта (Aллоҳу акбар) деб айтади. Бир марта (Ла илоҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу ла шарика лаҳ лаҳул-мулку ва лаҳул-ҳамду ва ҳува ало кулли шайин қодир) ўқийди. Буларнинг орасига бошқа дуоларни аралаштириш бидъат бўлади.

Батафсил

2013 (ҳижрий 1434/1435) йилги қийматли кунлар ва кечалар

Эслатма:
* Тарвия куни – Зул-ҳижжа ойининг 8-куни.Ушбу кун ҳожилар Маккадан Минога чиқадилар. Ҳадиси шарифда қуйидагича марҳамат қилинган:

“Бир мусулмон тарвия куни рўза тутса ва гуноҳ сўзларни сўзламаса, Аллоҳу таоло уни албатта Жаннатга киритади.”

Бу куннинг “тарвия” деб аталишига сабаб ҳожилар шу куни Замзам сувидан тўйиб ичишларидир.
* Қийматли кечаларга ўзидан кейин келадиган қийматли кунларнинг номи берилади. Бир кун аввалги пешин намози вақтидан шу туннинг имсок вақтигача бўлган муддатдир.

* Арафа ва қурбон байрамининг кечалари бундай эмас. Уларнинг кунлари кечаларидан аввал келади. Арафа куни Зул-ҳижжанинг 9-кунидир. Бошқа кунларга Арафа деб айтилмайди. Қурбон ҳайитнинг кечалари – қурбон ҳайитининг биринчи, иккинчи ва учинчи кунларидан кейинги кечалардир. Бу уч кунга “Аййоми нахр” деб ҳам айтилади.

* Булардан ташқари Ражаб ойининг кечалари, Рамазон ҳайитининг кечалари, Зул-ҳижжа ойининг дастлабки ўн кечаси, Муҳаррам ойининг дастлабки ўн кечаси, жума ва душанбага ўтар кечалар қийматли кечаларга киради.

* Бу кечаларга эътиборсиз қарамаслик керак. Бу кечалари қазо намозларни ўқиш, Қуръони карим қироат қилиш, дуо ва тавба қилиш керак. Садақа бериб мусулмонларни қувонтириш, бундан ҳосил бўлган савобларни вафот этиб кетган мусулмонларга ҳам бағишлаш лозим. Бу қийматли кечаларга ҳурмат кўрсатиш керак. Ҳурмат кўрсатиш эса гуноҳ ишламаслик билан бўлади. 

Батафсил

13. Нур тоғи, нурли ғор

Ҳаж ва умра сафарига борганлар куннинг хоҳлаган палласида тоққа чиқадилар. Айниқса кун ботаётганда манзара жуда чиройли тус олиб, майин шабада эсади. Шом ва хуфтон вақтларида атрофдан элас-элас азон овозлари эшитилади. Илк ваҳий тушган ғор унчалик катта эмас. Ичи намозга тура оладиган даражада баланд ва сажда қила оладиган даражада кенг. Бошқача айтганда оёқда тик тура оладиган ва ёта оладиган катталикдаги ғор.

--- Сарваримиз изларидан --- 13

М. Саид АРВОС қаламидан

Хиро (араблар унга Жабал-и Нур дейишади) Каъба-и муаззаманинг 5 км шимоли-шарқида жойлашган тик бир тоғдир. Баландлиги 621 метр. Макка-и мукарраманинг денгиз сатҳига нисбатан баландлиги ҳисобга олганда ушбу тоғ унчалик ҳам баланд ҳисобланмайди. Тоғнинг бир томони бағоят тик, иккинчи томони эса, нисбатан қияроқ. Узоқдан қараганлар уни худди рукуга эгилган инсон шаклига ўхшатишади. Авваллари тоққа чиқиш қийин эди, оёқ остидаги тошлар думалаб, йиқилиб яраланганлар бўларди.

Ҳозирда ғорга олиб чиқувчи деярли йўл деса ҳам бўладиган цемент ва тошдан номига зиналар солиниб, омонат тутқичлар ўрнатилган ҳали тугалланмаган зинапоянинг борлиги дилни қувонтади. Лекин бу хайрли ишга давлат унчалик хайрихоҳ эмас, ишни асосан Ҳиндистон, Бангладеш ва Афғонистондан келган фуқаролар қилишмоқда. Улар қўлларидан келганича пастдан қум, цемент, сув орқалаб чиқишиб, бир кунда битта ё иккита зина ясашмоқда. Бу ерга келиб-кетаётган- (аксарият турк зиёратчи)лар ушбу хайрли ишга бир-икки чақа ташлаб ўтиш орқали, ўз ҳиссаларини қўшмоқда.

Батафсил