Савол: Бидъат фирқасида бўлган дўстимга бузуқ йўлда эканлигини билдиришим керакми?
Жавоб: Унга “Сенинг юрган йўлинг бузуқ, нотўғри” дейиш душманликка, жанжалга сабаб бўлади. Унга фойдали бўлган бир китоб, масалан ҳақиқий ислом олимларининг китобларидан бериш керак.
Ҳозирги кунда амри маъруф қилишнинг энг яхши ва осон йўли дуруст бўлган бир китоб беришдир. Насиби бўлса, ўқиб ўрганади. Насиби йўқ бўлса, биз китоб берганимиз учун савоб қозонамиз.
Савол: Уйга ёки масжидга кирганимизда ичкарида ҳеч ким бўлмаса, салом беришимиз керакми?
Жавоб: Ҳеч ким бўлмаса “Ассалому алайна ва ала ибодиллаҳиссолиҳин” деб салом берилади. Чунки уйимизда ва масжидда фаришталар бўлади. Елкаларимизда ҳам фаришталар бор. Уларнинг барчасига салом берган бўламиз.
Савол: Бир қиз билан кўришиб-гаплашиб турамиз. Учрашганда қўл ушлашиб, сайр қиламиз. Бир-биримиз билан гаплашишимиз ва қўл ушлашиб юришимиз зино ҳисобланадими?
Жавоб: Ёлғиз “зино” дейилганда жинсий алоқа тушунилади. Қизга боқишингиз бу кўз зиносидир. Гаплашишингиз эса тил зиносидир. Ҳадиси шарифда: “Кўзларнинг зиноси боқмоқ, қулоқнинг зиноси эшитмоқ, тилнинг зиноси гаплашмоқ, қўлнинг зиноси тутмоқ, оёқларнинг зиноси юрмоқдир” деб буюрилди. (Бухорий, Муслим, Абу Довуд)
Савол: Жинлар инсонга зарар бера оладими, инсон шаклига кира оладими? Уларнинг зараридан сақланиш учун нима қилиш керак?
Жавоб: Жинларнинг мусулмони ва мусулмон бўлмагани бор. Мусулмон бўлган жинлардан инсонга бир зарар келмайди. Улар фақат ибодат билан машғул бўладилар. Аҳли суннат олимлари уларни танийди. Солиҳ инсонлар каби кўриниб, суҳбат қиладилар. Кофир бўлган жинлар инсонларга турли шаклларда зарар берадилар. Инсондан ажралмай турли шаклларга кира оладилар. Масалан, микроб шаклига кириб, инсоннинг томирларида юради. Фақат мўминларнинг юрагига кира олмаса ҳам, қалбига васваса солиши мумкин. Эчки, илон, мушук шаклига кирганлари кўп кузатилган.
Савол: Барака, баракасиз дегани нима?
Жавоб: Барака дегани озгина молнинг фойдаси кўп бўлиши, кўп ишга яраши деганидир. Озгина мол баракали бўлса ҳам, кўп кишининг эҳтиёжига, кўп яхши ишлар қилинишига сабаб бўлади. Баракасиз бўлган моллар эса соҳибининг дунё ва охиратда фалокатига сабаб бўлади. Шундай экан, мол-мулкнинг кўп бўлишини эмас, баракали бўлишини хоҳлаш керак.
Ризқ ўзгармайди, камаймайди ва кўпаймайди. Ҳеч ким бировнинг ризқини ея олмайди. Ҳеч ким ўз ризқини еб тугатмасидан ўлмайди. Бир киши Аллоҳу таоло амр этгани учун меҳнат қилиб, ризқини ҳалол йўлдан изласа, азалда белгиланган ризқига қовушади. Бу ризқ унга баракали бўлади. Агар ризқини Аллоҳу таоло тақиқлаган жойлардан изласа, яна ўша азалда белгиланган ризқига қовушади. Лекин бу ризқ унга баракасиз, хайрсиз бўлади. Ризқига эришиш учун ишлаган гуноҳлари уни фалокатга етаклайди.
Савол: Никоҳ қандай янгиланади?
Жавоб: Никоҳни янгилаш дегани янгидан никоҳ ўқитиш дегани. Буни бир имомнинг назоратида бажариш шарт эмас. Бир одамнинг ёлғиз ўзи никоҳ янгилашда кифоя қилмайди. Эр ва аёлининг икки эркак ёки бир эркак билан икки аёл гувоҳ ёнида никоҳини янгилашлари лозим. Қулайлик бўлиши учун никоҳини янгилашга аёлидан ваколат олиш керак.
Никоҳ янгилаш учун аёлидан ваколат олганидан кейин икки эркак гувоҳ ёнида “Бурундан никоҳимда бўлган аёлимни у тарафдан вакил сифатида ва ўз тарафимдан асл сифатида ўзимга никоҳладим” дейилса, никоҳ янгиланган бўлади. Агар бошида ўқилган никоҳ саҳиҳ бўлмаса, бу никоҳи саҳиҳ бўлади. Эри аёлидан ваколат олмасдан, аёлисиз гувоҳлар олдида никоҳини янгилай олмайди.
Савол: Ҳаромга ҳалол ёки ҳаром нарса учун Аллоҳ рози бўлсин деган одамнинг кофир бўлиши дин китобларида ёзилган. Биз намоз ўқийдиган ҳижобли аёллармиз. Тўй-байрамларда баъзан бегона эркаклар билан қўл олишиб ёки юзимизни юзига текказиб кўришишга тўғри келади. Бизни ўпган қари эркакларга Аллоҳ рози бўлсин десак куфр бўладими? Мақсадимиз ҳаромга ҳалол дейиш эмас. Ташаккур айтишга ўхшаган нарса. Шунда ҳам барибир куфрга тушган бўламизми? Баъзилар сиз куфрга тушяпсиз дейишмоқда.
Жавоб: Бир ҳадиси шариф маоли қуйидагича:
“Билмасдан туриб фатво берган одамга ердаги ва кўкдаги фаришталар лаънат айтишади.” (Ибни Лаъл)
Мусулмонга кофир дейиш жуда таҳликали. Бундай ҳолатдан қутулиш йўли бор бўлса, шуни топиш керак. Чунки қайси сўз куфр, қайси сўз куфр эмас, билиш шарт.
