Намознинг ичидаги фарзларига «рукн» дейилади. Рукнлар ҳаммаси бўлиб беш донадир:
1. ҚИЁМ: Намоздаги бешта рукндан биринчиси бўлиб, оёқда тик туриш деган маънони англатади. Тик туролмайдиган хаста, намозини ўтириб ўқийди. Ўтира олмайдиганлар эса, чалқанча ётган ҳолда боши билан имо-ишора қилиб ўқишади. Бу вазиятда касалнинг юзи осмонгамас, Қиблага қараб туриши учун, бошининг тагига ёстиқ қўйилади. Оёқларни Қиблага узатиб ётмаслик учун, тиззаларни букиб ётиш керак.
|
Аллоҳу акбар |
4 марта |
|
Ашҳаду анло илоҳа иллаллоҳ |
2 марта |
|
Ашҳаду анна Муҳаммадан расулуллоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алас-салоҳ |
2 марта |
|
Ҳайя алал-фалоҳ |
2 марта |
|
Аллоҳу акбар |
2 марта |
|
Ло илоҳа иллаллоҳ |
1 марта |
Азон - хабар бериш, халққа билдириш деганидир. Беш вақт намоз учун, қазо намозлари учун ва Жума намозларида эркакларнинг азон айтишлари - суннати муаккададир. Аёл кишиларга, азон ёки иқомат айтиш макруҳдир. Азон - бошқаларга билдирмоқ мақсадида юксакроқ жойга чиқиб, бевосита ўз жонли овози билан айтиш орқали адо этиладиган ибодатдир. Азон айтаётганда муаззиннинг, икки қўлини қулоқларига кўтариб, бармоқларининг биттаси билан қулоқ тешикларини беркитиши мустаҳабдир. Иқомат айтиш, азон айтишдан афзалроқдир. Азон ҳам, иқомат ҳам Қиблага қараб айтилади. Азон ва иқомат айтаётганда гапирмаслик ва бири салом берса, муаззин алик олмаслиги керак.
Пайғамбар жанобимиз Рамазон ойи ҳақида шундай марҳамат қилганлар: “Рамазон ойи муборак бир ойдир. Аллоҳу таоло сизларга Рамазон рўзасини фарз қилди. Бу ойда раҳмат эшиклари очилади, Жаҳаннам эшиклари бекилади, шайтонлар кишанланади. Бу ойда бир кеча борки, минг ойдан қийматлидир. Бу кечанинг (Қадр кечаси) хайридан маҳрум қолган кимса, ҳар қанақа хайрдан маҳрум қолган бўлади.” (Насоий)
Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:
“Рамазон ойи бошланганда “Эй хайр аҳли хайр қилишга шошил! Ёмонлик аҳли сен ҳам ёмонлик қилишдан ўзингни тий!” дейилади.” (Насоий)
11 февраль якшанба куни Шаъбон ойи бошланди. Расулуллоҳ Шаъбон ойига жуда ҳурмат кўрсатар ва “Ё Рабби, Ражаб ва Шаъбон ойларини бизларга муборак қил ва бизни Рамазонга эриштир” деб дуо қилардилар. Оиша онамиз айтадики: “Расулуллоҳнинг ҳеч бир ойда Шаъбон ойидагидан кўп рўза тутганларини кўрмадим. Баъзан бутун Шаъбон ойини рўза тутиб ўтказардилар.”(Бухорий)
Шаъбон ойида нима учун кўп рўза тутиши сўралганида Пайғамбаримиз: “Шаъбон шундай фазилатли ойки, инсонлар бундан ғофил. Бу ойда амаллар оламларнинг Раббига арз қилинади. Мен ҳам амалимнинг рўзадор эканлигимда арз этилишини истайман” деб марҳамат қилдилар. (Насоий)
