Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Турмушга чиқадиган қизларга маслаҳатлар

Савол: Турмушга чиқадиган қизларга қандай маслаҳат берасиз?

Жавоб: Эркак учун ҳам, аёл учун ҳам яхши муомалада бўлиш фидокорлик ва сабр талаб этади. “Кулфатсиз неъмат бўлмайди” дейилган.

Яхши муносабатда бўлиш учун ташвишларга чидаш, ҳамма вақт ўзини ҳақ деб ҳиобламаслик керак. Мен ҳақман дейиш, орага совуқчилик тушишига олиб келади.

Мусулмон ва тажрибали бир онанинг бир неча асрлар аввал қизига берган ўгити:

Батафсил

Фарзанднинг ота-она устидаги ҳақлари

Савол: Фарзанднинг ота-она устида қандай ҳақлари бор?

Жавоб: Фарзанднинг ота-она устидаги ҳақлари қуйида келтирилган:

1. Келажакда фарзандни онаси учун мазах қилмасликлари, ёмонламасликлари учун фарзандига она бўладиган қизни яхши ердан танлаш керак. Солиҳа эканлигига эътибор бериш лозим.

2. Фарзандига чиройли исм қўйиш. Ҳадиси шарифда “Фарзандига чиройли исм бериш, фарзанднинг ота-она устидаги ҳақларидан бири” деб марҳамат қилинди. (Байҳақий)

Батафсил

Аёлнинг эри устидаги ҳақлари

            Савол: Аёл билан яхши муносабатда бўлишнинг йўли нимада?

Жавоб: Аёлининг гўзал ахлоқли бўлишини истаган эр, аввал ўзи гўзал ахлоқли бўлиши керак. Қуръони каримда инсонга келадиган мусибатлар қилган гуноҳлари сабабли эканлиги билдирилган. Шундай экан, динимизнинг амр ва тақиқларига риоя этган киши, аёли билан яхши муносабатда бўлади.

Алиййул Хавас ҳазратларидан аёли аразлаб қолганди. Эрига норозилигини кўрсатиш учун алоҳида чойнак-пиёла қўллана бошлади. Бир куни Алиййул Хавас ҳазратлари янглишиб, аёлининг чойнагидан чой ичганида аёли бу чойнакни синдирди. Ҳазрат ҳатто “Нега чойнакни синдирдинг?” демаган, ўзини ҳеч нарса бўлмагандек тутганди.

Батафсил