1. Имомнинг ва ёлғиз намозхоннинг ҳар ракъатда Фотиҳани сурасини бир дафъа ўқиши – вожибдир.
2. Фотиҳадан кейин бир сура ёки камида уч қисқа оят ўқиш.
3. Фарз намозларининг илк икки ракъатида ва бошқа бутун намозларнинг ҳар ракъатида Фотиҳадан кейин бир Замми сура ўқиш вожиб.
1. Таҳрима такбири ва Қунут такбирида эркаклар қўлларини қулоққа, аёллар эса кўкракка кўтариши суннатдир.
2. Такбирда кафтни қиблага қаратиб туриш.
3. Такбирдан кейин қўл боғлаш.
1. Қиёмда, сажда ўрнига қараб туриш.
2. Рукуъда оёқ учларига қараб туриш.
3. Саждада бурун қўйилган жойга қараб туриш.
Савол: Одам алайҳиссаломдан бери келаётган Аллоҳнинг дини ҳазрати Исодан кейин қандай бузилди? Ким бузди? Авваллари ҳаром бўлган нарсаларнинг ҳалол этилиши қандай юз берди? Уч тангри ишончи қаердан келди?
Жавоб: Французлар Сант Паул деб атайдиган Болус-Паулус-Павлос исмли бир яҳудий пайғамбар яҳудийлардан келмади деб, ўзини насронийларга исавий қилиб кўрсатиб, ўзини дин олими сифатида танитди. Ҳазрати Исодан кейин биринчи иши ҳақиқий Инжилни йўқотиш бўлди. Исо Аллоҳнинг ўғли деди. Шаробни ва тўнғизни ҳалол қилди. Қиблаларини Каъбадан қуёш чиқадиган тарафга алмаштирди. Аллоҳ ҳам битта, ҳам учта деди. Диндан қайтган бу яҳудийнинг сўзлари дастлаб ёзилган тўрт Инжилга, хусусан, Луканинг Инжилига аралашиб кетди. Ҳазрати Исонинг суҳбатларида бўлган, ҳазрати Исонинг дўсти, ёрдамчиси, яъни ҳаворийлардан бўлган Барнабас ҳазрати Исодан эшитганларини ўзгартмасдан ёзиб қолдирган эди. Лекин бузуқ тўрт Инжилга алданганлар, фирқаларга бўлинди. Бир-биридан фарқли 72 та фирқа ҳосил бўлди. Павлоснинг ҳиёнати фош қилиниб, Қуддусда икки марта ҳибсга олинди. Сўнгра Римга жўнатилди. У ерда Нерон томонидан боши танасидан жудо этилди.
Агар Павлоснинг ҳаёти яхшилаб синчикланса, унинг доимо ҳаворийларни ёмонлагани ва уларни тинимсиз таъқиб қилишга урингани яққол кўзга ташланади. Жуда кўп христиан роҳиблари Павлосни христианликнинг ягона қурувчиси деб тан олишади. Чунки попларнинг фикри бўйича ҳазрати Исо билан ҳаворийлар иймон ва ибодат жиҳатидан яҳудийликка (ҳазрати Мусонинг динига) боғлиқ бўлиб қолгандилар. Павлос бунга қарши чиқиб, яҳудийликка тегишли бўлган бутун ибодатларни тарк эттирди. Шу тариқа ҳазрати Исо ва ҳаворийлар билдирган динга зид янги дин пайдо бўлди. Бу дин ҳаворий Петруснинг таблиғ этишга ҳаракат қилган ҳақиқий насронийликдан ўзгача, Павлоснинг фикрларидан пайдо бўлган дин эди.
Поплар Павлосни муборак деб билишади. Павлоснинг ёзган мактублари Аҳд-и жадиднинг охирида муқаддас китобнинг бир қисмини ташкил этади. Лука ёзган Расулларнинг ишлари қисми Павлоснинг таржимаи ҳолидир. Павлоснинг ёзган мактублари ҳам бузуқликда тўртта Инжилга ажралишдек залолатдан кам эмас. Павлос талимотининг аксар қисми христианликнинг иймон асосларини ташкил этади. Масалан:
“Гуноҳ, руҳ ва бадан учун ўлим, ҳазрати Одамнинг тақиқланган мевани ейиши билан бошланди. Ҳазрати Одамнинг наслидан келган бутун гўдаклар бу гуноҳ ифлослигига булғаниб туғилади. Тангри ёлғиз ўғлини ер юзига юборди ва ҳазрати Одамдан бери келаётган гуноҳдан одамзодни қутқарди.”
Павлос мана шундай ҳурофотларни динга аралаштириш билан насронийликдан ўчини олди. Христианлар эса ҳалигача уни Расул Павлос дейишиб, уни насроний азизи сифатида улуғлашади. Ҳазрати Исони умрида кўрмаган бир одамнинг сўзлари билан динларининг иймон ва ибодат асосларини ҳеч чекинмай белгилашяпти. Шунча зиддиятларга қарамай яна мана шундай ҳурофотга ботган диннинг Аллоҳ юборган энг сўнгги ва энг комил дин эканлигини даво қилишяпти.
