Бир амалга ҳам "суннат", ҳам "макруҳ" дейилса...

Савол: Тўрт мазҳаб орасида фарқли ҳукмлар бўлганидек бир мазҳаб ичида ҳам фарқли ижтиҳодлар учраб туради. Баъзан бири суннат деб айтган амалга бошқа олим макруҳ ҳам деган. Бу ҳолатда қайси бирига амал қилиш керак?

Жавоб: "Фатво фалон олимнинг ҳукми бўйича берилган" деб қайси қавл танлангани кўрсатилмаган бўлса, макруҳ деган олимнинг гапига амал қилиб, бу иш қилинмайди. Масалан, таҳоратда юзини юваётганда қалб билан ният қилиш суннат. Тил билан ният қилишга ҳам "суннат", "мустаҳаб" ёки "бидъат" деб уч хил ҳукм берилгани “Ибни Обидин”да ёзилган. Суннат ёки бидъат дейилган бир ишни қилмаслик кераклиги “Бариқа”, “Ҳадиқа” ва “Ибни Обидин”да билдирилган. (Саодати абадия) 

Батафсил

Чаршаф, салла кийиш, соқол қўйиш

Савол: Кундалик урф-одатга тегишли суннатларга риоя қилмаслик гуноҳми?

Жавоб: Суннатлар урф-одат, анъанага тегишли бўлиш-бўлмаслигига қараб икки хил бўлади:

1- Суннати ҳудо: азон, иқомат айтиш каби ислом динининг шиорларидир. Бошқа динларда йўқ.

2- Суннати зоида: кўпликда "суннати завоид" дейилади. Расулуллоҳнинг юриш-туриш, кийиниш шакли, еб-ичишлари, воситага минишлари, бир ишни ўнгдан бошлаши ёки чапдан бошлашлари, соч кўриниши, салла ўраш шакли каби одатлардир.(Ҳадиқа)

Батафсил

Махсус кунларни нишонлаш

Ота-оналар куни

Савол: Ота-оналар кунининг динимизда ўрни борми? Бу кунларда ҳадя бериладими?

Жавоб: Европадан кириб келган “Ота-оналар куни” одатдир. Бундай урф-одатдаги янгиликларга одатда бидъат дейилади. Одатда бидъат бўлганлиги ва зарарли эмаслиги, динга зид тарафи бўлмаганлиги учун ота-оналар кунини нишонлашнинг ва бу кун муносабати билан ҳадя беришнинг зарари йўқ.

Ота-онани йилда бир кун ёдга олишнинг ўрнига ҳар куни хотирлаш, уларга хизмат қилиш, вафот этган бўлишса, уларга дуо қилиш, хайр-ҳасанотда бўлиш керак. 

Батафсил

Тажвид қоидалари

Батафсил

Алоҳида мавзулар

Батафсил

Тақвим тафовути

1-савол: Намоз вақтларини кўрсатувчи тақвимлар ва рамазон имсокиялари (жадваллари) нима учун бир-биридан фарқ қилади? Нима учун барчаси бирдай эмас?

ЖАВОБ: 1983 йилдан аввал бутун тақвимларда намоз вақтлари бирдай эди. Лекин 1983 йили намоз ва рўза вақтлари ўзгартирилди. 1982 ва ундан олдинги йилларнинг қайси бирига қарасак ҳам бутун тақвимларда тўғри имсок (фажр) ва намоз вақтлари берилган. 1983 йилдан бошлаб эса, тўғри вақтларга оид ҳисоб-китобнинг усул ва қоидалари тарк этилди.

Тақвимлар орасидаги тафовутнинг сабаби иккита:

Биринчиси: Илмий, астрономик заруратга биноан вақтларнинг ҳисобига мутлақо қўшилиши керак бўлган Тамкин муддатининг баъзи вақтлардан бутунлай олиб ташланиши, баъзи вақтлардан эса камайтириб ишлатилишидир.

Иккинчиси: Имсок вақти ҳисобларида қуёшнинг уфқ остидаги баландлик даражаси бўлган иртифоси -19°дан -18°га камайтирилиб, қуёшнинг уфққа яқинлаштирилишидир.

Қуйидаги изоҳлар, Туркия ва Ўрта Осиё сингари йилнинг ҳар фаслида, ҳар бир вақти тўлиқ ташаккул қиладиган, яъни кирадиган, ўлкаларга тегишли.

Батафсил