Одатлар динда далил бўладими?

Савол: “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” деган қоидага биноан одатлар динда далил бўла оладими?

Жавоб: Одатлар Далили шарий бўлолмайди. Дин одатларга тобе бўлмайди. Одатлар, модалар исломиятга мос бўлиши керак. Бир ишнинг исломиятга мос бўлишини таъминлаш учун бу ишга алоқадор турли қавллар айтилган бўлса, булардан замонга ва шахсга мос бўлган қавл танланади. “Аҳком вақт ўтиши билан ўзгаради” дегани мана шу. (Бариқа) 

Савол: Урф-одатга тегишли суннатлар қайсилар? Одатга алоқадор суннатларни қилиш мустаҳаб бўлса, чап қўлни ишлатиш, яъни мустаҳабнинг тарки макруҳ эмасми?

Жавоб: Макруҳ эмас. Муборак, шарафли ва тоза ишларни қилаётганда ўнгдан бошлаш мустаҳабдир.

Батафсил

Ҳозирги кунда одат бўлган баъзи бидъатлар

Савол: Ҳозирги кунда ишланаётган бидъатлар қайсилар?

Жавоб: Ибодатларга бир нарса илова қилиш бидъатдир, катта гуноҳ бўлади. Динимиз нуқсон эмас. Астағфируллоҳ, Аллоҳу таоло ёки Жаноби Пайғамбаримиз динда бир нарсани кам қилиб қолдирган-у, ундан ҳам яхшироғини биз қила оламизми? Ибодатга бидъат аралаштириш Аллоҳу таолонинг динида нуқсонлик топиш, қўйган ҳукмларини ёқтирмаслик, динни ўзгартириш бўлади.

Масалан, шом намозининг фарзини 3 ракат ўрнига кўпроқ ибодат қилиш учун 4 ракат ўқиш бидъатдир. Ундай намоз 3 ракатнинг ўрнига ҳам ўтмайди, намози умуман қабул бўлмайди.

Батафсил

Унутилган суннат ва фарзлар

Савол: Ҳозирги пайтда унут бўлиб бораётган суннат амаллар ва аҳамият берилмай қўйган фарз амаллар қайсилар?

Жавоб: Суннатлар икки хил бўлади:

1) Суннати ҳудо (муаккад суннатлар).

2) Завоид суннатлар (одатга боғлиқ бўлган суннатлар).

Унутилган бир суннатни қайта тиклаш жуда қийматли ва қадрли амал. Бир ҳадиси шарифда: “Унутилган бир суннатимни қайта тиклаганга юз шаҳид савоби бор” деб марҳамат қилинди. (Ҳаким)

Батафсил

Сеҳр-жоду ва жиндан сақланиш учун

Савол: Руҳий сиқилишлардан, қўрқувдан ва турли ғамлардан ва сеҳрдан қутулиш учун нима қилиш керак? Жиндан сақланиш учун қайси дуони ўқиш керак?

Жавоб: Аллоҳу таоло ҳамма нарсани сабаб билан яратади. Бир нарсага эришиш учун бу нарсанинг яратилишига сабаб бўлган нарсани қилиш керак. Барча нарсанинг яратилишида муштарак бўлган маънавий сабаб садақа бериш, 70 марта “Астағфируллоҳ мин кулли мо кариҳаллоҳ” дуосини ўқишдир. Бу икки маънавий сабаб моддий сабабларни топишга ёрдам беради. Руҳий сиқилишларнинг кўпи жиндан ва сеҳр-жодудан пайдо бўлади. Руҳий хасталиклар, тутқаноқ ва жиндан сақланиш учун қийматли китобларда билдирилган дуолардан баъзилари қуйида келтирилган:

1. Аузу бисмиллоҳ билан Фотиҳа сурасини ўқиш керак.

2. Аузу бисмиллоҳ билан икки Қул аузу ўқиш лозим.

3. Бир идишдаги сувга Оятал курси, Ихлос ва Муаввизатайн (Фалақ ва Нос) сураларини ўқиб, жоду қилинган кимса бу сувдан уч ютум ичиши ҳамда қолган сув билан ғусл этиши керак.

Батафсил

Дуо қилаётганда авлиёни восита этмоқ

 Савол: Дуо қилаётганда авлиёни восита этиш жоизми?

Жавоб: Жоиз ва яхши бўлади. Масалан, бомдод ва хуфтон намозидан кейин буюк олимларнинг (масалан силсилаи олиянинг) исмларини, сўнгра фотиҳа ўқиб руҳларига бағишлаб, уларни васила этиб қилинган дуонинг қабул бўлиши тажриба қилиб кўрилган. (Фавоид-и Усмония)

Савол: Вафот этган авлиёдан қандай ёрдам сўралади?

Жавоб: Унинг буюклигига ишониш ва унинг йўлида бўлиш керак. Руҳига Ёсини шариф ёки уч Ихлос ва бир Фотиҳа ўқиб бағишланади. Сўнгра ҳеч нарса ўйламай, ҳурмат ва тавозе билан исмини айтиб, воситачи бўлиши учун ёлворилади.

Батафсил

Дуолар нимага қабул бўлмайди?

Савол: Дуолар нимага қабул бўлмайди?

Жавоб: Шартларига риоя этиб қилинган дуо қабул бўлади. Ҳадиси шарифда “Раббингиз каримдир, ўзига узатилган қўлни бўш қайтаришдан ҳаё этади, қилинган дуони қабул этади” деб марҳамат қилинган.

Дуонинг қабул бўлиши учун баъзи хусусларга эътибор бериш керак. Сабабларга ёпишмасдан исташ қуруқ тиланиш бўлади. Ҳадиси шарифда “Ўзи ҳаракат қилмасдан дуо этган киши, қуролсиз жангга кирган киши кабидир” деб марҳамат қилинди. (Дайламий)

Қилиниши керак бўлган ишлардан баъзилари қуйида келтирилган:

Батафсил