Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Аслида хаста менман

Жунайд Бағдодий ҳазратларининг кўзларида қаттиқ оғриқ пайдо бўлди. Барчага яхшилик қиладиган, сахийлиги билан машҳур бўлган бир табибни чақиришди. Бу табиб насроний эди. Кўздан кечиргандан кейин “Кўзларингизга асло сув текказманг, сув тегса кўр бўлиб қоласиз” деди. Жунайд Бағдодий ҳазратлари “Кўзларимга сув текказмай, қандай таҳорат оламан?” деганида “Агар кўзларингиз сизга керак бўлса, сув текказмайсиз” деди. Жунайд Бағдодий ҳазратлари таҳорат олиб, намоз ўқиди ва намоздан кейин бироз ухлади. Тушида “Кўзларини Аллоҳ учун, Аллоҳнинг амри бўлган намоз учун фидо этган банданинг кўзларига шифо берамиз” дейилди. Уйғонганида кўзларидаги оғриқ қолмаганди.

Эртасига назорат учун келган табиб кўзларининг бутунлай соғайиб кетганини кўриб, ажабланди. Ҳайратомуз оҳангда “Бундай иллатнинг бир кунда бутунлай йўқолиши тиббиёт тарихида кузатилмаган ва бўлиши ҳам мумкин эмас. Қандай соғайиб кетди?” деб сўради.

Жунайд Бағдодий ҳазратлари тушини айтиб берди. Табиб дарров эгилиб қўлини ўпиб, имон келтирди: “Аслида хаста сиз эмас, мен эканман. Сизнинг кўзларингиз оғриган бўлса, меники кўр экан. Ҳақиқатни кўролмаган мен эканман” деди.

Ҳикмати илоҳийга қаранг, сахий ва яхшилик қилувчи бир насронийнинг ҳидоятга қовушиши учун Аллоҳу таоло Жунайд Бағдодий ҳазратларининг кўзларига оғриқ беради. Шу тариқа табибнинг ҳидоятига сабаб қилади.

Батафсил

Сен нимага йиғлаяпсан?

Ҳасан Басрий ҳазратларига бир зот келиб “Менинг бир қизим бор, кеча-кундуз йиғлайвериб, кўзлари кўр бўлди. Бунинг давоси йўқми?” деб ёлвориб сўради. Ҳасан Басрий ҳазратлари қайғуга ботиб, унинг уйига борди.  Қиздан нимага йиғлаганлигини сўради. Қиз дедики: “Жаноб, мен Раббимга ошиқман. Унга ошиқлигим сабабли йиғлаяпман. Гапимни ва ҳолимни тушунадиган йўқ. Сиз бўлмаганингизда буни яна айтмасдим. Кўр бўлган кўзларим учун ҳам сиқилмайман. Агар бу кўзлар охиратда Аллоҳу таолони кўра олса, унга минглаган кўз фидо бўлсин. агар бу кўзлар буюк Аллоҳни кўришга лойиқ бўлмаса, уларни кўз деб олиб юришнинг нима фойдаси бор? Охиратда кўр бўлсалар, дунёдалигида ҳам кўр бўлиб кетсин.”

Ҳасан Басрий ҳазратлари “Шундай давом эт, қизим. Ҳеч қайғурма. Пайғамбар жанобимиз “Киши севгани билан бирга бўлади” деб суюнчилаганлар. Биз аслида бу ерга насиҳатчи ва табиб сифатида келгандик. Даволамоқчи эдик. Ҳолбуки ўзимизга насиҳатчи ва табиб топиб, кетяпмиз” деди.

Батафсил

Гуноҳ хасталигининг дориси

Боязид Бистомий ҳазратлари бир куни руҳий хастахона ёнидан ўтиб кетаётганида биттасининг тўқмоқ билан бир нарсаларни ўраётганини кўриб, ундан сўради:

- Нима қиляпсан?

- Телбаларга дори қиляпман.

- Менинг касалимга ҳам бир дори тавсия этасанми?

- Қандай касаллик?

- Гуноҳ ишлаш.

- Мен гуноҳ касаллигини тушунмайман... Мен телбаларга дори қиламан.

Шунда бу гапларни эшитиб турган бир телба Боязид Бистомий ҳазратларига деди:

- Сенинг касаллигинг давосини мен айтаман. Тавба ҳиди билан истиғфор баргини аралаштир. Қалб ҳовончасида тавҳид тўқмоғи билан майдала. Инсоф элагидан ўтказ. Кўз ёши билан суюлтир. Ишқ тандирида пишир... Тонг ва шомда кўп-кўп е... Шунда сенинг касалингдан асар ҳам қолмайди.

Бистомий ҳазратлари “Эҳ, олчоқ дунё! Демак сени ҳам телба деб бу ерга олиб келибдилар” деб у ердан кетди.

Батафсил