Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Савол: Таҳоратли юришнинг қандай фазилатлари бор?
Жавоб: Таҳоратли юришнинг фазилатлари кўп. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:
“Таҳоратли юрган киши мисоли рўза тутган кабидир.” (Дайламий)
“Чиройлик қилиб олинган таҳорат имоннинг ярмидир.” (Ибни Ҳиббон)
“Таҳорат олган кишининг гуноҳлари дарахтнинг барглари тўкилганидек тўкилади.” (Табароний)
“Жон олувчи фаришта келганида таҳоратли бўлган киши шаҳидлик мартабасига эришади.” (Табароний)
Савол: Мисвок ишлатишнинг қандай аҳамияти бор? Уни ишлатаётганда нималарга диққат қилишимиз керак?
Жавоб: Бугунги кунда замонавий тиббиётнинг тиш соғлиги борасида энди ўйлаб топаётган даволаш усулларини исломият 14 аср аввал билдирган. Тиш соғлигига катта фойда берадиган мисвок жуда оддий ва энг яхши тиш тозалаш воситасидир. Тиш чиришининг олдини олиш учун мисвок ишлатиш жуда фойдалидир.
Савол: Денгиз суви билан ёки ичида таёқчасимон микроб бўлган ичилмайдиган сув билан таҳорат олса бўладими? Ғусл қилаётганида совун идишдаги сувга тушиб кетса, бу сув билан ғусл олишнинг зарари йўқми? Ичига айрон, сирка тўкилган сув билан таҳорат олса бўладими?
Жавоб: Денгиз суви тоза. Ундан ичса ҳам бўлади. Лекин шўр бўлгани учун ичилмаганига қараб “бу билан таҳорат олишга ҳам бўлмайди, ғусл қилинмайди” деган қоида йўқ. Яъни “таҳорат ва ғуслда ишлатиладиган сув албатта ичишга яроқли бўлиш керак” деган қоида йўқ. Масалан нажс бўлгани учун ичишга яроқсиз сув билан таҳорат олинмайди.
