Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Ҳамма вақт мазҳабнинг ҳукмига итоат қилинади

Савол: “Ибни Обидин”, “Ҳиндия”, “Дурар” каби мўътабар асарларда келтирилган баъзи ҳадиси шарифлар ҳадис китобларидаги баъзи ҳадиси шарифларга ва оятларга зиддек туюлади. Мазҳабимизнинг баъзи ҳукмлари ҳам ҳадисларга ва оятларга мос келмайдигандек кўринади. Бу ҳолатда қайси бирига, Аллоҳнинг китобигами, Расулуллоҳнинг суннатигами ёки мазҳабимизнинг ҳукмларигами, қайси бирига амал қилишимиз керак?

Жавоб: Бундай савол қўйиш дуруст эмас. Ҳеч ҳам “Аллоҳнинг китобига ва Расулининг суннатига амал қилиш керакми?” деб сўраладими? Расулуллоҳнинг суннати Аллоҳнинг китобидан бошқача бўлармиди? Мазҳабимизнинг ҳукмлари ҳам Китобга ва Суннатга асло зид бўлмайди.

Батафсил

Аловуддин Аттор

Аловуддин Аттор ҳазратлари Бухорода етишиб чиққан энг буюк авлиёлардан. Силсилаи олиянинг ўн олтинчисидир. Асл исми Муҳаммад бин Муҳаммад Бухорийдир.

Бадавлат отаси вафот этгач, ўғилларига мерос сифатида жуда кўп мол-мулк қолди. Лекин Аловуддин меросдан улуш олишдан бош тортиб, Шоҳи Нақшбанд Муҳаммад Баҳоуддин Бухорийга талаба бўлишни танлади. Унинг ҳузурига бориб аҳволини тушунтирди ва талабаликка қабуллашини сўради.

Батафсил

Саййид Муҳаммад Баҳоуддин

Саййид Муҳаммад Баҳоуддин Бухорий ҳазратлари Силсилаи олиянинг ўн бешинчи фарди комилидурлар. Аллоҳу таолонинг муҳаббатини қалбига нақш этганлари учун Нақшбанд деб ҳам аталади.

1318 йили Бухорога яқин бўлган Қасри Орифонда таваллуд топдилар. Ислом олимларининг энг буюкларидан бўлиб, тасаввуфда энг юксак даражаларга эришдилар. Замонида ва кейинга асрларда унинг воситаси билан кўплаган инсонлар ҳидоятга, тўғри йўлга қовушдилар. 1389 йили Қасри Орифонда вафот этдилар.  Шу ерга дафн этилган.

Батафсил