Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Жаноза
“Қандай ҳолатда яшасангиз, шу ҳолатда жон берасиз. Қандай ҳолда ўлсангиз, шу ҳолда ҳашр бўласиз (тириласиз).” (Ҳадиси шариф)
Аллоҳу таоло барчамизга ҳусни хотима (хайрли оқибат) берсин, калимаи шаҳодат келтирган ҳолда кўз юмишни насиб этсин.
Малак-ул мавт тўсатдан келади. Яқин одами тўсатдан вафот этганлар талмовсираб қолади. Оёқ-қўли бўшашиб, баъзи бир ишларга кучи етмай қолса, баъзиларини нотўғри қилади. Оғир изтиробга, ғам-ғуссага ботади. Шу сабабли баъзи нарсаларни билиб олишнинг фойдаси бор.
Савол: Кийим кир бўлса, нажс бўладими? Нажосат теккан кийимларни қанча марта ювиш керак?
Жавоб: Нажосат тегмаган кийимлар кирдан тозаланиш учун ювилади. Кир нажс эмас. Бир марта ювилса ҳам бўлади, умуман ювилмаса ҳам нажс эмас.
Нажосат теккан кийимларни ювишнинг маълум бир сони йўқ. Бир марта ювганда нажосат кетса, кифоя. Нажосат кетганидан кейин ранги ва ҳиди қолса ҳам зарари йўқ. Иссиқ сув билан ёки совунли ва кир ювиш кукуни (порошок) билан ювиш шарт эмас.
Пайғамбаримиз марҳамат қилдиларки: “Бир ерда вабо чиққанини эшитсангиз, у ерга борманг. Сиз яшаётган жойдан вабо чиқса, у ердан кетманг.”
Ҳазрати Оиша (родиаллоҳу анҳо) баён қилади: “Расулуллоҳ (алайҳиссалоту вассалом)дан таун касаллиги ҳақида сўрадилар. Пайғамбаримиз “У сиздан аввалгиларга Аллоҳ юборган бир азоб эди. (Энди) Уни Аллоҳ мўминларга раҳмат қилди. Таун тарқалган ўлкада бўлган бир қул ўзига Аллоҳ тақдир этган нарса юқишини билиб, савоб умидида сабр қилиб, у ерда қолса ва ташқарига чиқмаса, мутлақо унга шаҳид савобининг бир мисли берилади” деб жавоб бердилар.” (Бухорий, Тибб31, Анбиё 50, Қадар 15)