“Изҳор-ул ҳақ”да айтиладики: Павлоснинг гапларида зидликлар жуда кўп. “Расулларнинг ишлари” китобида “У билан бирга сафар қилганларнинг тили тутилди. Овозни эшитади, аммо ҳеч кимни кўрмасдилар. (9/7 боб). Мен билан бирга бўлганлар нурни кўрдилар. Аммо менга сўзланган сўзни эшитмадилар. (22/9 боб)” дейилади. 26-бобда эса овоз ҳақида умуман гапирилмайди, яъни уч ифода бир-бирига мос келмайди.
Яна айтиладики: Раб унга “Тур, шаҳарга кир. Нима қилиш керак бўлса, сенга айтилади” деди. (9/6 боб)
Раб менга: Тур Шомга бор, у ерда нима қилиш кераклиги сенга айтилади. (22/10 боб)
Ўрнингдан тур, чунки кўрган нарсаларингда сени гувоҳ қилиш учун сенга кўриндим. Сени юборган миллатлардан ҳам қутқараман. (26/17,18 боб)
9- ва 22-бобларда нима қилиши кераклиги шаҳарга киргандан кейин айтилиши баён этилса, 26-бобга кўра овозни эшитган жойида нима қилиши кераклиги унга айтилган.
Нурни кўриб, ҳаммамиз ерга йиқилдик. (26/14 боб)
Ҳолбуки 9/7 бобда у билан бирга бўлганлар овоз чиқара олмайдилар. 22 бобда эса нутқи тутилади, деган сўз йўқ.
Ҳозирги христианлар Инжилларини мана шундай қарама-қаршиликлардан холи қилишга уринишмоқда.
Савол: Христианлар аввалдан уч худога ишонса ҳам нимага китобли кофир эди-ю, энди мушрик бўлишди? Эски христианларнинг сўйган жонзотлари ейилардию, ҳозиргиларнинг сўйганлари нимага ейилмайди?
Жавоб: Авваллари расмларга, ҳайкалларга сажда этардилар. Қўлларидаги бузуқ Инжилларни Тангрининг Исога юборган китоби дердилар. Исо тангрининг элчиси, уни жуда севади, ҳар истаганини яратади. Отанинг ўғлини жуда севганидек Тангрига ота, Исога ўғил дейишарди. Шафоат қилиши учун Исога ёлворардилар. Улар аҳли китоб, яъни китобли кофир бўлса ҳам мушрик эмасди.
Ҳозирда эса кўпи “Исода илоҳлик сифатлари бор. Отасидек ҳар хоҳлагани яратади. Абадий ва азалий тирикдир” дейишяпти. Шунинг учун бундай фикр юритганлар мушрик бўлишмоқда. Бундай ишонишга ширк дейилади. Бу тариқа ибодат этилган расм, ҳайкал, хочлар бут бўлади. Бундай ишонишда бўлган христианлар сўйган ҳайвонлар ейилмайди. Лекин аҳли китоб христиан ёки мушрик сўйганлиги номаълум бўлганлиги ва суриштириш керак эмаслиги учун христиан мамлакатларида сўйилган ҳайвонларнинг гўштларини ейиш жоиз бўлади.
Савол: Бугунги христианликнинг асослари нима?
Жавоб: Ҳазрати Исо ўттиз ёшида Бани Исроилга пайғамбар этиб юборилди. Исо алайҳиссалом олиб келган янги ҳақ дин "исавийлик" ёхуд "насронийлик" деб аталди. У, бузилган яҳудийликнинг ҳукмларини бекор қилди. Ҳазрати Исога ишонмаган яҳудийлар уни Римликларга шикоят қилди. Қуддусдаги римликларнинг яҳудий ҳокими бўлган Пилатус ҳазрати Исони тутиб, хочга михлашларини амр этди. Ҳаворийларидан бири бўлган Йаҳуда уни римликларга сотди. Ўша сотқин аскарларни эргаштириб, қаердалигини кўрсатишга олиб борганида Аллоҳу таоло Йаҳуданинг башарасини ҳиёнати туфайли жазо сифатида ҳазрати Исонинг юз шаклига ўхшатиб қўйди. Аскарлар уни Исо деб ўйлаб, олиб кетиб хочга михладилар. У пайтда Аллоҳу таоло ҳазрати Исони тириклайин кўкка чиқарган эди.
