Юсуф Ҳамадоний

Юсуф Ҳамадоний ҳазратлари Силсилаи олиянинг саккизинчисидир. Фиқҳ олими эди, ҳадис илмини ҳам ўрганди. Тасаввуфни Абу Али Формадий ҳазратларидан ўрганиб, унинг суҳбатларида камолга етди. Юзлаган талабалари бор эди. Абдуллоҳ Барқий, Аҳмад Яссавий ва Абдухолиқ Ғиждувоний каби буюк авлиёлар етиштирди. Бир тарафдан тўғри дин билимларини ўргатишга ҳаракат қилар, инсонлар билан муомала қилишдан, уларни етиштириш учун меҳнат қилишдан ҳеч чарчамасди. Бошқа тарафдан хасталарга дори бериб, барчанинг дардига даво топишга уринарди.

Батафсил

Абу Али Формадий

Абу Али Формадий ҳазратлари Силсилаи олиянинг еттинчисидир. Ўз даврининг танҳоси эди. Зоҳирий дин илмларини Абул Қосим Қушайрийдан ва бошқа олимлардан ўрганди. Насиҳатлари жуда таъсирли эди. Низом-ул-мулк ва замонининг давлат бошчилари уни қаттиқ ҳурмат қилардилар. Тасаввуф илмининг мутахассиси эди. Имом Ғазолий ва Юсуф Ҳамадоний ҳазратларининг устози эди.

Ўзи айтиб берган:

Ёшлигимда Нишопурда илм ўрганардим. Бир куни Шайх Абу Саид Абулхайр ҳазратларининг Нишопурга келаётгани ҳақида хабар олдик. Кароматлари машҳур эди.

Батафсил

Абул Ҳасан Ҳарқоний

Абул Ҳасан Ҳарқоний ҳазратлари Силсилаи олиянинг олтинчисидир. Буюк ислом олими Боязид-и Бистомий ҳазратларининг руҳониятидан фойдаланиб, юксалганди. Замонининг қутби эди.

Бир куни табиб Ибн Сино Шайх Абул Ҳасан Ҳарқоний ҳазратларининг уйига зиёратга келди. Аёлининг феъли ёмон эди. Унга озор бериб, ўрмонга ўтинга юборганди. Ибн Сино ўрмонга кетаётганида Шайхнинг ўтин юкланган бир арслон билан бирга келаётганини кўрди. “Бу қандай ҳол?” деб сўраганида “Уйимдаги бўрининг ғам-алам юкини ташиганим учун бу арслон ҳам бизнинг юкимизни ташимоқда” деб жавоб берди.

Батафсил

Боязид-и Бистомий

Боязид-и Бистомий ҳазратлари Силсилаи олиянинг бешинчисидир. Орифлар султони деган ном билан машҳурдир. Исми Тайфурдир. Увайсий эди. Ўзидан қирқ йил аввал вафот этган имоми Жаъфари Содиқ ҳазратларининг руҳониятидан фойдаланди. 113 олимдан илм ўрганди. Жуда олим, фозил ва адиб киши эди.

Батафсил

Жаъфари Содиқ

Жаъфари Содиқ ҳазратлари Аҳли байтдан бўлиб, Силсилаи олиянинг тўртинчисидир. Отаси Муҳаммад Бокир, бобосининг бобоси ҳазрати Алидир.

Илм ва фазилатда замонининг бир донаси бўлди. Дин билимлари билан бир қаторда фан илмларида ҳам сўзлари далил эди. Етиштирган талабалари жабр ва кимё илмларида турли кашфлар қилган, бу илмларнинг асос системасини қурганлар. Физика ва кимё илмларининг мавзусини ташкил этган модда ва улар ҳақида билими жуда теран эди. Кимёнинг отаси ҳисобланадиган Жобир ҳам Жаъфари Содиқ ҳазратларининг шогирди эди.

Батафсил

Қосим бин Муҳаммад

Қосим бин Муҳаммад ҳазратлари Тобеъиннинг буюкларидан бўлиб, Мадинада етишган ва “Фуқаҳо-и сабъа” деган ном билан машҳур бўлган етти буюк олимдан биридир. Силсилаи олия деб аталувчи улуғ олим ва валийларнинг учинчисидир.

Отаси Муҳаммад ҳазрати Абу Бакрнинг ўғлидир. Имоми Зайналобидин билан ҳам холавачча бўладилар. Отаси шаҳид қилиниб, кичик ёшида етим қолгач, аммаси ҳазрати Оишанинг ёнида ўсиб-улғайди. Асҳоби киромдан бир қанчасини кўрган ва улардан илм ўрганган.

Батафсил

Салмон Форисий (родиаллоҳу анҳ)

Салмон Форисий ҳазратлари Асҳоби киромнинг буюкларидан ва машҳурларидандир. Аҳли байтдан саналади. Инсонларни Ҳаққа даъват этган, тўғри йўлни кўрсатиб саодатга қовуштирган “силсила-и олия” деб аталадиган улуғ олим ва валийларнинг иккинчи ҳалқасидир.

Хандақ ғазосидан бошлаб, бутун жангларда иштирок этган. Бадр ва Ухуд ғазосидан кейин мусулмонлар Мадинага учинчи марта ҳужум қилмоқчи бўлган мушрикларга қарши қандай ҳимояланиш кераклигини маслаҳатлашаётган эдилар.

Батафсил

Ҳазрати Абу Бакр Сиддиқ (родияллоҳу анҳ)

Ҳазрати Абу Бакр Сиддиқ пайғамбарлардан кейин жами инсонларнинг энг устунидирлар. Ашъараи мубашшаранинг, яъни Жаннат билан суюнчиланган ўн саҳобанинг биринчисидир. Жаноби Пайғамбаримизнинг қайнотаси, ҳазрати Оишанинг отасидир. Ҳазрати Абу Бакр Расулуллоҳга ўзгача садоқат ва муҳаббат билан боғланган эди. Ҳатто вафотига Пайғамбаримиздан ажралиб қолишдан туйган қайғуси, ғами ва ҳасрати сабаб бўлганди.

Батафсил

Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом

Муҳаммад (алайҳиссалом), Аллоҳу таолонинг ҳабиби, севгилиси, яратилган бутун инсониятнинг ва бошқа махлуқотнинг ҳар тарафлама энг юксаги, энг чиройлиси, гўзали ва шарафлисидир. Ул зот, Аллоҳу таолонинг ўзи мадҳ этган, жамики инсониятга ва жинга пайғамбар қилиб танлаган, сўнгги ва энг юксак Пайғамбаридир. Ул сарвар оламларга раҳмат қилиб юборилган бўлиб, дунёдаги жонли-жонсиз ҳамма нарса Ул зотнинг ҳурматига яратилган. Уларнинг муборак исмлари Муҳаммад (алайҳиссалом), такрор-такрор мадҳ этилган, жуда кўп мақталган деган маъноларни билдиради.

Батафсил