Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Еб-ичиш одоби

Савол: Еб-ичиш одоби ҳақида маълумот берсангиз?

Жавоб: Моддалар ҳолида билдирамиз: 

Овқат ейишдан аввал ният: Овқатланишни бошлаётганда Аллоҳу таолога ибодат қилиш, Унинг қулларига фойдали бўлиш, динимизни, абадий саодат ва ҳузур йўлини бутун инсонларга ёйиш учун қувватланишга ният қилиш лозим.

Еб-ичишнинг фарзлари:

1. Еганида тўйишини, ичганида чанқоғи қонишини Аллоҳу таолодан билиш;

2. Ҳалолдан еб-ичиш;

Батафсил

Овқатларга спирт қўшиш

Савол: Қуйида иқтибос қилинган ёзув тўғрими? 

“Спирт ва спиртли ичимликлар кайф берувчи ва маст қилувчи сифатида ичилган пайтдагина ҳаром бўлади. Булар қайнатиш орқали, овқатга қўшиб пишириш орқали ичкилик сифатини йўқотса, оддий озиқ-ичимликка айланади. Ҳаром бўлишдан чиқади. Ҳазрати Умар қайнатилган шаробни ичган ва ичишни хоҳламаган Убода б. Сомит исмли саҳобага аччиқланиб шундай деган: “Эй аҳмоқ! Бу қайнаган, шароблиги қолмади. Сен сирка (уксус)ни истеъмол қилмайсанми? Сирка ҳам шундай олинганку...” У ҳолда спиртнинг пишаётган овқатларга лаззат берувчи сифатида қўшилишининг (гўшт ва балиққа бир миқдор шароб қўшиб пиширишнинг) диний томондан ҳеч қандай зарари йўқ.” (Абу Заҳро, 299-бет)

Батафсил

Озгина спиртга фатво бериш

Савол: Баъзи газеталарда қуйидагича фатво чоп этилди: “Таркибида маст қилмайдиган даражада спирт бўлган ичимликларни ичиш жоиз, маст қиладиган даражада спирт бўлган ичимликларни ичиш эса ҳаром. Маст қилмагани учун кефир ичиш жоиз.” У ҳолда бир-икки стакан пиво ҳам одамни маст қилмайди. Шунда пиво ичиш ҳам жоиз бўладими?

Жавоб: Одам ҳар эшитган нарсасига ишонавермаслиги керак. Юқоридаги гапларни илм одами бўлган киши айтмайди. Чунки дин китобларида билдирилган ҳадиси шарифлар бўйича спиртнинг томчиси ҳам ҳаромдир. Бундан ташқари, кўпи маст қиладиган ичимликларнинг озгинаси ҳам ҳаромдир. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

Батафсил