Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Савол: Қанча мусулмонлар шахсий уйи бўлмай, ижарада қийналиб юрганида ортиқ уй-жойи бор одамларнинг уйларини ҳечкимга бермай бўш тутишлари гуноҳ эмасми? Баъзи кишилар уйларини яхши одамларнинг, солиҳларнинг чамаси етмагани учун баланд баҳо бера оладиган фосиқларга, ёмонларга ижарага беришади. Уларнинг солиҳларни аҳволини ўйламаслиги гуноҳ бўлмайдими?
Жавоб: Мусулмонлар ижара уй ташвишида юрганида ортиқча уйини бўш тутиш исроф ва гуноҳ бўлганидек, баланд баҳо билан ижарага бериш ҳам асло дуруст эмас.
Савол: Россияда ишлайман. Черковнинг электр ва бошқа таъмир ишларини қилишимиз керак. Бунинг зарари борми? Бир танишим эса автомобили билан газли ичимликларни ташийди. Баъзан алкоголь ичимликларни ҳам ташишига тўғри келади. Спиртли ичимлик ташиш гуноҳми?
Жавоб: Черков таъмирида ишлаш макруҳ эмас. Чунки бу ишнинг ўзи гуноҳ эмас. (Баззозия)
Савол: Динмизда молнинг устига қўйиладиган нархнинг бирон чегараси борми?
Жавоб: Динимизда бундай чегара йўқ. Лекин молни нархи кўтарилсин деб сақлаш ва ҳаддан ташқари баланд устама нарх қўйиш тақиқланган.
Мадинада қимматчилик бошланди. Нархлар кўтарилиб кетгани учун устига қўйиладиган нархларга бир чегара қўйишни сўрабкелганларида Пайғамбаримиз “Нархларни қўядиган Аллоҳу таоло. Ризқни мўл қиладиган, кам қиладиган, юборадиган ёлғиз У. Мен Аллоҳу таолодан фақат барокат истайман” деб марҳамат қилдилар. Бошқа бир ҳадиси шарифда “Молнинг устига қўйиладиган нархни чегараламанг, нархни белгилайдиган Аллоҳу таолодир” деб марҳамат қилинган.
