Савол: Намознинг шартларидан бўлган истиқболи қибла нима дегани?
Жавоб: Намозни Каъбага қараб ўқиш деганидир. Макка шаҳридаги Каъба йўналишига қибла истиқомати дейилади.
Савол: Қибла Каъбанинг биносими?
Жавоб: Йўқ, қибла фақат Каъбанинг ўзидан иборат эмас, балки у турган майдондир. Яъни ўша майдоннинг ердан Аршгача бўлган таги ва усти қибла ҳисобланади. Шунинг учун денгиз тагида, қудуқда, баланд тоғларда ва самолётларда ўша томонга қараб намоз ўқилади.
Савол: “Саодати абадия”да “Қибла йўналишини билмаган киши уни суриштирмасдан намоз ўқиса, қиблага тўғри йўналган бўлса ҳам намози қабул бўлмайди. Лекин йўналишни тўғри топганлигини намоздан сўнгра билса, қабул бўлади” дейилган. Шу жойини тушунмадик.
Жавоб: Қиблани суриштирмасдан ўқигани учун намози қабул бўлмайди. Кейиндан қиблага тўғри йўналганини билса, намози қабул бўлади. Билмаса қабул бўлмайди. Қайси тарафга қараб ўқиганини билмагани учун қабул бўлмайди.
Таҳоратли киши таҳорати бор-йўқлигини билмаса, намоз ўқиса қабул бўлмайди. Чунки таҳорати борлигини билмайди. Лекин таҳоратли эканлигини хотирласа, намози қабул бўлади.
Савол: Ўтирганда қиблага орқасини қаратиб ўтириш ёки қиблага оёқ чўзиш жоизми? Эски масжидларда ваъз курсиси қиблага терс бўлмас эди, янги масжидларда қиблага терс қилиб ясалмоқда. Бу дурустми?
Жавоб: Мўътабар диний китобларда қуйидагича билдирилган:
1. Ётганда ва ўтирганда қиблага оёқ чўзиш макруҳдир.
2. Мусҳафга оёқ чўзиш макруҳ. Мусҳаф баланд жойда турган бўлса, макруҳ эмас.
Аъмаш: “Эй фиқҳ олимлари! Сизлар табиб, биз ҳадис олимлари эса, дори тайёрловчиларга ўхшаймиз” дерди...
Ҳозир бирон ҳадиси шариф эшитганда дарров “Саҳиҳми ўзи?” деб лаб чўчайтадиганлар тобора тез-тез учрайдиган бўлиб қолди. Шундай пайтда улардан "қани бир кутуби ситтани санаб беринг-чи" деб сўрайман. Аксарияти “У нима?” дегандай кўзларини лўқ қилади. Ҳадис китоблари номини айтишга ожиз бечораларнинг, уялмай ҳадиси шарифнинг сиҳҳатини суриштиришига куласанми, куясанми, билмайсан киши.
Бу учун ўзингизни қисқа ҳисоб-китобга тортишингиз керак. Чунки яхши одам аввало бировнинг кўнглини оғритмайди. Сўнгра навбати билан яхши инсон диннинг амр ва тақиқларига амал қилади. Динга хизмат қилади. Кўп ибодат қилса ҳам тавбани тарк этмайди. Атрофидагиларга азият бериш, ташвишга солиш кибрлилик аломатидир.
Савол: Ўғил болаларни хатна қилдиришга бидъат деб, динда йўқлигини даво қилаётганлар чиқмоқда. У ҳолда 1400 йилдан буён неча-неча олиму авлиёлар, мужтаҳидлар ва бутун уммат ёппасига бидъат ишламоқдами?
Жавоб: Ҳозир мазҳаб ва машраби номаълум баъзи тентаклар диндаги дуч келган ҳукмга "бидъат" тамғасини босишга киришган даврдамиз. Бу гумроҳлар, гўё дин энди келгандек, гўё ушбу диннинг пайғамбари бўлмагандек, ҳар фурсатда динимиз ва Расулуллоҳ ворислари бўлмиш ислом олимларига эътироз қилишмоқда. Булар қиёмат аломатларидандир. Чунки ҳадиси шарифда“Қиёмат яқинлашганда одамлар аввалги олимларни жоҳиллик билан айблашади” деб башорат қилинган. (Ибни Асокир)
