Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Меърож кечаси

Савол: Меърож нима дегани ва бу кечанинг аҳамиятли томони нима?

Жавоб: Меърож зинапоя деганидир. Расулуллоҳнинг кўкларга чиқарилиб, биз билмайдиган жойларгача кўтарилган Ражаб ойининг 27-кечаси. Исро сурасининг илк ояти каримасида Меърож ҳақида маълумот берилган.

Мутазила фирқасидагилар Расулуллоҳ жанобимизнинг бир онда Жаннатни, Жаҳаннамни ва бир қанча жойларни кезиб келишига ақллари бовар қилмайди. “Меърожни қабул этиш Аллоҳга макон иснод қилган бўлади” деб Меърожни инкор этадилар. Аллоҳу таоло ҳазрати Мусо билан Тур тоғида гаплашган. Бундан Тур тоғи Аллоҳу таолонинг макони деган маъно келиб чиқмайди. Жаннатга кирган мўминлар ҳам Аллоҳу таолони кўрадилар. Жаннат ҳам Аллоҳу таолонинг макони эмас. Аллоҳу таоло макондан муназзаҳдир.

Батафсил

Барот кечаси

Барот кечаси Шаъбон ойининг 15 кечасидир. Бу йил (2025) 13 февралдан 14 февралга  ўтар кечаси бўлади. Тафсирларда Қуръони каримнинг бу кеча Лавҳ-ул-маҳфузга тушгани билдирилган. Ояти каримада маолан “Очиқ-ойдин бўлган Китобга онт бўлсинки, биз уни (Қуръонни) муборак бир кечада туширдик. Албатта биз инсонларни огоҳлантирмоқдамиз” деб буюрилган. (Духон, 2-3)

Ҳар йили Шаъбон ойининг 15-чи Барот кечасида шу йили бўладиган нарсалар, амаллар, умрлар, ўлим сабаблари, даражаларнинг кўтарилиш-пасайиши, яъни барча нарса Лавҳ-ул маҳфуздан олиниб малакларга маълум қилинади. Сарвари олам жанобимиз бу кеча кўп ибодат, кўп дуо қилардилар.

Шаъбон ойида нима сабабли кўп рўза тутганлиги сўралганида Расулуллоҳ: “Шаъбон шундай фазилатли ойки, инсонлар бундан ғофилдир. Бу ойда амаллар оламларнинг Раббига арз қилинади. Мен ҳам амалларимнинг мен рўзадор пайтимда арз қилинишини истайман” деб марҳамат қилганлар. (Насоий)

Батафсил

Мавлуд кечаси

Савол: Мавлудни нишонлаш бидъатми?

Жавоб: Мавлуд - таваллуд чоғ, туғилган пайт демакдир. Мавлуд кечаси Рабиул аввал ойининг 11 ва 12 кунлари орасидаги кеча. Бу (2024) йил 14 сентябрдан 15 сентябрга ўтар кечасига тўғри келади. Сарвари оламнинг (алайҳиссалом) туғилган кунлари, барча мусулмонларнинг байрамидир.

Расулуллоҳ дунёга келганида амакиси Абу Лаҳабнинг жорияси Сувайба “Укангиз Абдуллоҳ ўғиллик бўлди” деб хушхабар келтирганида хурсанд бўлганидан “Унга сут бериш шарти билан сени озод этдим” деган эди. Шу сабабдан Абу Лаҳабнинг азоби ҳар Мавлуд кечасида енгиллайди.

Батафсил