Тўғри йўлда бўлишнинг шартлари

Савол: Ҳозир турли жамоатлар бир неча масалада бир-бирларига зид қарашларга эга. Бирининг ҳалол деганига бошқаси ҳаром дейди. Бирининг суннат деганига иккинчиси бидъат дейди. Қайси жамоанинг айтганлари тўғри?

Жавоб: Ҳадиси шарифларда аҳли суннат вал жамоат эътиқодида бўлиш ва солиҳларни севиб улар билан бирга бўлишга ҳаракат қилиш, улардан ажралмаслик амр этилади. Тўғри йўлда бўлишнинг ўз шартлари бор. Буларнинг баъзиларини айтиб ўтайлик:

1) Ягона ҳақ дин исломиятдир.

Батафсил

Тўғридек кўринадиган хатоликлар

Савол: “Пайғамбар худо эмас-ку, у ҳам инсон” ёки “Олимлар пайғамбар эмас, улар ҳам инсон. Масалан, имоми Аъзам ҳам хато қилади” дейиш тўғрими?

Жавоб: Ёмонлаш мақсадида айтилган бундай сўзлар ҳарқанча тўғри бўлса ҳам, нотўғридир. Мана шундай замирида ҳақорат яширинган бемаъни одамларнинг гапларидан бирнеча мисоллар келтириб ўтамиз. Гумроҳлар:

 1) “Пайғамбар Аллоҳнинг ҳалол қилганини ҳаром қила олмайди” дейишади. Бу гаплари билан гўёки икки жаҳон сарвари бўлмиш Пайғамбаримиз шундай ишларни қилаётгандек тасаввур уйғотишга уринишади.

Батафсил

Кимларга мазҳабсиз деб айтилади

Савол: Диний китоблар ёзиб, динга хизмат қилаётган инсонларга маълум бир мазҳабга тобе бўлмади,- деган сабаб билан "мазҳабсиз" деб ҳақорат ва туҳматлар қилиш инсофданми?

Жавоб: “Мазҳабсиз” таъбири - диний таъбирдир. Ҳақорат билан ҳеч қандай алоқаси йўқ. Дини бўлмаганга динсиз, ақли бўлмаганга ақлсиз, пули бўлмаганга пулсиз, мазҳаби бўлмаганга мазҳабсиз дейилади. Бу табиий  нарса. Масалан, Афғоний, Абдуҳ ва Қарзовий деган шахсларнинг ўзлари: "бизнинг мазҳабимиз йўқ",- деб ҳамиша баралла жар солишган. Уларни ўзлари фахрланиб айтиб юрган сифатлари билан таърифлаш, яъни мазҳабсиз деб айтиш ҳақорат ёки туҳмат бўлмайди. Аксинча ҳақиқатни очиқча айтиш бўлади.

Батафсил

Дуо қилаётганда авлиёни восита этмоқ

 Савол: Дуо қилаётганда авлиёни восита этиш жоизми?

Жавоб: Жоиз ва яхши бўлади. Масалан, бомдод ва хуфтон намозидан кейин буюк олимларнинг (масалан силсилаи олиянинг) исмларини, сўнгра фотиҳа ўқиб руҳларига бағишлаб, уларни васила этиб қилинган дуонинг қабул бўлиши тажриба қилиб кўрилган. (Фавоид-и Усмония)

Савол: Вафот этган авлиёдан қандай ёрдам сўралади?

Жавоб: Унинг буюклигига ишониш ва унинг йўлида бўлиш керак. Руҳига Ёсини шариф ёки уч Ихлос ва бир Фотиҳа ўқиб бағишланади. Сўнгра ҳеч нарса ўйламай, ҳурмат ва тавозе билан исмини айтиб, воситачи бўлиши учун ёлворилади.

Батафсил

Дуолар нимага қабул бўлмайди?

Савол: Дуолар нимага қабул бўлмайди?

Жавоб: Шартларига риоя этиб қилинган дуо қабул бўлади. Ҳадиси шарифда “Раббингиз каримдир, ўзига узатилган қўлни бўш қайтаришдан ҳаё этади, қилинган дуони қабул этади” деб марҳамат қилинган.

Дуонинг қабул бўлиши учун баъзи хусусларга эътибор бериш керак. Сабабларга ёпишмасдан исташ қуруқ тиланиш бўлади. Ҳадиси шарифда “Ўзи ҳаракат қилмасдан дуо этган киши, қуролсиз жангга кирган киши кабидир” деб марҳамат қилинди. (Дайламий)

Қилиниши керак бўлган ишлардан баъзилари қуйида келтирилган:

Батафсил

Дуонинг қабул бўлиши учун

 Савол: Қуръони каримда “Дуо этинг, дуонгизни қабул этаман”, ҳадиси шарифда “Рабингиз каримдир, ўзига узатилган қўлни бўш қайтаришдан ҳаё этади” деб айтилгани ҳолда баъзи дуолар нимага қабул бўлмайди?

Жавоб: Дуоларнинг қабул бўлиши учун баъзи шартлар бор. Дуонинг қабул этилишига шубҳа қилмаслик, шартларига риоя этилган-этилмаганлигига шубҳа қилиш керак. Керакли шартларига риоя этмасдан дуонинг қабул бўлишини кутиш тўғри эмас.

Дуонинг қабул бўлиши учун керакли шартлардан бир қисми қуйида келтирилган:

1. Ҳаром луқмадан сақланиш керак. Ҳадиси шарифларда марҳамат қилиндики:

Батафсил