Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Никоҳ қура оладиганлар билан кўришиш ва хилватда бирга қолиш

Савол: Хилватда қолиш сўзи қандай маънода айтилади?

Жавоб: Бу ерда хилват сўзи бир эркак кишининг бегона аёл билан бирга бир хонада, бир уйда, бир жойда ёлғиз қолишига айтилади. Бу эса ҳаромдир.

Савол: Йигирма ёшга етиб қолган, ақл-ҳуши соғлом бўлмаган, аёл-эркак муносабатларини билмайдиган, гапиролмайдиган ҳеч кимга зиёнсиз иккита мажрух фарзандим бор. Бири ўғил, бири қиз. Буларнинг аёл ва эркаклар орасидаги ҳукмлари қандай бўлади? Қўшни аёллар ўғлимнинг олдида бошлари очиқ ҳолда ўтира олишадими? Булар билан ёлғиз қолгудек бўлса хилватда қолган ҳукмида бўладими?

Жавоб: Қизингиз аёл ва эркаклар билан қандай муносабатда бўлишни билмаса ҳам натижада барибир аёлдир.

Батафсил

Никоҳланиш ҳаром бўлган ва бўлмаган аёллар

Савол: Бир эр кишига ота-онасининг амма-холаси, бир аёл кишига ҳам ота-онасининг амаки ва тоғалари маҳрам бўладими?  Булардан кимлар билан турмуш қуриш мумкин?

Жавоб: Даставвал “усул”  ва “фуру” масалаларини ўрганиш ва билиш керак бўлади.

Усул: Ота-она, уларнинг ота-онаси, яъни боболар ва бувилар ва уларнинг ота-оналари.

Фуру: эса фарзандлар, уларнинг болалари яъни неваралар ва фарзандларнинг неваралари.

Батафсил

Егуликлардаги қурт

Савол: Баъзилар олчанинг ичидаги қуртнинг ўз-ўзидан пайдо бўлишини, шу сабабли қурт тушган олчани ейишнинг зарари йўқлигини айтишади. Қурт тушган олча ейиш тўғрими?

Жавоб: Олчадаги қурт “Олча пашшаси” деган бир пашшанинг олча ичига қўйган тухумидан ҳосил бўлади. Қурт тушган олча ейилмайди. Олча сотиб олганда 3-4 дона олчанинг ичини очиб кўради, буларда қурт бўлмаса, бошқаларини ичини очмасдан ейиш жоиз. Агар бир дона қурт кўрса ҳам, барчасининг ичини кўриб, кейин ейиши керак бўлади. (Бариқа)

Батафсил