Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

2015 (ҳижрий 1436/1437) йилги қийматли кунлар ва кечалар

Батафсил

Янги йилни нишонлаш ва рождество

Савол: Янги йил ва Исо Масиҳ таваллуди (Рождество) ҳақида маълумот берасизми? Янги йилни нишонлаш жоизми?

Жавоб: Янги йил билан рождество бир-биридан тубдан фарқ қилади. Лекин янги йил рождество байрамининг давоми ҳисобланиши мумкин бўлганидан янги йил кечаси улардек ўйин-кулгу қилиш, уйини арча билан безаш, курка пишириб ейиш жоиз эмас. Чунки ғайримуслимларнинг байрамларида уларга ўхшаб нишонлаш, уларни тақлид қилиш бўлади.

Батафсил

Савдода қасам ичиш

Савол: Бир молни харидорга яхши кўрсатиш учун қасам ичишнинг зарари борми?

Жавоб: Тўғри бўлса ҳам савдо қилаётганда қасам ичмаслик керак. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

“Молини қасам ичиб яхши кўрсатишга уринган кишига қиёматда раҳм қилинмайди.” (Муслим)

“Савдода “Валлоҳи шундай, биллоҳи бундай” деб қасам ичган кишиларга ва ҳунармандлардан “Эртага кел, индинга кел”деб сўзида турмаганларга хайф бўлсин!” (Дайламий)

Батафсил