Ҳақ дин бўлган Исавийлик дини халқ орасида тарқала бошлагач яҳудийлар, юнонлар ва римликлар жон-жаҳдлари билан бу янги диннинг ёйилишига қарши чиқишди. Болус (Павлос) исмли бир яҳудий ҳазрати Исога ишонишини рўкач қилиб мунофиқлик билан насоро орасида илм сотиб юриб, асл Инжилни маҳфий равишда йўқ қилишга муяссар бўлди. Кейинчалик баъзи кишилар 12 ҳаворийдан ва мунофиқ Болусдан эшитганларини ёзиб бирнеча китоб ҳолига келтиришди. Бу китоблар ғалати бир тарзда "Инжил" деб номланиб кетди. Шу тариқа бир-биридан фарқли, бирдан ортиқ Инжил пайдо бўлди. Юнон фалсафаси билан улғайган Болус ҳаворийлардан бўлмиш Барнабас (Варнава) билан яқин дўст эди. Бузуқ фикрларини унга ҳам сингдирмоқчи бўлди, уддасидан чиқолмагач очиқ-очиқ унга душманлик қила бошлади. Болус ўзини исавий дин пешвоси сифатида танитиб “Исо Аллоҳнинг ўғли” дегандек бир қанча нарсаларни тўқиб чиқарди. Шароб ва тўнғиз гўштининг ҳалол эканлигини даво қилди. Болуснинг ўртага ташлаган “Исонинг хочга михланиши Илоҳий ҳикмат ва нажотдир” деган бемаъни иддаоси бугунги христианликнинг асосини ташкил қилди. Мана шундай таҳрибот натижасида ҳақ дин бўлган насронийлик, ботил бўлган христианликка айланди.
Мусулмонларнинг китобидан ўқиб, ернинг қуёш атрофида айланишини айтган Галилей Инжиллардаги нотўғри, бемаъни таълимотлар бўйича инквизиция маҳкамаси томонидан ҳибсга олинди ва кўзлари кўр бўлиб ўлди.
Бугунги христианликда:
1) Ҳар чақалоқ гуноҳкор бўлиб туғилади.
2) Ҳазрати Исо Худонинг ўғли.
3) Худо инсонларнинг гуноҳларини кечириш учун ўз ўғлини хочга михлаб ўлдирди (қурбон қилди).
4) Инсонлар тўғридан Худога дуо қилиша олмайди. Фақат поплар дуо қила олади ва одамларнинг гуноҳини авф эта олади.
5) Папа бегуноҳдир ва унинг ҳар бир қилган иши тўғри.
Христианликни такрор тўғри йўлга солиш, аслига қайтариш учун кўп ишлар қилинган, реформалар ўтказилганди. Поп Лютер Протестантликни қураётиб, баъзи тузатишлар киритаман деб христианликни бутунлай бузиб, пачавасини чиқарди.
Черков жамиятнинг моддий ва маънавий бутун ҳаётига ҳоким бўлганди.
1) Черков гуноҳларни эътироф эттиради ва поплар гуноҳларни мағфират этади.
2) Христианликда ота, ўғил ва муқаддас руҳ номига чўқиниш черковнинг амридир.
3) Никоҳ черковда ўқилади. Черковдан ташқарида ўқилган никоҳ яроқсиз.
Сўнгги вақтларда христианликда Аллоҳга ишонч борасида муҳим ўзгаришларга гувоҳ бўлаяпмиз. Католик черковининг ва Ватиканнинг юқори мансабли ҳамда олимларидан таркиб топган бир ҳайъат томонидан 7 йиллик тадқиқот натижасида “Жаҳон каташизми” деб номланган битта китоб тайёрланди. Ушбу китобда католикларнинг ҳам худди мусулмонлардек “Ягона Худо” ишончида бўлишлари кераклиги таъкидланган. Папанинг бевосита раҳбарлигида тайёрланган бу китоб 1992 йили сотувга чиқарилди. Христианларнинг мана шу янги китобларининг бугунгача чоп этилган бошқа папалик нашрларидан кескин фарқ қилувчи энг аҳамиятли жиҳати - Аллоҳга имоннинг қаътиян “Ота-ўғил-Руҳул-Қудс” тарзида бўлмаслиги кераклигини очиқча баён қилишидадир. Китобда “Аллоҳга яратилган мавжудотнинг сифат ва суратларининг ҳеч бири тўғри келмайди. Чунки Аллоҳ ёлғиз яратувчи бўлиб, на эркак, на аёл, на инсондир” дейилган. Бу янги имоннинг исломиятдаги Аллоҳга имондек бўлиши кераклиги таъкидланган.
Инсон ҳақ-ҳуқуқлари, яратилиш асослари ва жинсият мавзулари ҳақида фикр юритилган Ватиканнинг бу янги асарида “Ҳузур-ҳаловатда яшашнинг калити Яратганни қабул қилиб, ўзлаштириш ва фақат битта Аллоҳнинг борлигига ишонишдир” дейилган. Бу асар, илм одамларининг айтишича, ёлғиз бир яратувчига имон борасида жуда муҳим бир бурилиш сифатида қабул этилмоқда.
